ZARATAREN KULTURA


2001eko maiatzaren 27an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Espainiako Estatua munduko bigarren herrialderik zaratatsuena da Japoniaren atzetik; baina gure inguruan kutsadura akustikoaren errudun nagusia ez da, bertan bezala, industrializazio eta modernizazioa, kaleko (eta etxeko) kultura baizik: oihuka hitz egin (auzo osoak entzuteko moduan)s, kotxea diskoteka ibiltari bihurtu... Jende askok bere presentzia nabarmenarazteko beharra duela ematen du, "heldu naiz" dioten seinale akustikoak igorriz, eta horregatik adituak "zarataren aurkako giza itunaz" hitz egiten hasiak dira. Izan ere, gizarte zaratatsua gizabanako zaratatsuek osatzen dute.
Aditu batzuek dezibelioak gora dezibelioak behera jarrai dezakete, baina argi dago kutsadura akustikoaren eskala objektibo horrek errealitatean iritzi subjektibo ugari sorrarazten duela. Esaterako, Donostiako San Pedro parrokiaren kanpaiek sortzen dituzten 40 dezibelioak (araudiaren mugan) bizilagun batzuentzat jasangaitzak dira eta beste batzuk ohitu egin dira kanpaiak entzutera. Adibide larriago bat aztertuz, beheko bizilagunak ehiza-eskopetaz erail zuen El Vendrell herriko bizilagunak etxean musika bolumen izugarrian jarriz auzoko bizitza alaitzen zuela pentsa zezakeen, baina argi dago erratua zegoela.
Zarata gure gaur egungo bizitzaren zati garrantzitsua bihurtu da: lantokian, eskolan, kalean, etxean, tabernetan... Batzuentzat modernizazioaren prezioa da, baina ondorioak osasunean ez dira txantxetan hartzeko modukoak: Zaratak estresa sortzen du, haserrea, lo egiteko ezintasuna, gorreria, komunikatzeko zailtasuna... Azken finean, gorputz osoari eragiten dio, fisikoki eta psikologikoki, eta horrexegatik da prebentzioa hain garrantzitsua. Honen abiapuntua zarataren errudun denok garela konturatzea da, eta bigarren urratsa heziketa eta pazientzia erabiltzea. Oihurik ez egin, ateak kontuz itxi, gauez elektragailurik ez erabili edo telebistaren bolumena kontrolatzea oinarrizko jokaerak dira etxe barruan, beste maila batean etxea bera intsonorizatzea izan daitekeen moduan. Eta ez bakarrik bizilagun zaratatsuek sor ditzaketen eguneroko arazoengatik, zuzenean edo zeharka zaratak jotako eraikin edo etxeek beren balioaren zati garrantzitsua galtzen dutelako ere bai.
Etxetik kanpo dagoeneko, zarata gehien kotxez mugitzen garenean sortzen dugula jakitun, hona hemen trafikoaren kutsadura akustikoa gutxitzen laguntzeko zenbait aholku: ibilgailuaren mantentzea (isilgailua) eguneratua izan, abiadura kontrolatu (batez ere kale estuetan), semaforoetako azeleratze eta gelditze zakarrak saihestu, bozina larrialdietan soilik erabili, geldiune luzetan motorra itzali, edo, besterik gabe, garraio publikoa edo bizikleta erabili. Azken finean, heziketa, pazientzia eta lasaitasuna gure osasunari eta patrikari mesede ederra egingo dieten elementuak ditugu.


Azkenak
Hernaniko Txosna Batzordea: “Faxismoari eta arrazakeriari bidea itxiko diegu”

Hernaniko San Joan jaietan magrebtarren kontrako eraso gehiagoren berri eman dute Hernaniko Txosna Batzordeak eta Amher SOS Arrazakeriak. Salatu dute herrian asteak daramatzatela "jarrera, gezur eta ekintza antolatu arrazistak" bizitzen, eta ohartarazi dute: "Hau... [+]


Fermin Leizaolaren mundu interesgarriak

Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.  

Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]


Lurra eta konpromisoa ardatz, Bizkaiko hamar emakume baserritarren historia kaleratu dute

Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.


2025-06-27 | Hala Bedi
Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote uztailaren lehenetik aurrera

Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.


LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Egunaren bezperan, “sexu askapena eta harrotasuna” aldarrikatu ditu EHGAMek

Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua". 


EHUn kitxuaz, komunitate indigenen erresistentzia aldarrikatzeko

María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]


'Missa Solemnis'
Bihotzetik zeruraino

Beethovenen 'Missa Solemnis'

  • Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
  • Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]

Baztango Udalak “euskal errepublikaren parte” dela erabaki du

Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.


'Artxibo biluzia'
Memoria indibiduala, memoria kolektiboa eraikitzeko

Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.

-------------------------------------------------------

Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]


Adin txikikoak dituzten Gasteizko bi familia kale egoeran geratzeko arriskuan daude

Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]


2025-06-27 | Xuban Zubiria
Bretoiera eta Bretainiako kultura sustatzen zuen Breizh kooperatiba itxi dute

Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.


Frantziako Estatuak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko ditu, baina helburuetatik urrun

Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]


Ed Rojas
“Trans legea onartu dute, baina zer gertatzen da identitate ez-bitarrekin?”

Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]


Azken hamar urteetan %21 jaitsi dira iktus kasuak Nafarroan

2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.


Eguneraketa berriak daude