LANGILEOK, JAIKI!
- Maiatzaren 1a bertan zela-eta, 1886an Chicagon jazotakoak gogoratzeaz gain, garaiko langabezia, langileen lan baldintzak eta industriaz ziharduen ale hark.
"Larunbata zan, ain zuzen, 1886gngo maiatzaren lehenengo eguna ere. Aurten bezelaxe. Egun ortan Txikagon zerbait gogorra gertatuko zan susmoak arturik zeuden Estadu Batuetako eta Kanadako erriek. 'Langilleok, jeiki' dei egiten zien buru zabiltzanak. 'Urteak dira langille-erria zortzi orduko lan saioaren eske alferri dabillela'. 'Urteak dijoaz eta erantzunik ez'. 'Jan dute naikoa gure lepotik'. 'Obe dugu eriotza mixeria baiño'. Onelako dei bizi eta larriak irakurtzen eta entzuten ziran nonai. Berrogei milla langille zeuden gertu eta irmo opor egin eta makurrari ekiteko".
Opor hitza erabiltzen zuen editorialak, baina ez haatik inolaz ere atseden egunak zituelako buruan. Lanuzteaz ari zen, jakina, eta ondorio oso latzak izan zituen greba gogor batetaz. "Maiatzaren bosteraiño luzatu zan burruka bero ura, 87 eriotzekin amaitu zan. 7 polizia eta 80 langille illak. Zaurituak, berriz, erruz. Geroztik langillearen egun bezela ospatu ohi dugu maiatzaren egun gogoangarri au".
"Baiña ez dezagun ahaztu egun au ez dala jai egiteko bakarrik, jolaserako edo ibillirako, edo norbere jaiotetxera joan eta baserrian lan egiteko bakarrik. Egun au langillleak gehiago elkartzeko, gehiago esnatzeko, geure eskubideak aitorarazteko, geure eskabide eta premiak agerarazteko eguna dugu".
Horren guztiaren arrazoia? Ematen zuen ere, Euskal Herrian bertan nabarmen zitezkeen zenbait egoera mingarri gogoraraziz: "Zoritxarrez, zortzi-orduko saioa egin eta ordu eske gabiltz geure eskubideen alde burrukan egiteko ordez. Zoritxarrez, Ipar-Euskalerritik urtero bi milla gaztek iges egiten digute erbestera lan-billa. Zoritxarrez, ikasitako jende asko lanik gabe gelditzen ari zaigu esku-lan askoko lantokiak jaso dituztelako. Atzeratutako industri zahar bat daukagu. Industri au aurreratu alean jendea kalean lanik gabe geldi diteke. Esku-lan askoko industri onek jendea goxo bizi zitekean lurretik, igartu ditekean lurrera aldatu du. Erri batzuk estuarazi ditu eta gurea etorkiñez estali du. Zoritxarrez, nagusiak ahal duan dirurik gehiena irabazi dezakean eran moldatuak dauzka bere lantokiak. Zoritxarrez, gure nekazari askori etzaizkio lantokietako bideak errazten. Zoritxarrez, diru-egarriz eta eroso bizi nahiaz beterik gaude".
Eta egoera tamalgarri horien guztien ondorioz, "lo, sakabanatuta, elkarren aurka, nagusiaren diruzalekeriaren morroi" ikusten zuen Z. ARGIAk 1971. urteko euskal langileria. Jakin nahi nuke zer esango zuen, egungoari, 2001. urteko langileriari gainbegiratu bat egiterik baleuka...
Euskaldunen jolas guztiak indarrean oinarriturik dira: haizkora, sega, harri jasotzea... Jolas hauek denak indarra dute giltzarri. Pozkida handiz begira ohi ditut jolas hauek, baina sarrienik indar-mitoaren alorrean sustraituak dira. Agian, "chicarrones del norte"z euskaldunoi hitzegiten zaukunean, harro puztu egiten gara; fenomenu horri benetan lotsagarri deritzat; ba dirudi beso-zango-bular soilak garela. Egoera honetaz zera diot: euskaldunok ba dugula aintzinakeria eta atabismoetarako gogo berezi bat, eta bereizkunde hau mitoaren ezaugarririk zinezkoenetakoa dugu. Jatorra da Urtain, pozgarriak dira zenbait jolas, baina ez dezagula ukabillak direla eta bururik gal. Zeren gure arrazoizko jokabideaz juzgatuak izanen gara, eta ez gure indar, maskuri eta koskobiletaz.
Garnica taldeak egin nahi dituen 39 kaleratzeen aurka hasi dute greba mugagabea Laudioko egur fabrikako langileek.
Hala iragarri dute langileek ostegun arratsaldean Laudion eginiko mobilizazioaren amaieran.
Euskal Eskola Publikoaren alde borrokatzea STEILASen ikurra da. Ikasturte hasierarekin batera, gogoratu behar da aurreko ikasturtean hainbat kolektibotan akordio garrantzitsuak sinatzea lortu genuela, hezkuntza publikoan grebak eta mobilizazioak egin eta gero. Lan-akordio horiek... [+]
Greba eguna da gaurkoa Ipar Euskal Herrian zein Frantziako Estatuan. "Dena blokeatzeko" mobilizazioaren kari, 50 bat lagunek ekintza bideratu dute Miarritzen, Hotel du Palais luxuzko hotelaren atarian. Bi lagun atxilotu ditu Poliziak.
Laudioko fabrikako jardunaren zati bat tokialdatu nahi du zuzendaritzak, 39 behargin kaleratuz.
"Erronka izugarria" duen mahaia jarri du martxan Eusko Jaurlaritzak, 50 bat eragilerekin: eskola segregazioa gainditzeko neurriak adostea. STEILAS eta ELA sindikatuek ez dute parte hartu; Jaurlaritzak oinarri dituen politikek segregazioa betikotzen dutela diote.
Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.
Izan... [+]
Greban dira Benito Menni egoitzako langileak joan den abuztuaren 25etik, irailaren 8ra bitarte. Hermanas Hospitalarias enpresak agindutako kaleratzeen eta unitate itxieren aitzinean, Nafarroako Gobernuak ez duela arduratsuki jokatzen ari salatu dute.
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.
Polizia jarduera arrazistak dira araua Bilbon. Manteroei salgaiak konfiskatzen dizkiete, dirua eta objektu pertsonalak kentzen dizkiete, tratu txarrak ematen dizkiete eta mespretxatu egiten dituzte, indarkeriazko murrizketekin, identifikazioekin eta atxiloketekin.
Bilboko Udaltzaingoak kale saltzaileak Bilboko Gas plazatik kanporatu ditu, bertan bizi baitira kale egoeran Aste Nagusian salmentak handitzeko asmoarekin. Bilboko Konpartsek eraso arrazisten kontrako protokoloa aktibatu, eta elkarretaratzea egin dute.
Plantillak astelehenean ekin dio grebari, kaleratzeei ezetz esateko. Espedientearen kontsulta-aldia abuztuan hasi izana salatu du Hego Uribeko LASek, enpresaren asmoa "langileen mobilizazioa eta erantzuna oztopatzea" izan delakoan.
LAB sindikatuak Euskotren enpresaren "koherentzia eza eta erantzukizun sozialaren gabezia" salatu ditu, zezenketen publizitatea zabaltzen ari delako bere ibilgailuetan.