ARBOLA SAKRATUAK, TINKO DIRAU, SUSTRAIAK SENDO ETA HOSTOAK ASKE
- gure herriko irudirik maitatuenetakoa den haritz mitikoa eta ondoko juntetxea bisitatzeaz gain, besteak beste, urriko azken astelehenean izaten den azoka bizitzea aholkatzen dizuegu.
Mundu osoan ezaguna den eta ibilbide honen zein itsasadarraren erdigunea markatzen duen Gernika-Lumo hirian, segituan barneratuko gara. Historian, artean zein sinbolikoki euskal hiritarrontzat pisu oso handia duen hiria bisitatzea ezinbestekoa izan ohi da, bai guretzat zein kanpotarrentzat, askoren ustez gure izaera oso ondo islatzen duen herria baita.
Bertatik Kortezubi-Lekeitio norabidean irtengo gara, itsasadarraren eskuinaldeko zatiari ekinez.
Gernikako historia, Juntetxea eta zuhaitza jende askorentzat Euskal Herria, euskaldun eta euskal izaeraren isla bihurtu dira. Izan ere, kanpotar askok Gernikan (bere historia luzean, euskalduntasunean, tragedietan, Juntetxeko demokrazian, Arbolak sinbolizatzen dituen ohitura zahar eta askatasun-nahian, erlijiotasunean, azoka-giroan, artean, jaietan...) Euskal Herriaren "laburpen" moduko bat ikusten dute. Eta badute horrela pentsatzeko arrazoirik.
Historian atzera
Halere, arbola baten azpian komunitateko arazoetaz aritzearen ohitura zaharrak indar berezia hartu zuen Gernikan, bertako Arbola eta Juntetxea Bizkaiko garrantzitsuenak bihurtu baitziren. Horrela, 1876 arte Bizkaiko legeak bertan idatzi ziren, herri bakoitzeko bi ordezkariren etortzearekin. Gaztelako errege-erreginek ere Euskal Foruak errespetatzea bertan zin egiten zuten.
Azkenik, euskal eskubide eta askatasunen hiria bihurtu zen honetan, 1937ko apirilaren 26an, lau ordu luzetan zehar, Condor legioaren hegazkin alemaniarrek bonba zaparrada izugarria isuri zuten, hiria erabat suntsituz eta ordura arte herri zibilaren artean mundu osoan izandako sarraskirik odoltsuena eraginez. Hau guztia Gernika Museoan ikus daiteke.
Ikustekoak
Segituan, ezkerrean dagoen Seber Altube auditorioaren ondotik, Gernikako eta agian Euskal Herriko sinbolorik maitatuena ikusiko dugu, Arbola gordetzen duen Juntetxea. Juntetxeak, 1826-33 artean estilo neoklasiko hutsean eraikia, nukleo gisa Antiguako Andra Mari eliza du, gaur egun Bizkaiko Batzar Nagusia. Bere barnean gainera areto oso bat estaltzen duen itzelezko (235 m2) beirategia miretsi daiteke. Bertan, Arbola eta euskaldunon irudikapen ederraren inguruan Juntetxean izan duten herri guztietako armarriak ikus daitezke. Lorategian Gernikako Arbola ospetsuak (zaharra, oraingoa eta berria) ditugu, gure herriaren askatasunen sinboloak. Juntetxea egunero bisita daiteke 10:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 18:00etara (udan 19:00ak arte).
Juntetxearen ezker-atzealdean Santa Klara komentua, Jaurerriko Antzinako Ospitalea (aurrekoari erdi-puntuko arku batez lotua) eta Genealogia artxibategia (Lumoko antzinako Udaletxea) ditugu,
Arbolaren historiaren lekukoak.
Multzo honi itzulia eman ostean, ezkerraldean Alegria jauregiarekin egingo dugu topo, XVIII. mendean hiriko barroko estilo ederrean guztiz berreraikia, eta gaur egun Euskal Herriko Museoa dena. Bertan gure herriarekin zerikusia duten hainbat gai jorratzen da. Zabalik dago asteartetik larunbatera 10:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 19:00etara (igandetan 10:00etatik 13:30etara). Museoa Europako Herrien parkearen sarreran dago. Atseden hartzeko egokia den parke honetan Euskal Herri atlantikoaren lau ekosistemak biltzen ditu: pagadia, hariztia, artadia eta ibaiertzeko landaretza.
Parkeko bazter batean (egurrezko zubitxo batetik pasa daiteke) zelaitxo batean Gernikako bi eskultura ospetsuak ditugu: Bakearen Monumentu den Txillidaren "Gure Aitaren Etxea" (Arbolari zuzendutako zazpi metro altuerako eta 180 tonako hormigoizko leiho moduko bat, 1988koa) eta Henry Moore-en "Large Figure in a Shelter - Irudi Handia Aterpe Batean" (brontze urtuzko 20 tonako antzinako bizimodua adierazten duen biztanlea estalkiaren babesik gabe dagoela esan nahi du; 1986koa da). Azken honen atzean Udetxea jauregia dago, Urdaibaiko Biosfera Erreserbaren Patronatoaren egoitza.
Egurrezko zubitxoaren azpitik jaisten den Allende Salazar etorbidetik zuzenean Andra Mari elizara iristen gara. 1418an gotiko estiloan hasi ziren eraikitzen eta Berpizkundeko estiloan amaitu zuten 1715ean. Dagoeneko hiriko alderik zaharrenean, ezkerrerantz jaitsiz honen erdigune den Foruen Plazara iritsiko gara. Berau inguratuz Udaletxea, Turismo Bulegoa eta Gernika Museoa-Bakearen Museoa ditugu, azken hau astelehenetik larunbatera 10:00-14:00 eta 16:00-19:00 ordutegiekin (10:00-19:00 udan) eta igandetan 10:00etatik 14:00etara zabalik.
Dena den, kalez kale ibiltzea gomendatzen dizuet, batez ere azoka eguna bada (astelehenero) edota Artekaletik Jai-Alaira iritsi zaitezkete, San Juan Ibarra plazatik igaroz azokara ailegatu (aurrean "Astelehena Jai" baserritarren omenezko eskultura), eta bertatik Eriako lorategiraino itzuli.
Turismo Bulegoa:
Udaltzaingoa:
Ertzaintza:
Anbulategia:
Gurutze Gorria:
Botikak:
Bankuak:
Kotxe-Tailerrak:
Jatorduan:
- Zallo-Barri erretegia- Juan Calzada 79.
- Zimela Jatetxea- Carlos Gangoiti 57.
- Harrien Jatetxea- Gernika
Jan eta lo egiteko:
Lo egiteko:
Hamaika familiak egin dute ikastetxe publikoan D eredura pasatzeko eskaera. Zentroak baiezkoa eman du, baita Udalak ere, baina errefusatu egin du Nafarroako Gobernuak "espazio falta" argudiatuta.
Presidentetzarako bozen lehen itzulian bigarren gelditu ostean, hautagai independenteak puntu bateko aldea atera dio Trzaskowski egun gobernuan dagoen alderdi europazaleko hautagaiari. Emaitza ofizialak argitaratu arte ez da argi egon zein izan den bozen irabazlea, bigarren... [+]
Debekua uztailak 1ean sartuko da indarrean hainbat espazio publikoetan, hondartzak edo parkeak kasu. Araua errespetatzen ez duten herritarrei 135 euroko isuna jarriko diete.
5.000 lagun inguru bildu dira Yala Nafarroak eta BDZk igande honetan Iruñean deitu duten manifestazioan, Israelekin harremanak haustea eskatzeko. Halaber, erregimen sionistarekin edo Israelgo enpresekin interesak eta negozioak mantentzen dituzten Nafarroako enpresen eta... [+]
Israelgo armadako tankeak eta droneak zentrora bertaratzen ari ziren palestinarrei eraso egiten hasi dira, eta 31 lagun hil eta 115 zauritu dituzte. Israelek AEBek proposatutako su-etena onartu ostean, Hamasek zenbait baldintza gehitzea eskatu du: su eten iraunkorra... [+]
Abian da zesta-puntako Nazioen Liga. Ekainaren 6ra bitartean, hainbat selekzio arituko da lehian Gernika-Lumoko Jai Alai pilotalekuan, euskal selekzioa tartean. “Historikoa” da hori, txapelketaren antolatzaileek adierazi duten moduan, euskal selekzioak aurrenekoz... [+]
-M.jpg)
Ekainaren 6, 7 eta 8an Ficoba produktu eta zerbitzu ekologikoz beteko dute, “jasangarritasunarekiko konpromisoa” dutela ziurtatu duten 117 enpresak. Azokaz gain, egitarau oparoa prestatu dute, eta hainbat tailer eta hitzaldi egongo dira, baita bizikleten bigarren... [+]
Gernika-Palestina herri ekimenak antolatuta, Palestinako egunerokotasun odoltsua irudikatu dute gaur eguerdian Alderdi Ederren. Gorputzak goitik behera izara zuriz estalita, lurrean etzan dira ehunka lagun, Palestinan egunero bizi duten egoera lazgarriari erreferentzia eginaz.
Euskal Herriko hainbat txosna eta jai batzordek deituta, elkarretaratzea egin dute larunbatean Bilboko Miribilla auzoan. Azpimarratu dute txosnak ez direla "edariak zerbitzatzeko barra hutsak", jai herrikoien "bihotza" baizik. Horregatik, Txosnak. Gureak, denonak... [+]
Osasun etxeko telefono deiaren itxaronaldian, supermerkatuko korridoreetan, kiroldegiko aldageletan... Isilune izan daitezkeen uneak soinuz betetzen ditugu. Zergatik, zertarako? Isiltasunak urduritzen gaitu? Sor diezazkiguken barne gogoetengatik?
Zortzigarren saioa, eta... [+]
Dozenaka eragilek babestutako agerraldi jendetsuan, kezka agertu du auzoetan mezu xenofobo eta baztertzaileak indartzen ari direlako herritarren artean. Herrigintzak “zailtasun eta erreminta falta handia” duela uste dute, baina gatazkei elkartasunetik eta saretuz... [+]
Aspaldian Irunen ikusi den manifestaziorik jendetsuenetakoa izan da larunbatekoa, Bidasoako ospitaleko zerbitzuak desegitearen aurka. Besteak beste, larrialdi pediatrikoak, haur eta gazteentzako psikiatria zerbitzua eta urologia ezabatu dituzte, eta agerikoak dira ondorioak... [+]
Correosen bidalketa zerbitzuan "kaosa" eta "kolapsoa" nagusi den bitartean, enpresa publikoak Axa aseguru etxearekin akordio bat iragarri berri du. Ekainaren 1erako, Correosek Espainiako Estatu osoan dituen 800 bulegoetan Axaren aseguruak egin ahal izango dituzte... [+]