Apirilean Gasteizko Correoseko “kaos” egoera salatu zenuten. Zein zen egoera?

Zero kontratazio politikaren ondorioz, langile kopurua txikiegia da dagoen lan karga burutu ahal izateko, eta gainera bajak ez dira ordezkatzen. Langileei ezinezkoa zaie dauden bidalketa guztiak banatzea, eta ezinbestean gauza batzuk lehenetsi eta beste batzuk alboratzen dituzte. Nagusiek erabakitzen dute zer den lehenesten dena: nagusiki, denok ezagutzen ditugun paketeria arloko multinazional erraldoien bidalketak. Gutunak, aldiz, alboratu edo azkenerako uzten dira, nahiz eta askotan oso-oso garrantzitsuak izan herritarrentzat.

Heltzen ez diren gutunean artean aipatu zenituzten mediku hitzorduak, Ogasunekoak, edo epaitegietako zitazioak. Horrek kalte handia eragin diezaieke herritarrei.

Badakigu, adibidez, emakume askok mamografia egiteko hitzordua galdu dutela, ez dutelako hitzorduaren gutuna jaso edo berandu jaso dutelako. Kristoren kaltea eragin die horrek emakume horiei, jakina, baina baita Osakidetzari ere. Hori izan daiteke ezagutu dugun kalteen artean larriena, baina gehiago daude.

Zer egin dezake herritarrak horren aurrean?

Horrelakoak gertatzen direnean garrantzitsua da kaltetuak erreklamazioa aurkeztea, enpresari presioa egiteko, egoeraren ardura hartu dezan eta langile gehiago kontratatu ditzan. Erreklamazioak edozein bulegotan edo Internet bidez aurkeztu daitezke.

Hilabete eta erdi pasa da zuen salaketatik. Hobetu da egoera orduz geroztik?

Zerbait bai, jada ez ditugu milaka eta milaka gutun pilatuta, baina ez zuzendaritzak neurririk hartu duelako, baizik eta bajan edo oporretan zeuden langileetako batzuk lanera bueltatu direlako. Baina edozein unetan egoera berdinean egongo gara berriro ere: zenbait bajak kointziditzen badute; udako oporretan, langile gutxiago egongo delako lanean; edo Gabonak inguruan, bidalketak asko ugaritzen direnean.

Ni Alde Zaharrean bizi naiz, bi hilabetez ez zait ARGIA astekaria heldu, eta egun batean zazpi aldizkari jaso nituen buzoian batera. Horrelakoak normalak bilakatu dira?

Ez lirateke normalak izan behar, baina egia da gertatu ahal direla. Alde Zaharreko postaria urte erdi egon zen bajan inork ordezkatu gabe. Baina Gasteizko edozein auzotan errepikatu daiteke, eta Arabako zenbait herritan ere ari da gertatzen: Guardian, Agurainen, Laudion, Amurrion. Langile kopurua txikiegia da, imajinatu lau langile daudela eta bik baja hartzen dutela, lan zama berdina da. Horrelakoetan egiten dena da egun batean herri batzuk banatzea, beste egun batean beste batzuk, eta lehenesten ez diren bidalketak pilatzen joan: gutunak, medikurako edo Ogasuneko hitzorduak, fakturak eta abar.

Noiztik gertatzen da hori Correosen?

Egoera urrunetik dator, baina asko okertu da Madrilen Pedro Saurak Correoseko presidente kargua hartu zuenetik, 2023ko abenduan. Gastuak murrizteko politika agindu zuen lehen egunetik, enpresa defizitarioa dela argudiatuta, eta asko nabaritu da kontratazioan. Guri hemengo buruzagiek esaten digute eskatzen dituztela kontratazio berriak, baina Madriletik esaten dietela ez dagoela dirurik. Aldi berean, merkantilizazioan sakontzen ari dira, azken adibidea Axa aseguru enpresarekin egin duten akordio lotsagarria da, langileak aseguru pribatuak saltzen jarri dituena.

Lagun bat izan nuen Correosen lanean, eta esaten zuen banatzen zuen ia guztia Amazonen paketeria zela.

Enpresa zehatz batzuetako paketeria lehenesten ari da. Gehiena Amazonekoa da, edo Correosekin kontratua duten beste multinazional handi batzuena. Kontratu oso mamitsuak izango direla pentsatzen dut. Pakete horiek lehenesten dira argi eta garbi, edozein banaketa zentrotan ikusi ahal duzu buruzagia zereginak horren arabera banatzen.

Hor ez al dago gatazka bat Correosek eman beharko lukeen zerbitzu publikoaren eta enpresa ikuspegi horren artean?

Posta zerbitzua herritarren eskubidea da, eta Correos eskubide hori betearazteko sortu zen enpresa publikoa: Correos zerbitzu publikoa da, osasun edo hezkuntza publikoa diren moduan, beraz ez du zertan errentagarria izan behar. Hori horrela da legalki, eta Correosek uko egiten dio funtzio hori betetzeari. Ez dut esaten pakete horiek banatu behar ez ditugunik, baina ezin du lehentasuna izan. Posta zerbitzuaren merkatuan lehia handia dago, Correos horretan sartu da eta guztiz alboratzen ari da bere funtsa beharko lukeena.

Ikuspegi merkantilistak langileen lan baldintzei ere eragiten die?

Ez kontratatzeko politikak lan gainkarga inposatzen die langileei. Bertako buruzagiek langileak presionatzen dituzte bi edo hiruren lana egin dezaten, eta buruzagi horiek aldi berean asko estutzen dituzte Madriletik. Giroa presio handikoa da.

Eta soldatak?

Eskandalagarria da. Hamalau urte daramatzagu lan hitzarmena sinatu gabe. Azken hamabost urtetan 200 euro baino gehiago galdu ditugu bataz beste, oinarrizko soldata 1.200 euro garbietan dago gutxi gora behera. Bestalde, kontratu partzial asko egiten dituzte, lanaldi erdikoak, asteburuan soilik lan egiteko...

Zuzendaritza berriak lan hitzarmena berritzeko asmoa iragarri zuen hasiera batean, esperantzaz hartu genuen, baina hasi dira jada tranpak egiten. Hilabete batzuk direla esparru-akordio bat sinatu zuten zuzendaritzak eta sindikatu nagusiek, CCOO, UGT, CSIF eta Sindicato Libre. Negoziazio mahaira hori eramango dute, beraz ez dago egiazko negoziaziorik beste sindikatuekin. Eta adostu dutena, labur esanda, hitz magikoa da, malgutasuna: urtaroaren eta lan kargaren arabera lanorduak gutxitzeko (adibidez, udan), edo areagotzeko aukera (adibidez, Gabon inguruan); mugikortasun funtzionala, zuzendaritzak nahi duenean langilea postuz aldatzeko; mugikortasun fisikoa, banatzaileak tokiz aldatu ahal izateko. Hori guztia pizgarriak baliatuta inposatu nahi dute: onartzen baduzu soldata osatuko dizute zertxobait, baina bestela jarraituko duzu oinarrizko miseriazko soldatarekin.

Langileek mobilizazio batzuk egin izan dituzue, gehiago egongo dira?

Bai. Batasun sindikal ahalik eta handiena bultzatzen ari gara, borrokan sakontzeko. Euskal Herrian mobilizatuko gara, baina baita Madrilen ere estatu mailako hainbat sindikaturekin batera. LABek bere indar guztiak jarriko ditu langileon, herritarren eta zerbitzu publikoaren aurkako erasoaldi berri hau gelditzeko.