Xabier Kintana, euskaltzain eta hiztegigilea: "Izugarrizko txapuza egin dute"

1995eko martxoaren 19an

Xabier Kintanaren iritzia El Mundoko hiztegiari buruz
Xabier Kintana, euskaltzain eta hiztegigilea: "Izugarrizko txapuza egin dute"
Gure iturriek adierazi digutenez, hiztegi hau egin aurretik eskaintza egin zizuten «Hiztegia 2.000» berrargitaratzeko. Hala al da?
Iazko uda hasieran hiztegia publika zitekeen esan zidaten, eta erantzun nien «Hiztegia 2.000» honezkero ez dela nirea, Zabaltzenek erosi zuela eta egile eskubideak horra salduak nituenez gero, ez nintzela nor hori negoziatzeko. Baina, Zabaltzenekoekin akordioa eginez gero, prest egon nintekeela berrargitaratzeko; hori bai, gauza asko aldatuta, urte asko pasatu baitira burutu nuenetik, eta batez ere Euskaltzaindiak emandako arauekin bat etortzeko. Gerora ez dut ezer jakin.
Zer ekarpen azpimarratuko zenioke?
Oso iritzi negatiboa dut. Alde batetik ideia oso ona iruditzen zait, egunkari batek bere tirada gehitzeko halako kultur ekintza printzipioz serioa bultzatu nahi izatea. Beste batzuek ibilaldi ekologiko eta mikologiari buruzko gauzak ateratzen dituzten bitartean, «El Mundo»k gutxienez euskararekin erabat loturik dagoen gauza bat publikatu du.
Nahiko tristea iruditzen zait, ordea, «El Mundo»ko arduradunek euskaraz ez dakitelako, hiztegi baten eginbeharra hiztegigintzan eta kulturaren munduan ezezagunak diren pertsona arrotz batzuen eskuetan uztea. Hiztegigileak baditugu, esperientzia dutenak, eta ez dira kontuan hartu. Hori arduragabekeria larria iruditzen zait.
Lanaren mamiari buruz zer iritzi duzu?
Izugarrizko txapuza dela. Pertsona horiek ez dute esperientziarik eta nabaritzen zaie. Tristea da hain presentazio txukun eta atsegina izanik, definizioetan egundoko hankasartzeak topatzea. Gero, deskoordinazio handia azaltzen da, inoiz agertzen diren irudiek eta horien azpiko hainbat definizioek ez daukate zer ikusirik. Ortografia okerrak ugari dira ilustrazioetan, badirudi inork ez dituela zuzentzen.
Hiztegigileek gauza gehienak kopiatu egiten dituzte, baina hauek kopiatzen ere ez dakite eta hori tristea da. Azken batean «El Mundo»ko arduradunen kontrol ezak erabat babesik gabe utzi du irakurle arrunta, hau da, hiztegia hain polita ikusirik sinetsi egiten dituzte bertan ageri direnak. Erantzukizun negargarria hartu dute beraz, lana pertsona ezgaien eskuetan uztean.
Tirada handitu du hiztegiarekin, jendeak ondo erantzun dio --hor ikusten da jendearen euskaltzaletasuna--, baina atera duena baino etekin handiagoa atera zezakeen, arduragabekeriaz jokatzeagatik.
Promoziorako baliatu den publizitateak ere zer esanik eman du.
Aurreko hiztegi guztiak aspergarriak direla eta antzekoak esan dituzte, baina pertsona hauek nor dira hori esateko? Bat, jakin dudanez, orain Euskal Filologia amaitu berria duena, eta bestea, zuzendaria, fraile izandakoa, baina sekula santan, inongo euskal aldizkaritan artikulurik idatzi gabea. Inolako kurrikulum eta ibilbide kulturalik ez duten pertsonek bat-batean horrelako hiztegia egiteak erabat kezkatzen nau.
Gauzak honela badira, zer dela eta erakutsi dio Jean Haritxelharrek bere babesa?
Haritxelharrek, ekintza hori berez euskararen aldekoa denez gero, bere ongi-ikusia eman eta txalotu du. Baina aurkezpena egiteak ez du esan nahi hiztegia ikusi duenik, ezta bere mamiarekin bat datorrenik ere, nahiz eta hori «El Mundo»k publizitaterako baliatu duen, eta ez da zuzena.
PETRIKORENA, J.J.
52,53

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakHiztegiak
PertsonaiazKINTANA1

Irakurrienak

Matomo erabiliz

"40 landare mota ditugu oihan baratzean, urte osoan bertatik jateko eta tresna xinpleekin lantzeko"

Estitxu Eizagirre

Bizkaia: EAJren gotorlekua kolokan?

Jon Azkune Torres

Ez da zapalkuntza? Orduan, asimilazioa

Ane Ablanedo Larrion

Pribatura noa

Josune Azurmendi

Gipuzkoa: Biren arteko jokoa

Iker Iraola Arretxe

Azkenak

2024-04-21 | Asier Etxenike Ugarte

Araba: Zer isla elektoral izango du aldaketak?

2024-04-21 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Apunte batzuk atarikoan

2024-04-21 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

'Cristóbal Balenciaga' telesaila

"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]

2024-04-21 | Iker Iraola Arretxe

Gipuzkoa: Biren arteko jokoa

2024-04-21 | Jon Azkune Torres

Bizkaia: EAJren gotorlekua kolokan?

Eguneraketa berriak daude