"Fidel Castrok irlaren tamainako putetxea eraiki du Kuban".

1995eko otsailaren 19an

Guillermo Cabrera idazleari elkarrizketa Kubaren egoerari buruz
"Fidel Castrok irlaren tamainako putetxea eraiki du Kuban".
Guillermo Cabrera Infante, idazle Kubatarra
Bi hilabete barru 30 urte beteko ditu erbestean Guillermo Cabrera Infante idazle kubatarrak. 1959ko Iraultza Fidel Castrorekin batera egin bazuen ere, egun bere etsairik amorratuena dugu. Filosofo, pentsalari eta idazle unibertsalen testuak ditu Kubako oroitzapenak ahazteko bide bakarra.
Gaur egun Kubak dituen arazo ekonomiko larriak, ez dira blokeoaren ondorioa zure ustez.
Hori da zuk eta zure herrialdeko jende askok pentsatzen duzuena... Enbargo ekonomikoak protagonismoa hartu du Sobiet Batasuna desagertu zenetik. Kubaren herrialde lemazaina zen, 1962tik aurrera 5.000 milioi dolar eman zizkion, eta Kubak egun ezin du aurrera egin `sobietarren' laguntzarik gabe. Fidel Castro Amerikak ezagutu duen propogandistarik harrigarriena da eta propaganda horren ondorioa dugu blokeoaren kontua. Ezin dugu ahantzi Kubak, baita Sobiet Batasunaren hondoratzea baino lehen ere, banaketa-txartela mantentzen zuen herrialde sozialista bakarra zela. Kolokan dagoen testuinguru honetan, zein arazo konponduko ditu enbargoa kentzeak? Bat bera ere ez, Kubak bizi dituen arazo ekonomikoak erregimenak berak sortutako arazoak direlako. Fidel Castro oso ekonomilari txarra izan da, eta gainera kubatarren dirua bota du gerrak egiten. 36 urtetan herritarrek ez dute izan erreferendum bat bera ere egiteko aukera eta berak bitartean Venezuelan, Bolivian, Kubatik milaka kilometrora dagoen Angolan gastatu ditu kubatarren sosak. Egoera ekonomikoa hain txarra izanda, ezin ditut ekintza hauek ez ulertu ez onartu.
Betidanik goraipatu izan dira Kubak hezkuntza eta medikuntza mailan eman dituen urratsak.
Txikitandik eskola publikora joan izan naiz eta Kazetaritza Eskolara joateko aukera izan nuen. Nire gurasoek ez zuten peso bat bera ere ordaindu. Beraz, zeintzuk dira aurrerapenak? Hala ere, pentsatuko dugu medikuntza eta hezkuntza alorretan eman diren aurrerapenak benetakoak direla eta ez, nik pentsatzen dudan bezala, propagandaren fruitu. Bizitza ez da soilik eskolara joatea edo gaixo zauden bakoitzean mediku bat izatea. Bizitza askatasunez hitz egitea da, gobernua aldatzeko aukera izatea da, bizitza egunero jatea da...
Fidel Castroren erregimen kriminalaren aurrean, Kubako bizitzak amesgaiztoa dirudi. Jendeak ez du paradisutik aldegiten eta azken aldian 30.000 pertsonak hanka egin dute irlatik. Erregimenaren hasierako leloa prostituzioa amaitzea zen. Fidel Castrok irlaren tamainako putetxea eraiki du Kuban.
Hala ere, Fidel Castrok nazioarte mailan baditu zeinbait laguntza.
Eta zeintzuk dira Fidelen defenditzaileak? Carlos Andres Perez, lapur eta iruzurtia izateagatik espetxeratua izan dena; Salinas de Gortari, Mexiko ekonomikoki hondatu duen pertsonaia; Felipe Gonzalez, nazioarte mailan erabat desakreditatua dagoena... Hauek dira Fidel Castroren benetako `aitajaunak'. Fidel Castro tiranoa da, baina ez aparteko tiranoa, ez da Stalin. Fidel Castro Karibeko Ceaucescu dugu. Ez dauka ez aitzakiarik, ez justifikaziorik, ezta barkamenik ere.
Nola definituko zenuke Felipe Gonzalez eta Fidel Castroren arteko harremana?
Harreman gorrotogarria da benetan. Aste honetan «The Times» egunkariak editoriala argitaratu du Felipe Gonzalezen gorabeherak azalduz. Artikulu honen arabera, Felipe Gonzalez Espainiako `heriotzaren eskuadroien' (GAL) erantzule zuzena da. Nik Felipe ezagutu nuen Londresko enbaxadan eta orduan demokraziazalea zela pentsatu nuen. Gerora, Fidel Castrorekiko harremana mantentzen duela ikusi dut. Zergatik? Felipe Gonzalek hirugarren pentsonen bidez hiltzen ditu ETAko kideak, Fidel Castrok pertsonalki akabatzen ditu bere etsaiak. Hau dela eta, Felipe Gonzalezek Fidel Castro goraipatzen du.
Azken aldian, erregimenaren zabaltze ideologikoa antzeman da. «Fresa y chocolate» filmea dugu horren lekuko.
Ez dut filmea ikusi baina badakit «Fresa y Chocolate» ariketa propagandistikoa besterik ez dela. Aski ondo ezagutzen ditut Kubako Zinemagintza Institutua eta Tomas Gutierrez Alea zuzendaria. Honek 1982an artikulua idatzi zuen EEBBetako aldizkari baterako Nestor Almendrosen «Conducta impropia» ikerketa-filmearen ondorioz. Gutierrez Alearen artikuluaren arabera, Kuban ez da inoiz egon homosexualentzako konzentrazio-eremurik; bere filmean, aldiz, kontrakoa dio. Noiz esaten du egia? Gizon hau oportunista da eta badakit zer esan nahi duen bere filmearen bitartez: iraganean Fidelek egindako guztiak barkatu behar dira. Baina inori ez zaio bururatzen benetan aldatu behar dena Fidel Castro dela.
GARTZIA, Myrian
18-19

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaKUBA
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakCABRERA1
PertsonaiazCABRERA1
EgileezGARTZIA3Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Athletic zuri ta gorria, zu zara nagusia, baina zertan?

Juan Aldaz Arregi

Kartzelako hormak zeharkatzen dituen ama-alaben arteko harremana hitz eta iruditara eramana

Estitxu Eizagirre

Izan bedi Nurenberg berri bat

Imanol Satrustegi Andrés

Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Jenofa Berhokoirigoin

Neskak eta ikasketa zientifikoak: 6 urteetatik unibertsitatera bitarteko harreman gatazkatsua

Mikel Garcia Idiakez

Azkenak

2024-04-28 | Jenofa Berhokoirigoin

BOLLOTOPAKETAK

Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]

2024-04-28 | Olaia L. Garaialde

Gorputz hotsak

"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]

2024-04-28 | Axier Lopez

Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]

2024-04-28 | Miel Anjel Elustondo

Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz

"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]

2024-04-28 | Urko Apaolaza Avila

Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]

Eguneraketa berriak daude