«Maastrichteko Itunak diru oligarkiaren esku uzten du Europa»


1994ko apirilaren 17an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Xoxe Manuel Beiras, BNGko bozeramaileari elkarrizketa
«Maastrichteko Itunak diru oligarkiaren esku uzten du Europa»
Xoxe Manuel Beiras, BNGko bozeramailea Galiziako Legebiltzarrean
Lisboan izan ginen berarekin, Maastrichti buruz Portugaleko UDP, HB eta BNGk antolatutako Forumean. Berba pausatu eta isiletik berehala pasatu liteke dramatismoz jotako hizketaldira. BNGko buru publikoa da baina baita barne burua ere. Egitura Ekonomikoko katedraduna eta Santiagoko Ekonomi Zientzietako Fakultateko irakaslea. 57 urte dauzka, horietatik 30 politikan murgildua eta oraindik urteetarako indarrarekin. Areago Blokearen garai indartsuenean.
ARGIA. Europako hauteskundeetara Esquerra Republicana eta EArekin joango ote zineten susmoa indarrez entzun zen. Zer gertatu da?
X.M. BEIRAS. Gure arteko harremanak oso puntualak izan dira, une politiko zehatz batzuetakoa. PNG BNGn sartu aurretik harremanak zituen indar bi horiekin eta BNGn sartu ondoren mantendu egin izan ditu, besterik ez. Bai, egon izan dira proposamenak EA eta Esquerraren aldetik, baina Europaren eraikuntzari buruzko oso iritzi kontrajarriak dauzkagu eta ez genuen ikusten elkarrekin koalizio batean joateko aukerarik.
A. Baina Heribert Barrerarekin egon zen negoziazio ahalegin bat, ez?
X.M.B. Ez da zehatza. Koalizioa osatzeko bera eta Garaikoetxearen ahozko proposamenak izan ziren baina gure erantzuna sotila baina finean ezezkoa izan zen.
A. Maastrichten aurkako jarrera oso gogorra duzue, laburbilduko didazu zergatik?
X.M.B. Batetik, Maastricht Estatuen Europaren _Herrien Europaren aurka_ adierazle gogorrena da. Bestetik, Maastrichetik desberdintasunean oinarritutako diseinu politikoarekin, Europako periferia egoera larrian jartzen da, eta noski Galizia periferia horretako partaide da. Hirugarrenik, gainera, hori egiten den moduarekin proiek- tu hori, Estatuen konstituzioen gainetik ere, Europa diru oligarkiaren esku uzten du.
Horrez gain, banku zentralen sistemen bidez, inongo gainegiturak kontrolatuko ez duen Europako banku zentralaren eraikuntzan oinarritutako diru politika ongizate estatuaren lepotik egitea onartezina da. Gure herria moduko herrietako langile eta nekazarien bizkar egin gura da hori. Europa horren izaera jada erabat antisoziala da eta Maastrichteko eskema operatiboan izarera hori areagotu egiten da.
A. Baina Maastrichtek estatuei ere subiranotasuna kenduko ei die, eta horrek nazio eta erregioei aukera gehiago emango dizkie akaso.
X.M.B. Estatuek ez dute konpetentzia eta ahalmenik galtzen, hauen botere demokratikoek baizik, esate batera legebiltzarrek galtzen dute boterea. Finean, Brusselako ministro kontseilua estatu kideen gobernu buruen artean osatua dago. Alemania eta Frantziako estatu egiturek, batipat, indartzen jarraitzen dute. Estatu espainiarra egitura bezala ahultzen dela eta horrek Galizia, Euskadi eta Kataluniako askatze prozesuak areagotu ditzakeela pentsatzea, etorkizun ikuspegi akats larritzat jotzen dugu. Portugalekin hori gertatzen bada, zer ez da gertatuko estaturik ez dugun nazioekin.
A. Hala ere Maastrichten Europa hori nagusitzen ari da.
X.M.B. Ez, nik uste dut ekonomikoki baino Maastricht politikoki nagusitzen ari dela. Ekonomikoki porrotera doa: erabateko porrota konbergentzia politikaren inguruan; banku zentralen sistemaren eraikuntzarako jarri ziren datak ere atzeratu egin behar izan dira; 1996rako estatuen erdiak konbergentzia planek jarritako baldintzak ez dituzte beteko...
A. Maastrichteko garra bera bakarrik itzaliko dela pentsatu behar da orduan.
X.M.B. Ez da kontua besoak gurutzatuta egon behar dugula, beronen porrota gauzatu arte. Nola egin bere aurka? Bi mailatan, batetik herri eta nazio intereseko tresna gehiago eskuratuz; eta bestetik, Maastrichteko Itunaren aurkako jarrera dugunon arteko etengabeko elkarlanaren sarea antolatuz, garatzen denean Maastrichti alternatiba egin ahal dezagun.
Bestetik ekialderantzako hedapena ere akatsa da eta mendebaldean hori sofritzen ari gara.
A. BNGk hartu duen indarrarekin, joko instituzionalari ere gogor ekin dio. Bere izaera oso zabala kontuan harturik, ez al dio horrek barne kontraesanik ekartzen?
X.M.B. Ez, eta harrigarria bada ere, are gehiago kanpotarrentzat, aparatu instituzionalak ez du tutik ere aldatu BNGren izaera eta pentsaera.
Kontuan hartu behar da oraindik ez garela iritsi 300.000 botoetara, eta PPk 700.000 dituela eta PSOEk 300.000 eta zerbait. Aurrerago, modu lineal honetan hazten jarraitzen badugu, izan dezakegu horrelako arazorik, baina oraingoz behintzat ez.
A. Baina gehiago haztea gaitz samarra izango da.
X.M.B. Azken hauteskundeetan, esaterako, abertzale ez direnek, Blokeak nazionalismoaren gorena ere pasatu zuela esan zuten. Gure gorena errealitate sozialak emango digu. Eta zein da errealitate sozial hori?
Galizian inoiz ez dela izan burgesia nazionalik, eta gaur egun ere ez. Galizian oligarkia oso urri bat dago, bere besoak Galizian zabalduta dituena eta atzerriko botere ekonomiko eta politikoen menpe, funtsean kapital handia eta transnazionalen zerbitzura. Horregatik, beste herri edo gizarte batean herri klaseen etsaiak liratekeen sektoreak, egungo Galizian ez da horrela gertatzen.
Zergatik? Kontraesan nazionala nagusi delako, periferia garelako, eta erdi mailako burgesia horrek, kapital handiarekin duen borrokaren eragina berarentzat oso kaltegarria delako, herri klaseekin edo proletargoarekin duena baino askoz kaltegarriagoa delako.
Horrek eremu sozialean dauka isla, beraz Galiziako oinarri soziala zabala da baina puntu komun ugari dituena. Hori ikusita, BNGren gorena ez dakit zein den, baina badakit oraindik horretara ez garena iritsi, ezta gutxiago ere.
A. Marxismoaren gainbehera garai hauetan, zure burua marxistatzat jotzen duzu.
X.M.B. Espainiako telebista baten esan zutenez, Portugaleko prentsako titulu batean «azkarra naizelako naiz marxista» nioen. Egia da, ez da harrokeria. Ezkerreko pentsaera marxismo barik ulertezina da. Oraindik ez dago marxismoa ordezkatu duen ezkerreko pentsaerarik.
Koherentziaz jokatu behar dela uste dut. Azken urteetan jendeak marxismoari uko ez ziola egiten esatera ausartu ez bada, ni bai. Zentsura ez dut maite izan inoiz, gutxiago autozentsura.
A. 1987ko Europako hauteskundeetan HBrekin apurketa izan zenuten. Orain, berriz, Lisboan elkarlanari ekin diozue.
X.M.B. Estatu gabeko herrietako indar nazionalisten harremanek elkartasun handikoak izan behar dute. Baina aldi berean, indar politiko bakoitzaren testuingurua eta bere askapen proiektua zehatz mehatz errespetatu behar da. Ezin da, besteen erabaki subiranoa eta indar baten taktika eta estrategia politikoa, norberaren errealitatean oinarritutako taktikara makurtarazi.
HBri BNGrekiko hori gertatu zitzaiola uste dut. Egoera horren ulermena aldatu da harrezkero. Gaur egun bakoitzak, bere testuingurua kontuan hartuz, bere bideari jarraitu behar dio.
Xabier Letona
16-19

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaGaliziaBNG
GaiezPolitikaNazioarteaErakudeakEuropako Ba
PertsonaiazBEIRAS1
EgileezLETONA1Politika

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Eguneraketa berriak daude