"Kazetarien mehatxu nagusia publizitatea da, ez besterik"
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Gerard Eder Baionako "Sud Ouest" eguntariko erredakzio arduradun ordea da. l988an iritsi zen Baionara eta fama aski ona hartu du jadanik abertzaleekiko erakutsi duen jarrera irekiagatik. Berarekin aritu gara Ipar Euskal Herriko bizi publikoaz, kanpotik etorritako so egile baten ikuspuntutik.
Askotan kazetariak kritikatzen dira. Hona iritsi naizenetik denetarik entzun dut: RPR alderdiarentzat lan egiten nuela, komunistek ordaintzen zidatela... Nik jende guztiarekin harreman onak ditut, batzuetan ere esaten didate abertzaleei leku gehiegi uzten diedala. Adibide bat hartuko dut, manifestaldietan ibiltzen den jendearen kopurua aldiro kontatzen saiatzen naiz, eta uste dut bakarra naizela. Irratietan zenbaki faltsuak, lodituak behintzat ematen dituztela konturatu naiz. Jendeak irratia entzuten du eta ondoren "Sud Ouest"en agertzen diren zenbakiak desberdinak izaten dira.
Askotan kritikatzen gaituzte, baina uste dut ez dela kasurik egin behar, ez gara horregatik beldurtu behar, bestela ez genuke deus egingo. Terrorismoaz hitz egitea gauza minbera da baina ez aipatzea okerragoa da, eta gainera interes gabeko edo saltsarik gabeko artikuluak idazten badira, ez dira gehiago irakurtzen.
Kazetarien independetziaz nere ideia badut, eta nere ustez kazetariaren mehatxu nagusia publizitatea da, ez besterik. Ezta erredaktore burua ere. Publizitate asko ematen dizun pertsona batek deitzen badizu zure artikuluak ez bait zaizkio gustatzen, horrek sortzen du arrisku bat. Nik dei horiek ez ditut kontutan hartzen, nere ustez zuzena den lan bat egiten saiatzen naiz.
Ez nuen sekulan ezagutu hain klase politiko kontserbatzaile bat. Har dezagun kultura adibidez. Ez nuen ulertzen nola hautetsi euskaldun butzuek, etxean euskaraz egiten zutenak beti, euskara berrikasten zutenak terroristatzat hartzen zituzten. Kontseilari nagusi baten adibidea dut hain zuzen. Kontserbatzailetasun hori Iparraldeko biztaleena zen ere orain dela gutxi arte. Hain zuzen, lankide batek erakutsi zidan gerla aintzineko testu bat, Ibarnegarai politiko gizonak irakurri zuena, Garazin, 1939an pilota partidu baten ondotik. Bertan esaten zuen Hegoaldetik etortzen ziren errepublikar euskaldun guztientzat kontzentrazio kanpamenduak ireki beharko zirela. Han zegoen entzulegoa euskalduna zen ziurrenik, baina jendeak diskurtsoa onartu egin zuen. Kontserlatzailetasun hori klase politikoan geratzen da oraindik.
Modan dago ere momentuan frantses iraultza biziki txarra izan dela Euskal Herriarentzat adieraztea. Hor neurriak gainditzen direla uste dut. frantses iraultza baino lehen Iparraldeko hiru herrialdeak ez bait ziren batuak. Hegoaldean ere, herrialdeen artean gerla frango egon ziren. Ez da kritika bat, baina gaurko nazionalismoari XVI mendean sustraiak bilatzea zentzugabekeria bat da neretzat. Baina uste dut identifikazio txar bat egon dela euskalduna zen guztia eta ideia atzerakoien artean. Hemengo jendeari zaila izan zaio nortasun bat atxikitzea aurrerapenaren alde izanik.
Euskara hizkuntza bat dela konturatu da jendea. Bistan da jendearentzat frantsesa jakitea garrantzitsua dela, lana egiteko eta abar. Baina orain frantsesez eta euskaraz ondo dakien jende asko dago, eta euskaraz egitea gehigarri bat da. Gauza guzi horiek denbora asko ematen dute aintzinatzeko, eta horretan irratiek lan arras inportante bat egin dute. Irratiak sortu zirenetik instituzionalizatze piska bat izan da. Jendeak badaki euskal telebista bat badagoela, euskal gobernu bat ere bai. Hori dena baldin badago ez da hain txarra izango. Gainera Grenetek Ardanza errezibitzen du. Jendea ohartu da euskalduna izateak ez zuela bakarrik ardiak zaintzeko edo behiak eraisteko balio.
Miarritzeko adibidea har dezagun ere. Garaipen bat zela zioten abertzaleek, Borotra abertzaleekin lotu bait zen. Paradoxa bat dago: alde batetik Borotrarekiko elkargoa onartzen da eta bestaldetik EAJ eta PSOEren artekoa salatzen da. Logika falta da. Orain dela gutxi ere, hemen atxiloketa batzuk gertatu ondotik, Hegoaldean EAJk agiri bat atera zuen frantses poliziaren lana goraipatuz, eta egun batzuk berantago hemengo EAJk IKren atentatu bat salatzea ukatu zuen. Hor ere logika falta da, ezin dira bi gauza horiek egin.
Badago pragmatismo politiko hat, ulertzen ez dudana. Hala eta guztiz ere, esan behar da abertzaleak direla gauzak gehien mugiarazten dituztenak Iparraldean, bereziki barnealdean. Baionan gauzak ez dira hain errazak, herriak bere nortasun euskalduna gehiago galdu duelako. Alderdien antolaketa ere indartsuagoa da. Fenomenoa luzeagoa izango da.
NORTASUN AGIRIA
48 urte ditu kazetari honek
Gerard Eder da bere izen publikoa, eta egiazkoa ez du eman nahi inolaz ere
Lyon hirian sortu zen
Gehien maite duen herria Nafarroa Beherean kokatzen den Bazkazane da
Oso erraz haserretzen dela dio
Bere emaztea euskalduna da
Berarentzat espantogarriak diren bi pertsona: Jesse Owens kirolaria eta Auguste Banqui politikaria (XIX mendeko sozialista)
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.
Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]
Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak.
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]
Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]
Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]
Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.
AEBetako Estatu idazkari Marco Rubio astelehenean biltzekoa da Israelgo atzerri ministro Israel Katzekin, su-etenerako akordioez mintzatzeko. IPC Jakien Segurtasunaren Faseen Sailkapen Integratuak agentziak ostiralean kaleratutako txosten batek ohartarazi du Gazan gosete... [+]
Martxan daude okzitanieran jatorria duen hizkuntza berpizteko hainbat ekimen. Ipar Euskal Herrian galzorian dagoen hizkuntza da gaskoia; aurreko mende hasieran galdu zen Hego Euskal Herrian.
Sahara hegoaldeko gizonak, emakumeak eta adin txikikoak zeuden txalupan. Merkataritza ontzi batek jitoan zebilen txalupa ikusi, soka bat lotu, eta laguntza eskatu zuen.
Gaixoaldi baten ondorioz, 65 urterekin hil da Daniel Larrea Mendizabal.
Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.
95 urte bete zituela zendu zen Maite Maniort Hennebutte, 2025eko uztailaren 10ean.
Jose Manuel Gorospe Meagas aktore eta kultur ekoizle donostiarra zendu da, 81 urterekin, Madrilen. Bizitza osoa antzerkiarekin eta ikus-entzunezkoen munduarekin era batera edo bestera lotuta pasatu zuen Gorospek, eta, besteak beste, Euskadiko Filmategiaren sortzaileetako bat... [+]