Bernardo Ibarra: "Euskararen aldeko postura eginez gero programazio osoak euskara hutsean behar du"


1990ko ekainaren 24an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Arrate Irratiko zuzendaria den Bernardo Ibarrari elkarrizketa.

Bernardo Ibarra: "Euskararen aldeko postura eginez gero programazio osoak euskara hutsean behar du"
Arrate irratia FM 87.7an entzuten da Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako leku askotatik. Bertako kulturaren eta hizkuntzaren alde jokatzen du gainerako komunikabideek eskaintzen duten ereduaren aldean, zuzendariak esan digunez: "Nik uste dut hutsune bat betetzen dugula".
ARGIA.– Kontaiguzu Arrate Irratiaren historia...
Bernardo Ibarra.–Irratia bertako abadeak sortu zuen 1959an, abenduan. Lau urtez aritu zen, eta 1964an, Frankoren garaian, itxi egin zuten abade baten bidez, eta jarri bere izena: Félix Monedero. Hori zen noizbait garai hartan irratien arduraduna eta Madrilen denuntzia egin zuen.
A.–Non entzuten da gehienbat?
B.I.–Begira, guk dena euskaraz egiten dugu, publizitatea ere bai, nahiz hori askotan zoritxarrez oztopoa izan. Baina guk postura egin dugu euskararen alde, ideal bat bat, eta horretarako bide bakarra da programazio guztia euskaraz egitea. Askotan hutsak egingo ditugu, edo gure euskara ez da beti oso ona izango, nigandik hasita, baina ahalegina hor dago. Eibarren entzuten da, baina proportzioan gehiago entzuten da Azkoitin, Azpeitin... Eibar baino euskaldunagoak direlako.
A.– Argiako urtekarian idatzi zenuen hizkuntza eta herri baten egoera eta nortasun adierazgarri nagusietako bat komunikabideak izanik, irrati arloan gertatzen dena lotsagarria dela. Euskal Herria zeharo erdalduna dela. Baina hori ez al da errealitate zabalagoaren ispilu?
B.I.–Euskal Herrian kanpoko ohiturak sartu dira, kanpoko musika eta ohiturak, eta neurri handi batean komunikabideen bidez. Horrek giro bat sortu du, eta gaur hemengo irratietan ere giro hori nagusitu da. Ni horren kontra nago, zeharo. Horregatik goaz contra corriente.
A.–Hori al da A.I.ren eredua?
B.I.–Kanpoko gauzen edo ohituren aurka goaz. Kanpoko kultura sartu da, eta geurea baztertu. Esaterako, gaurko gazteek, rocka onartzen dute, baina trikitixa ez, baztertu ez ezik barre ere egiten diote. Gazteek, medioek bota duten hazi erdaldun hori jaso dute. Eta guk argi daukagu gure kultura, gure hizkuntza eta gure musika gorde behar ditugula. Egunero euskal musika jartzen dugu egunean sei orduz edo, eta ostantzeko musika gehienbat akordeoia, rantxerak, klasikoa... bertso saioak, trikitixa, oso gutxi edo batere ez rock musika eta. Normala da, beste irrati guztiak ari bait dira musika horrekin.
A.–Orduan zein da zuen entzulegoa, eredu horrek markatzen du?
B.I.–Batetik euskalduna da, esan beharrik ez. Badakigu oso ondo hartu gaituztela adin aldetik pertsona nagusiek. Izan ere, gazteek ez dakite trikitixa zer den, eta hor dituzte irrati musikalak. Kasu bat: lehengoan Bilbotik talde bat etorri zen Arratera, 15-16 urtekoak, eta ez zekiten: batek esaten zuen trikitixa disko handi bat zela, eta beste batek informatibo bat... Gure helburua euskaldun jendearen bihotzak alaitzea da, eta geurea zabaltzea.
A.–Zuen irratia pribatua da. Nola moldatzen zarete era horretan aurrera egiteko?
B.I.– Bai, zorionez. Gaur egun norbere buruaren jabe izatea da munduan dagoen gauzarik handiena. Finantziazioa publizitate bidez egiten da, eta bestalde, abonatuak ditugu: 3000 familia. Honekin, eta gero, anuntzioak, diskoak eta errosarioak... aurrera goaz. Hori bai, gure aldetik sakrifizio handia eginaz. Lau lagun bakarrik gara plantilan, eta goizeko zortziretatik gaueko hamaikak arte emititzen dugu. Eta orain gabaz ere musika sartzen hasiko gara. Geuretzat irratia ez da inolaz ere iturria.
A.– Euskadi Irratia sortzeak izan al du zuengan eraginik?
B.I.–Irrati ezberdinak dira. Euskadi Irratiak izan beharko luke irrati nazionala. Gure helburua ez da hori; gurea irrati familiarra da, kobertura zabala izan arren. Programazio altetik, entzuleekin harremana. Hizkuntza ere bertakoa erabiltzen dugu. Izan ere, euskararen egoera neurri handi batetan dagoen moduan horregatik dago, hizkuntza mota batzuk zapaldu ditugulako.
AMAIA ETXEZARRETA
61

GaiezKomunikabidIrratiaXorroxin Ir
PertsonaiazIBARRA3
EgileezETXEZARRET5Komunikabid

Azkenak
Urruñako sukalde zentrala prest da herriko haur eta adinekoei tokiko elikadura prestatzeko

Herriko Etxeak elikadura burujabetzaren aldeko urrats handia egingo du 380 metro koadroko azpiegitura berriarekin. Sukaldeak haur eta adinekoentzako janari osasungarria eskainiko du, tokiko produktuekin eta tokiko laborantza indartuko du.


Mapamundiak Afrikaren benetako tamaina islatu dezala aldarrikatu du kontinenteak

“Mapak ez dira erreminta hutsa, sinboloak dira, eta mapa zuzentzea Afrikari buruzko narratiba globala zuzentzea ere bada; duintasun kontua da”. Afrikako Batasunak eskatu du munduan oraindik erabilienetakoa den mapa distortsionatua alboratzeko.


Euskal Selekzioak jokatuko du munduko Wallball txapelketan

Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.


Oposizioari aurrea hartuz, Bayrou konfiantza mozio batera aurkeztuko da irailaren 8an

"Gehiengoa lortzen badugu, gobernua berretsiko dute; bestela, erori egingo da", adierazi du Frantziako lehen ministroak. LFI Frantzia Intsumisoak, Frantziako Alderdi Komunistak, ekologistek, Alderdi Sozialistak eta RN Batasun Nazionalak, ordea, dagoeneko jakinarazi dute... [+]


Wagner birformulatua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.

---------------------------

Oraingo... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez 20 pertsona hil ditu, tartean bost kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean bost kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


BEC ondoko ‘minipisuak’: 1.000 euro hilean eta 24 metro koadro, iruzurrean oinarrituta eta legearen gainetik

639 'minipisu' ari dira eraikitzen Barakaldon, BEC erakustazokaren aldamenean. Udal ordenantzak aginduta, hotel erabilera eman behar zaio espazio horri, baina "alokairu malgua" dela dio Be Casa-k. Egun batzuetako alokairuetatik hasi eta "hilabete batzuetarako... [+]


Festetako egitarauaren argazkia matxista dela salatu du Cascanteko emakumeen elkarteak

Candela emakumeen elkarteak eta PSNk eskatu dute argazkia kentzea eta udalak argitaratutako materialetan kontrol handiagoa egotea, ez egoteko estereotipo sexistarik.


Paul Laverty gidoilari britainiarra atxilotu dute Edinburgon, Gazako genozidioaren aurkako kamiseta eramateagatik

Poliziak Palestine Action ekintzaileen taldea babestea leporatzen dio, Erresuma Batuko Gobernuak uztailean erakunde terrorista izendatu zuena. Bizpahiru orduz atxilo egon ondoren aske geratu da, baina epailearen aurrean deklaratu beharko du irailaren 18an.


Ipar Euskal Herrian hiru herritarretik bi autonomia handiagoren alde daude

IFOP institutuak eginiko ikerketa ezaguratarazi du Eskualde eta Herri Solidarioen Federazioak Korsikan, eta ondorioztatu dute Frantziako Estatuan biztanleen erdiak nahiko lukeela bere eskualdeak autonomia handiagoa izatea.


Sexu heziketan formatuko dituzte irakasleak, Nafarroako hamabi ikastetxetan abiaturiko proiektu pilotuan

Bost sexologoren formazioa jasoko dute Nafarroako hamabi ikastetxetako irakasleek: sexualitatea ikasleekin lantzeko edukiak eta proposamen pedagogikoak eskainiko dizkiete. Skolae programaren segida izango da, nolabait.


Reem Dandan, Gazarako Mugimendu Globala
“Gure herrian genozidioaren konplizeak badaude, gure erantzukizuna da horiek salatzea”

Global Sumud Flotillak deituta, dozenaka ontzi itsasoz ahaleginduko dira Israelek ezarritako blokeoa hausten. Ekimenera mundu osoko aktibistak batu dira, tartean lau euskal herritar. Deialdiari babesa adierazteko, Gazarako Mugimendu Globaleko Euskal Herriko delegazioak hainbat... [+]


2025-08-26 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Gogoratzeko moduko porrota, Taiwango gobernuarena

Logikoena zen, uztailaren 26ko lehen zaplazteko argiaren ondoren. Baina abuztuaren 23ko bigarrenak ihesbide politiko ia guztiak itxi dizkio Lairen gobernu taiwandarrari. “Gogorarazpen bozketan” beren hautetsi-tasuna gal zezaketen oposizioko Kuomintageko zazpi... [+]


Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Eguneraketa berriak daude