"Hildakoei Beldurrik Ez, Bizidunei!"


1987ko azaroaren 08an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Praisku Belauntzaran, Urnietako ehortzaileari elkarrizketa
Praisku Belauntzaran, Urnietako Ehortzailea
"Hildakoei Beldurrik Ez, Bizidunei!"
A.–Nolatan hasi zinen langintza honetan?
P.B.–Nik orain 59 urte egingo ditut Iaister. Nola sartu nintzen lan honetara? Aurreagoko enterratzailearen bidez. Igeltserotzan aritzen nintzen eta, tabikeak e.a. Haren bidez, ez oso gogoko nuelako. 20 bat urte daramatzat honetan.
A.– Bromatan ibiltzerik badago gauza hauekin?
P.B.Lasai horregatik. Nik enterradore zaharra zuloan sartu nuenean herriari esan nion hau ez zitzaidala gustatzen. Alkateak zera esan zidan, "egun hauek egitzak behinepein" eta gaur arte.
A.–Ze alde dago orduko lan egiteko posturarekin gaur egun?
P.B.–Garai batekoaren aldean gaurkoa ez da ezer ere. Gaur nitxoak daude, autopsiak ere Donostian egiten dira. Horretan ere laguntzen aritu beharra izaten genuen lehen. Orain ere izaten dira istripuak, oraindik denbora asko ez dela bere buruari tiroa jo ziona jaso nuen... gu horretarako gaude, horretarako pagatzen digute.
A.–Batere buruko minik ematen dizu lan honek, amesgaiztorik normaltzat hartzen da?
P.B.– Nik normaltzat hartzen dut. Nere ama neronek sartu nuen. Enterradore zaharra bizi zen oraindik eta esan zidan, "hi, Praisku, atrebitzen al haiz herorren ama sartzera?". Norbaitek egin behar du eta ezin utziko nuen bada sartu gabe, eta halaxe egin nuen. Nere lehengusu eta osabak ere ehortzi ditut. Gogorra izaten da istripuz hil direnen etxekoek marruz hasten zaizkizunean. Esate baterako orain dela hamarren bat urte ijito bat hil zutenean eta beste bat ere zauritu, bere arreba etorri zen eta zerraldotik atera zuen gorpua hortzekin koska eginda. Guardia zibilen aurrean, hantxe.
A.–Ganza itsusiak ere tokatuko zaizkizu.
P.B.–Beno, hezurrak lekuz aldatzerakoan batipat. Badakizu, urte batzutara hori egin beharra dago. Behinola gorpu bat erdiusteldua zegoen baina ez oso, pisua zuen eta atera egin behar zen. Nik gantxo batzu dauzkat eta nolabait haiekin atera eta arrastaka eraman nuen eraman nuen tokira, ahal nuen bezala, arrastoak bidean geratzen zirela. Animalia nintzala errekonozitu zidaten. nik al nuen bezala egitea besterik ez.
A.–Denetik egitea tokatuko zaizu.
P.B.-Bai, eta orain behinepein kobratzen dugu, lehen erdiak ere ez genituen kobratzen. Gazte jendeari ez zaio gustatzen lan hau, ez baita gustosoa. Halare denbora baten aldean diferentea dago.
A.–Momentu txarrik?
P.B.– Behin. Neska inglesa bat tximistak garbitu zuen. Depositora joan eta han zegoen: lepotik sartu zitzaion, katea eta guzti sartua zuen haragian, orpotik atera. Hamabost bat urte. Nobioa ere han zuen. Garbitu genuen, enbajadore eta guzti etorri zen eta azkeneko momentuan autopsia egin eta dena irekita utzi zidaten. Neska ederra zen. Medikuari esan nion hura nola egin zitekeen eta ixiltzeko agindu zidaten. Dena txiki-txiki eginik utzi zuten, gauik txarrena orduntxe pasa nuen, marruka. Lana izan genuen gero esparadrapoarekin hura lotzen. Hura pena. Batzutan egin dut bai marru.
A.–Beldur izaten da jendea defuntuak direla eta ez direla. Atera zaizu norbait?
P.B.–Nik ez nuen parrik egiten. Behin, goiz batean hartu nuen sustoa. Panteoi batean bota batzu ikusi eta, "keai buenos dias" esan nion, salto egin zuten, drogadito batzu ziren, beren lotarako zakuekin eta guzti, han lo eginak ziren. Ihes egin zuten, neregatik libre ziren. Mekauen sos. Parte eman nuen geroago.
Hemen pasatzen dira politak. Bai eta ere hemen kontatzeko oso egokiak ez direnak ere. Entierroa ez zitzaiolako pagatuko beldurra eta bere burua trenari bota zuenaren amonarena, segurua kobratzeko ez da makala...
A.–Hildakoen beldur?
P.B.–Hildakoei beldurrik ez, bizidunei, bizidunei

Praisku Belauntzaran
26

GaiezGizarteaBesteak
PertsonaiazBELAUNTZA1

Azkenak
Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Indendentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Israelek eta Hamasek su-etenerako negoziazioekin jarraitzen dute, Gazan gosetea “larritzen” ari den bitartean

AEBetako Estatu idazkari Marco Rubio astelehenean biltzekoa da Israelgo atzerri ministro Israel Katzekin, su-etenerako akordioez mintzatzeko. IPC Jakien Segurtasunaren Faseen Sailkapen Integratuak agentziak ostiralean kaleratutako txosten batek ohartarazi du Gazan gosete... [+]


Gaskoia irakatsiko dute lehenengo aldiz Samatzeko eta Bidaxuneko eskoletan

Martxan daude okzitanieran jatorria duen hizkuntza berpizteko hainbat ekimen. Ipar Euskal Herrian galzorian dagoen hizkuntza da gaskoia; aurreko mende hasieran galdu zen Hego Euskal Herrian.


Itsas salbamenduak 236 pertsona erreskatatu ditu Kanaria Handitik 429 kilometrora zegoen txalupa batetik

Sahara hegoaldeko gizonak, emakumeak eta adin txikikoak zeuden txalupan. Merkataritza ontzi batek jitoan zebilen txalupa ikusi, soka bat lotu, eta laguntza eskatu zuen.


2025-08-25 | ARGIA
Dani Larrea euskaltzalea hil da, Emun kooperatibaren sortzailea

Gaixoaldi baten ondorioz, 65 urterekin hil da Daniel Larrea Mendizabal. 


Gazte boluntarioak frankismoko memoria berreskuratzen

Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.


2025-08-25 | Euskal Irratiak
Zigor Akixo
“Euskal Herriari, Miarritzeko herriari eta itsasoari atxikia zitzaion Maite Maniort”

95 urte bete zituela zendu zen Maite Maniort Hennebutte, 2025eko uztailaren 10ean.


Jose Manuel Gorospe zendu da, Euskadiko Filmategiko sortzaileetako bat

Jose Manuel Gorospe Meagas aktore eta kultur ekoizle donostiarra zendu da, 81 urterekin, Madrilen. Bizitza osoa antzerkiarekin eta ikus-entzunezkoen munduarekin era batera edo bestera lotuta pasatu zuen Gorospek, eta, besteak beste, Euskadiko Filmategiaren sortzaileetako bat... [+]


Eguneraketa berriak daude