"Oraingoa, krisia baino, gure barnean sortu den kistea da"

1986ko urriaren 12an

Jesus Insausti "Uzturre" hauteskundeen aurrean
"Oraingoa, krisia baino, gure barnean sortu den kistea da"
Familia nazionalistaren kideak oraindik zein alderditan geratuko diren erabakitzen ari diren unean, hauteskundeen mamua hurbilduz doa. Jokaerak eta programak argitzea inposatzen da. EAJko buruek krisia amaitu dela esaten dute. Alderdiak bizirik, eta indartsu dirauela, eta "joan direnak" ahazteko momentua heldu dela. Orain etxeari begira egin behar dela lana. Termino hauetan mintzatu zaigu Jesus Insausti, "Uzturre", Bilboko EAJko egoitzan duen bulegoan.
ARGIA.–Hainbat hilabetetan luzatutako krisiak, azkenik alderdi berria erdibitu du. Eta zuek krisia amaitutzat ematen duzue.
Jesus Insausti.– Nere ustez gaur egunean alderdiaren barnean izan dugun krisia itxita dago. Egun tristeak pasatu ditugu, eszisioak inoiz ez dira atseginak izaten, min latza ematen dute, baina nik esan dezaket partiduaren barnean lasaitasuna sartu dela. Orain bakoitzak ba dakigu non gauden, joan direnak ez dira erreferentzi, gure erreferentzia gu geu izango gara, eta esan daiteke, guri dagokigunez krisia amaitu dela.
A.– Batek baino gehiagok esan du azken finean bi alderien artean diferentziarik ez dagoela. Zer uste duzu zuk?
J.I.–Nik zera uste dut, sakon ezazu arazoa, hartu itzazu gauzak batetik eta bestetik, eta nik ez dut sumatzen diterentzia ideologikorik. Agian talante desberdinak izango dira. Esaterako herria nolakoa izan behar duen, zentralizatua edo federal antzekoa, baina ez dira ideologi problemak. Ikustea baino ez dago alderdi berriaren lebenengo dokumentua. Hor ez da sumatzen diferentzia ideologikorik dagoenik. Bereizteko noski, hau eta hau eta bestea esan behar da. Baina sakonduz gero ez dago diferentziarik.
A.–Diferentziak ez bedira ideologikoak, zein motatakoak dira?
J.I.–Gauza horietan ez dago objetitoa izaterik. Subjetiboa da beti. Nere eritziz hori izan da urtetan, bi edo hiru urtetan ihardun direla batzu alderdi barrenean alderdiaz jabetu nahian. Eskutara hartu nahi izan dute. Eta horretan oinarritu da. Baina badaude bideak, bideak daude bai. Esaterako Gipuzkoako Buru Batzarra kanalak zeudelako bereganatu zuten, eta kanalak irekita zeudelako. Bizkaian ez zuten lortu, Araban ez zuten lortu, eta nere ustez, pausu txar bat eman dute.
Partidu guztietan ikusten delako badaudela maioriak eta minoriak. Horrek ez du esan nahi maioriak minoria zapaldu behar duenik, baina ez du esan nahi ere minoriak beraren bidea hartu behar duenik. Minoriak egin dezakeena da bere lana egin alderdiaren barnean egun batez maioria izateko. Eta horren ordez, joan egin dira. Eta penagarria dena da bi urte t'erdi horietan eman dugun espektakulua, elkarrekin borroka bizian, elkarri gaizkiesaka.
A.– Eta orain, krisia amaitutzat ematen duzuela, perspektiba "historiko" batekin, posible da krisiaren sustraiak aztertzea?
J.I.–Garbi esan dut, sustraiak ikusi ditut. Agian batzu ez dira konforme egongo partidu honen estrukturaz, baina estrukturak, direnak dira. Nik esango dudana da partiduan egon direla bideak estrukturak aldatzeko. Esate baterako, ia lau urte iraun du partiduaren estatutuak aldatzearenak. Eta kuriosoa da prozesu dena itxi denean beste zenbait arazo planteatzea, eta batean eta bestean aldarrikatzea partiduan ez dagoela demokraziarik, partiduan tribunalak bakarrik jokatzen dutela, eta hori ez da egia. Bide guztiak irekita zeuzkaten. Ez badute nahi izan bide guztiak behar bezala aprobetxatu... baina guzti hori orain guretzat itxita dago, eta zenbait zauri berriztea txarra da... Nire aldetik behinik behin nahi nukeena da orain arteraino elkarri ireki dizkiogun zauriak ixtea.
A.– Orain, hauteskundeen aurrean, bi partidutan aurkeztea jelkideentzat guztiz desegokia dela ematen du, batez ere indarrak galtzearen kontuagatik. Ez al daude partidu biak berriro elkartzera kondenatuta?
J.I.–Bueno, indarrak banatuta daude. Berriro batzera kondenatuta gauden, ezdakit nik. Geroak esango du. Baina egun hauetan apurtu, eta berehala berriro hasi bagina elkarren bila, herriak txoriburutaz hartuko ginduke. Horrek ez du zentzurik. Dena dela, geroak esango du. Orain hauteskundeak daude, eta gu hara, leku guztietara bezala, irabaztera joango gara. Koalizioaz eta abarrez ez dugu hitzik egin. Ez dugu egin nahi. Gaur egunean ez, eta bihar Jainkoak esango du. Gu irabazlearen talantearekin goaz.
A.– Espekuiazioek esaten dutenez, ez da posible izango inork ere gehiengoa lortzea. Nola jokatuko zenuke koalizioak egin beharreko kasuan?
J.I.–Espekulazioena periodisten lana da, espekulazioak eta galderak egitea. Nik esan dezaket orain arte EAJ hauteskunde guztietara bakarrik joan dela, eta hauteskunde guztietan izan dira honelako galderak. Eta orain areago oraindik. Baina guk ez dugu hori pentsatu nahi. Gure beharkizuna orain hauteskundeak irabaztea da.
A.–Zuk uste duzu Sozialistek alderdiaren krisian zerikusirik eduki dutela?
J.I.–Ez dut uste, ez dut uste. Hori izan da, baita ere, espekulazioa. Hau izan da gure barnean sortu den kiste bat... Kanpokoek ez dute zerikusirik izan. Batzutan telebistan eta, batzuen aurpegiak besteenak baino gehiago atera dituzte, eta izango zituzten beraien helburuak, baina ez dut uste esan daitekeenik sozialistak ibili direnik bazterrak sutzen.
A.–Hala ere, alderdiaren krisiak oztopo baino, aldekoa suertatu zaie haiei.
J.I.–Sozilalisten alde? Bai, seguraski, heurek gehiago aterako dute, edo ateratzeko asmoa dute. Baina nik uste dut herri honek zentzu ona duela, eta badakiela zer pasa daitekeen hemen sozialistak garaile aterako balira. Herri honek ez ditu sozialistak Jaurlaritzara eramango. Eta joatekotan ere ez lukete erraza izango.
A.– Eta azken galdera, oraingo krisi hau gerra aurrean "Comunion" eta "Aberria" taldeen arteko krisiarekin gonbara liteke?
J.I.–Nik orduan hamasei edo hamazazpi urte nituen, eta ni "aberrianoa" nintzen. Bertan egon gabe ere, elkartzeko egon nintzen. Badago oinarrizko diferentzia, diferentzia inportantea, aberritarren eta besteen artean. Aberritarrak herrikoiagoak ziren. Ez dut esango objetiboa naizenik. Nire kuttunak aberritarrak ziren. Batzuk uste zuten Madrilera joan behar zela, eta beste batzuk lana bertan egin behar zela, eta Madril bost axola zitzaigula. Hori zen batez ere "Comunion" eta "Aberri"ren arteko diferentzia.
Baina gaur egun ez da hori. Diferentzia handienak izan dira herri honi eman beharreko estrukturaz. Bai joan direnak eta bai guk, uste izan dugu denbora batean gure helburuetara instituzioen bidez iritsi behar zela. Eta beste jarrera ETAkoek eta, hartu izan duten bidea zen.. Guk uste izan dugu mendi puntara heltzeko zuzenean eta beti gora joanda zaila dela iristea. Gure bidea izan da mendiaren inguruan, jiraka eta jiraka aritzea. Egun batetan izan daiteke bide erdian aurkitzea, eta zuzenean ari direnak porrot egitea. Baina guk segitu egin dugu, gora iritsi arte.
Oraingo krisia aldiz, ez da horretara ere iristen. Orain hamar urte bai gu eta bai joan direnak bide horretatik abiatu ginen, eta denak uste genuen bide ona zela.
Laura MINTEGI
Uzturrek ere krisia bukatu dela eta hemendik aurrera zauriak isten saiatu behar dela uste du.
"Hamasei-hamazazpi urte nituenean ni ere Aberrianoa izan nintzen", aitortzen du Uzturrek.
16-17

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEAJ
PertsonaiazINSAUSTI1
EgileezMINTEGI1Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

"Badira hartzea merezi duten arriskuak, genozidioa gelditu behar dugu"

Zigor Olabarria Oleaga

"40 landare mota ditugu oihan baratzean, urte osoan bertatik jateko eta tresna xinpleekin lantzeko"

Estitxu Eizagirre

Bizkaia: EAJren gotorlekua kolokan?

Jon Azkune Torres

Ez da zapalkuntza? Orduan, asimilazioa

Ane Ablanedo Larrion

Gipuzkoa: Biren arteko jokoa

Iker Iraola Arretxe

Azkenak

2024-04-22 | Garbiñe Larrea Iturralde

Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]

2024-04-22 | Eneko Bachiller Otamendi

Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]

2024-04-22 | Jakoba Errekondo

Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.

2024-04-22 | Garazi Zabaleta

Txaramela

Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]

2024-04-21 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

'Cristóbal Balenciaga' telesaila

"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]

Eguneraketa berriak daude