Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

ostirala 2024ko azaroaren 01ean

Elurteari Azken Agurra.

2021eko uztailaren 28an

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Iñaki Artetxe ski irakasleari elkarrizketa
Elurteari Azken Agurra.
Gure lerroetara berriz, Artetxe tar Iñaki, elurretako gizona. Beiñ onetzaz itzegin genduen. Gaur ere, onera dakarkít.: Aralarkoa baita, bere ume eskiadoreak inguan izanik. Aurtengo neguan or ikusi degu umeei elur gañean, nola txirristatu bear dan, erakusten. Berak esango digu.
–Nolatan izan da «ski» denbora Aralarten?
–Asieratik, izugarrizko ezbearrak izan nituan. Aurrera aterako nintzala uste nuen, bañan ez ain errex.
–~kalteren bat bai?
–Lenengo igandeak etziran ain biguñak izan. Batian, batek ankako ezurra autsi zuen, eta beste bik, erderaz deriogu~ «ligamentos» alakoak, txirtxillatu zituzten. Etzan ain ondo asi ez, nere erakusketa. Bañan bi anetxek iraun dute elur kirolean, eta lenengoa, datorren urterako trebe jarriko dala uste det.
–Zer zioten gurasoak?
–Gertatua ulertuaz, arrigarriro mintza ziran. Nere eskerrik beroenak olenizat.
–Nola arkitu dezu Aralar, zure «ski» lesiotarako?
–Aurten, dudik gabe, onena izan da aspalditik. Elurra ugari, eder eta geiegi. Lotazillak bota zigun lenengo elurra, eta gaur arte, mota zurizuriak ez digu ukatu bere goxotasuna... Guardaren Etxeak ba dirudi, gaurtik-gaur, ezin ditekela egon elarrik gabe...
–Uste al dezu, zure ilusioak «ski» kontuan, iraunkor izango dirala?
–Umeen garra ikusi ta gero, alako jolaserako, ziur nago, aurrera aterako dirala.
–Jolasa bezela, zer iduri tzen zaizu «ski»?
–Gogorra bai, bañan ba du bere etorrera. Neretzat jolas on-onena deritzait. Gorputza sendotu eta gaztetasuna berritzen duena ere bai.
Irripartxo batekin «Koka. Kola» bat edaten du gure Iñakik. Nik itxoegin bear bukatu arte, olako oiturik ez detalako.
–Zeintzuk dira oteago eragiten dutenak zare `ski´ klasean. Neskatillak ala muatikoak?
–Ba dira, bai, neskatilla batzuek ondo eragiten dutenak. Bañan mutikoak ezin atzera geratu. Eta anetxek dira, mutikoak, aurrean gelditzen diranak.
–Gure Aralar izan alditeke elur jolaserako ondo gertatua?
–Ez det uste. Ez degu aztu bear, goi-mallako mendia ez dala, eta itxasoa urbill dagoela. Alako goraberak kentzen dizkio osatu bearrezko elorteari bere giro egokiak.
Bañan Napar Diputazioak al balu, Albi, Pagemari eta Artxuetako baseak txeetuko balitu, geienetan izaten diran elur eskaxak, iraunkor izango lirakela uste det. Eta esaten dizut, atzerrian gizonak egindako elarra, probatu dala ondore aundiakin. Eta ez dala izango arritzekoa, gure Aralar'en alako proba bat egitea. Alakorik ez det uste laixter ikusiko degunik.
–Juana degun neguan, zeinbat «skladore» alkartuko ziran Aralar'en?
–Asko. Igandeetan 20'en bat «áutocars» batutzen ziran Guarda Etxe inguruan. Auei ipiñi zaiozu aturismoak eta kontua atera zazu. Ba dirudi uri aundi batera guazela, ta ez elurretara.
–Aurten, ainbeste elur izanik, garbi izan al dira bideak?
–Napar Diputazioak larunbatero, bialdu digu erderaz deritzaion «quitanieves» bat, Guarda Etxerako bidea garbitu zedin. Ala nere esker beroena Napar Diputazioari, ulertu baitu Aralariek, euskotar «skladoreari», mesede eder bat egin dezaiokela.
–Badakit Candanchu'n izan zerala. Zer diozu?.
–Bai, «Ski» 'ko ikastaro batian izan nintzan. Bi aste bakarrik. Urtiak ziran Candanchu'n egon ez nitzala. Asko aurreratu dute. «Telesilla» ta beste iru «teleskis» egin dituzte Tobazo'raño. Ortaz ez da denbora askorik bear mendi maturreraño igotzeko. Gañera irakaslari trebeak aldamenean dituzu.
–Berri polliten bat izango dezu.
–Bai, eta asko ere. Bañan dana esatia ez du mérezi. «Sicologia» pixken bat bear da izan, ume anek alkarganatzeko. Lenengoz mutikoak etziran neskatillen gana inguratzen. Ba zirudin ezin zirala ikusi. Auxe ikusi nuen lenengo igandetik. Bañan ezin nintzan extabaida onetan sartu. Ez dakit zergatik, ala ganzak jarri ziran. Ez nuen ulertzen. Bañan ulertasuna denborarekin etorri zitzaidan. Umeak ikasten asi ziranean, neskak eta mutikoak, alkar, batera, zijoaztela ikusiaz, elurrari eskerrak eman nizkion. Alaxe ulertu det. Elur otzak berotu ditu umeen almenak. Elarra bukatu danean, danak lagun egin dirade. Ala Arantxa'k Juliantxo'ri par egiten dio. Ikasi baitute mendia bere zuriakin maiteker agerizen dala, aur eta gizenentzat.
–Orduan, zure azken-agurra elurrari?
–Bai. Agur elurra. Bañan bialdu udaberri eta udara on bat. Badakizu, «Surf,? dalako itxaso-txapa, itxasean ibilizeko daukat. Eta elarretako umeak utzirik, ondartzarako aurrak nai ditut. Auetsek beztuko dira, eta nere jakinduria elurretan izan dan bezela, gure ondarretan, ollatuak txukatzen duten une ortan ikusi nai ditut, elarretan bezela, parrez, liraiñ, jolasean...
–Eskarrikasko Iñaki. Gure mendiak bezten ari dira. Gure arreba elurra bere agintearekin juantzaigu bizker-bizker, bukaturik. Loreak berpixten dijoaz. Eguzkiak jotzen du. Bat batean ba dirudi onen indarrak dana autsi duala.
Usai bero batek loretzen du gure baratza:
Udaberria.
Tolaretxipi X
10

GaiezKirolaEski
PertsonaiazARTETXE1
EgileezTOLARETXIP1Kirola

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Zergatik lehertu da zerua orain Valentzian?

Urko Apaolaza Avila

Haurrek (eta haurrei) beldurrezko istorioak irakurtzeko bost arrazoi

Mikel Garcia

“Egungo aisialdi ereduak lantokietako praktika birproduzitzen du”

Onintza Enbeita

Murrizketak, bazterkeria eta negozio interesak: hondamendi batentzako koktel hilgarria Valentzian

Urko Apaolaza Avila

“Eskolak ezin dio heriotzaren gaiari bizkarra eman”

Jon Torner Zabala

Mezu ultrakatolikoekin sabotatu dute LKN artistaren erakusketa Iruñean

Leire Ibar

Azkenak

2024-11-01 | Sustatu | Sustatu

Wikipedia AA eduki okerretik (baina ez AA orotatik) askatzeko premia eta proiektua

WikiProject AI Cleanup proiektuari ekin diote Wikipedian: "Adimen Artifizialaren garbiketa", nolabait esatearren. Wikilari boluntarioak momentuz ingelesez, frantsesez eta alemanez hasi dira adimen artifizialaren bidez sortutako materialak detektatu eta (okerrak... [+]

2024-11-01 | Irutxuloko Hitza | Xalba Ramirez

‘Lo que no te cuentan de Donosti’-ren kontrako elkarretaratzea antolatu dute, beren deialdiarekin bat eginez

Hainbat eragile antifaxista eta antirrazistak antolatuta, Lo que no te cuentan de Donosti (LQNTCDD) taldearen kontrako elkarretaratzea antolatu dute, datorren astelehenean 20:00etan, Amarako Easo plazan. Telegram kanal horretatik, leku horretan deitua dute asteroko... [+]

2024-11-01 | Gedar

Portugaleteko Sastraka Gaztetxeko bederatzi kide epaituko dituzte

2020an birjabetu zuten espazioa Portugaleten, eta horren harira epaituko dituzte bederatzi pertsona azaroaren 5ean. Ostiral honetan manifestaziora deitu dute, 'Okupazioaren kontrako erasoak gelditu' lelopean.

2024-11-01 | Hala Bedi

Gorka Erostarbe (Badok)

“Edukiak gorantz egin du eta sorkuntza aldetik une polita bizitzen ari da euskal musika”

Badok-ek, Berriako musika atariak, 15 urte bete ditu. Bi ekitaldi ezberdin antolatu dituzte urteurrena ospatzeko, bata Hendaian azaroaren 16an eta bestea Durangoko Azokan. Hainbat artista izango dira bertan. Euskal musikaren gaur egungo egoeraren erradiografia txikia ere eskaini... [+]

2024-10-31 | Xabier Letona Biteri

Estatuaren biolentziaren beste 93 biktima aitortu ditu EAEko Balorazio Batzordeak

Asteazken honetan beste 93 biktima aitortu ditu estatuaren eta talde parapolizialen biktimen azterketak egiten dituen Balorazio Batzordeak. Baliabide faltagatik, bere lanarekin aurrera jarraitzeko zailtasunak ere aitortu ditu. Egiari Zor Fundazioak ongi baloratu du batzordearen... [+]

2024-10-31 | Leire Ibar

Ostegunetik igandera, Gazte Topagune Sozialista antolatu dute Altsasun

"Alternatiba sozialista indartzera bidean" GKSk eta IAk eztabaidarako, hausnarketarako eta aldarrikapenerako espazioak antolatzeko beharra azpimarratu dute, eta horren baitan antolatu dute Gazte Topagune Sozialista. Ostegunetik hasita igandera arte izango da Altsasun.

2024-10-31 | Andoni Mikelarena

“Haurrek Halloween ospatzeari esker jakin dugu gurean ere kalabazekin jolasten zutela duela ehun urte”

Halloween ospatzera gonbidatu zutela esan zion alabak Jaime Altunari eta honek festara joaten utzi zion, baina deseroso sentitu zen. Altunak bere aitari kontatu zion gertaturikoa, eta honek erantzun, eurek ere ospatzen zutela halakorik. Fenomenoa ikertzen urte eta erdi eman dute... [+]

2024-10-31 | Leire Ibar

Korrikaren karbono isuria nola murriztu daitekeen ikertu dute lehenengo aldiz

Ingurumen-inpaktuaren berri izateko eta, hurrengo edizioei begira emisioak murrizteko egin du azterketa Lander Crespo klima adituak. Garraioa izan zen Korrikako azken edizioan isurketa gehienen jatorria.

2024-10-31 | Justus Johannsen

ANALISIA

Öcalan gabe ez dago konponbiderik Turkiaren eta PKKren artean

Abdullah Öcalanek, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) buruzagi espetxeratuak, bere iloba Ömer Öcalanen lehen bisita izan du. Ia lau urtez ukatu dizkiote bisitak, telefono deiak eta kanpoaldearekiko komunikazio oro. Azken 25 urteetan ia erabateko isolamendu... [+]

2024-10-31 | Julene Flamarique

Energia konpainien gaineko zerga berezia bertan behera uztea adostu du Espainiako Gobernuak, EAJ eta Juntsekin

Enpresek presio handia egin dute azken boladan eta “inbertsio estrategikoak arriskuan egon daitezkeela” mehatxu egin zuten. Iberdrolako presidenteak ordea, zerga honek bere kontuetan “oso gutxi suposatzen duela” adierazi zuen duela aste bi. Bankuen... [+]

2024-10-31 | Euskal Irratiak

Baigorri-Tafalla egunak ospatuko dituzte asteburuan Baigorrin

Baigorri eta Tafalla herrien arteko senidetzea ospatuko dute asteburuan Baigorrin. 1978an hasi ziren lehen harremanak, baina hautetsien aldaketarekin pixka bat galdu zen ondotik. Haatik, duela hiru urte Tafallakoak berriz Baigorrira hurbildu ziren.

2024-10-31 | Iñigo Satrustegi

Bizitza ez da esateko erraza

MIÑAN
NORK: Artedrama. Sambou Diaby, Ander Lipus, Eihara Irazusta, Mikel Kaye.
NON: Bilboko Arriaga Antzokian.
NOiz: Urriaren 25ean.

----------------------------------------------

Euskaraz kontatu zuten Ibrahima Baldek eta Amets Arzallusek Miñan 2019an. Bost urte... [+]

2024-10-31 | Nicolas Goñi

Zuhaitzen migrazioa dugu oihanek klima larrialdiari aurre egiteko soluzioetariko bat

Gero eta egoera larriagoan daude munduko oihanak, klima aldaketak ekarritako bero uhin eta lehorteek bultzatzen dituzten suteengatik, bertzeak bertze. Latitude ertain eta borealetan klima jadanik aldatu arren, oihanak orain arte oso guti prestatu ditugu aldaketari, batez ere... [+]

2024-10-31 | Urko Apaolaza Avila

Murrizketak, bazterkeria eta negozio interesak: hondamendi batentzako koktel hilgarria Valentzian

Valentzian denboraleak eragindako hildakoen eta kalteen atzean faktore meteorologiko hutsak daudela pentsatzea inozoegia litzateke. Generalitateak larrialdia nola kudeatu duen salatu du askok, baita multinazionalen negozio egarria lehenetsi dela ere. Eta gune pobreenak kaltetu... [+]

2024-10-31 | Jon Torner Zabala

“Eskolak ezin dio heriotzaren gaiari bizkarra eman”

Iragan astean kontatu genizuen etorkizuneko hilerriaz gogoeta prozesua egin dutela Antzuolan, eta protagonista nagusietakoak umeak izan direla, Herri Eskolan heriotzaren bueltan 1980ko hamarkadaz geroztik egiten ari diren lanketaren ildotik. Hain justu, “hainbat urtetan... [+]

Eguneraketa berriak daude