Vanuatu uharteak ‘Pam’ zikloiak suntsiturik, klimaren zoratzea auzitan
Hondamendia paradisuan: Pam zikloiak azpikoz gain jarri ditu Vanuatuko uharteak. “Tana uharteko mendebaldean ez da zuhaitzik, hostorik edo burdinazko egiturarik ekaitzaren indarrari aurre egin ahal izan dionik”, esan du Gurutze Gorriak Vanuatun daukan ordezkari Hannington Alatoak. “Jendea ur falta larrian da uneotan”.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
267.000 pertsona bizi dira Vanuatu artxipelagoko 65 uhartetan. Horien erdiaren bizimoduan eragin ditu kalteak Pamek. 47.000 biztanle dauzkan Port Vila hiriburuko azpiegitura eta eraikinen %90 suntsitu du ekaitzak. Konparazioan, itxura batera heriotzak ez dira hainbesterako izan: sei zenbatuak zituzten astelehen arratsaldea bitartean eta dozena batzuk zauritu. Baina agintariak beldur dira urruneko herrixketatik albisteak iristen hasi ahala ezagutuko direla heriotza gehiago.
Herrialdearen etxe eta egitura gehienak lur jota daude: hutsetik hasi beharko dute Vanuatu eraikitzen. Orain, ordea, larrialdiari erantzutea daukate lehentasun. Oso kezkatuta daude arriskuan egon daitezkeen 60.000 haurren egoerarekin.
Baldwin Lonsdale lehendakariak munduari ohartarazi dio Vanuatun gertatua klimaren zoratzearekin dagoela loturik. “Ikusten dugu nola datorren gorantz itsasoaren maila. Zikloien sasoia, bero boladak, euriteak... guztia ari da aldatzen. Aurten sekula baino indar handiagoz gertatu zaizkigu fenomeno horiek. Bai, klimaren aldaketak eragiten du hau guztia”.
Itsaso Bareko beste herrialde bateko buruzagiak, Kiribatiko lehendakari Anote Tongek, elkartasun mezuarekin batera azpimarratu ditu Lonsdaleren oharrak: “Ekiteko tenorea da. Lotu dezagun nazioarteko bilkuretan entzuten den erretolika buruzagi moduan hartu behar ditugun konpromisoekin, eta ahalegindu gaitezen hobetzen beharrik handienean daudenen bizimoduak. Itsasoaren mailako uharte eta atoloietako lidorrontzako, beroketa globalaren arriskuek modu askotan eragiten die gure jendeen bizimoduari, katastrofe honek kolpatzen ditu bai gure eskubideak eta bai gure biziraupena etorkizunean”.
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko... [+]
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
Prekaritate global hirukoitza pairatzen dute Pakistanen, klimak, energia gabeziak eta finantza publiko arazoak elkarrekin eragindakoak, bakoitzak bertze bien kalteak areagotzen dituela. Halere, arazoaz jabetu dira bertako agintariak eta bideratu dituzte aldaketak, nahiz eta... [+]
2003ko udarekin batera, 1970etik beroena izan da aurtengoa. Europar Batasuneko "Copernicus" behategiak larrialdi klimatikoa dela-eta bero boladak "maizago" egongo direla dio, eta aurtengo ekainean bere ondorioak izan ditu: ehunka pertsona hil dira Europan.
Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.
Lurreko bi heren baino gehiago ura da; ur horretatik %96, ozeanoetako ur gazia. Eguzki izpiak ozeanoetako lehen 200 metroko sakonerara heltzen dira, eta bertan bizi dira munduko arrantza industriak ustiatzen dituen espezie ia guztiak. Aitzitik, zientziak gehiago erreparatu izan... [+]
Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]
Berria izateari utzi dio: beroketa globalak bi graduak gaindituko ditu, eta gainditze horrek ondorio oso garestiak ditu. Klimaren gaia tabu bilakatzen ari den testuinguru berri honetan, banketxe handiek ez dute horri buruz komunikatzen, baina arazoaz ongi jabetu dira eta... [+]
Klima-aldaketari buruzko BC3 ikerketa-zentroak baieztatu duenez, Europako hiriak atzera geratzen ari dira klima-aldaketari egokitzeko neurrietan. Hain zuzen, nazioarteko beste zentro batzuekin batera egindako ikerketan frogatu dute egokitzapen klimatikoko planen ia % 70k ez... [+]
Apirilaren 28ko gauean Bartzelonako Badal Ramblako terrazak gainezka zeuden; hoztu gabeko garagardoak zerbitzatzen ziren, baina jendeak zoriontsu zirudien. “Munduaren amaierak iritsi behar badu, pozik harrapa gaitzala”, esaten zidan auzokide batek. Hamar ordu baino... [+]
Antonio Turiel fisikari eta CSICeko ikerlariak aspaldiko urteetan ez bezala bete zuen Hernaniko Florida auzoko San Jose Langilearen eliza asteazkenean. Zientoka lagun elkartu ziren Urumeako Mendiak Bizirik taldeak antolatuta Trantsizio energetikoaren mugak izeneko bere hitzaldia... [+]
Klima aldaketaren eraginez, munduko lurralde gero eta gehiago idortzen ari dira, milioika pertsonaren jarduera eta bizimoduak kolokan ezarririk. Fenomeno horren frontean dago India erdialdeko Maharashtra estatua, non klimaren berotzeari eta lehortzeari metatu zaizkien oihan... [+]