Bizkaiko Golkoa ia bi aldiz azkarrago ari da berotzen munduko batez bestekoa baino
Naturklima fundazioak kaleratutako Itsasoko eta kostako txostena-k argitara eman ditu klima aldaketa euskal kostaldean izaten ari den ondorioak: Bizkaiko Golkoko uren tenperatuta 0,22 gradu igo da hamarkada bakoitzean, 1981tik 2023ra, munduko uren tenperaturen batez besteko igoeraren –0,13 gradu– ia bikoitza. Bizkaiko Golkoa Ipar Atlantikoan kokatzen da, eta txostenak jakinarazi du eremu horretako urek berotze-tasa "bortitz eta ezohikoak" izan dituztela.
Ekainean argitaratutako txostenaren arabera, klima aldaketaren ondorio esanguratsuetako bat da ozeanoetako uren tenperaturaren igoera, eta hori aztertzea "funtsezkoa" da eremu edo eskualde bakoitzean klima izaten ari den aldaketak ebaluatzeko. Bada, txostenak ondorioztatu du Ipar Atlantikoan "aldaketa handiak" izan direla azken hamarkadetan, Bizkaiko Golkoan barne. Agertoki horren aurrean, klima aldaketak ozeanoetan dituen eraginei aurrea hartzea eta haiek ulertzea azpimarratu dute: "Ezinbestekoa da prozesu ozeanikoak beren konplexutasunean ezaugarritzea, epe laburrera eta epe luzera nola eboluzionatzen duten aztertuz eta klima aldaketak behatutako aldaketetan duen eragina identifikatuz".
Fundazioak eginiko txostenaren arabera, 2023an eta 2024an itsasoa "aurrekaririk gabeko" neurriak eta datuak erakusten ari da. Esaterako, Donostiako Aquariumeko itsasoko gainazaleko tenperaturaren nabarmen igo da azken hamarkadetan: 1946tik 1980ra bitartean hamarkada bakoitzeko 0,06 graduko igoera izan zuen bitartean, 1980tik 2023ra 0,28 gradu igo da, munduko uren tenperaturaren batez besteko igoeraren bikoitza baino gehiago.
Ozeanoko uren tenperatura igoerarekin batera, itsasoan bero bolada "luzeagoak, ohikoagoak eta intentsitate handiagokoak" gertatzen ari direla dio txostenak: "Bolada horiek ondorio dramatikoak izan ditzakete itsasoko ekosistemetan". Bizkaiko Golkoan, esaterako, Naturklimak eginiko ikerketak 2023an hamar bero bolada zenbatu ditu –2022an sei gertatu ziren–: urte horretako bero boladarik luzeena maiatzean abiatu zen, eta 32 egun iraun zituen. Hain zuzen, aldi horretan zenbatu ziren eremu horretako uren tenperaturarik altuenak.
Golkoko itsas mailaren igoera, munduko batez bestekoaren antzekoa
Itsas mailaren batez besteko aldaketa klimaren bilakaeraren "funtsezko" adierazleetako bat da, txostenaren esanetan. Bada, ozeanoko uren tenperaturaren igoerarekin ez bezala, Bizkaiko Golkoko itsas mailaren batez besteko aldaketa datu globalen antzekoa izaten ari da azken hamarkadetan: 1990ko hamarkadaz geroztik, itsaso horren maila 1,3 eta 3,9 zentimetro artean igotzen ari da hamarkada bakoitzean –batez beste 2,6 zentrimetro–; itsasoko mailaren batez besteko aldaketa globala, berriz, 3,7 zentimetrokoa izan da 2006tik 2018ra.
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
Prekaritate global hirukoitza pairatzen dute Pakistanen, klimak, energia gabeziak eta finantza publiko arazoak elkarrekin eragindakoak, bakoitzak bertze bien kalteak areagotzen dituela. Halere, arazoaz jabetu dira bertako agintariak eta bideratu dituzte aldaketak, nahiz eta... [+]
2003ko udarekin batera, 1970etik beroena izan da aurtengoa. Europar Batasuneko "Copernicus" behategiak larrialdi klimatikoa dela-eta bero boladak "maizago" egongo direla dio, eta aurtengo ekainean bere ondorioak izan ditu: ehunka pertsona hil dira Europan.
Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.
Lurreko bi heren baino gehiago ura da; ur horretatik %96, ozeanoetako ur gazia. Eguzki izpiak ozeanoetako lehen 200 metroko sakonerara heltzen dira, eta bertan bizi dira munduko arrantza industriak ustiatzen dituen espezie ia guztiak. Aitzitik, zientziak gehiago erreparatu izan... [+]
Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]
Berria izateari utzi dio: beroketa globalak bi graduak gaindituko ditu, eta gainditze horrek ondorio oso garestiak ditu. Klimaren gaia tabu bilakatzen ari den testuinguru berri honetan, banketxe handiek ez dute horri buruz komunikatzen, baina arazoaz ongi jabetu dira eta... [+]
Klima-aldaketari buruzko BC3 ikerketa-zentroak baieztatu duenez, Europako hiriak atzera geratzen ari dira klima-aldaketari egokitzeko neurrietan. Hain zuzen, nazioarteko beste zentro batzuekin batera egindako ikerketan frogatu dute egokitzapen klimatikoko planen ia % 70k ez... [+]
Apirilaren 28ko gauean Bartzelonako Badal Ramblako terrazak gainezka zeuden; hoztu gabeko garagardoak zerbitzatzen ziren, baina jendeak zoriontsu zirudien. “Munduaren amaierak iritsi behar badu, pozik harrapa gaitzala”, esaten zidan auzokide batek. Hamar ordu baino... [+]
Antonio Turiel fisikari eta CSICeko ikerlariak aspaldiko urteetan ez bezala bete zuen Hernaniko Florida auzoko San Jose Langilearen eliza asteazkenean. Zientoka lagun elkartu ziren Urumeako Mendiak Bizirik taldeak antolatuta Trantsizio energetikoaren mugak izeneko bere hitzaldia... [+]
Klima aldaketaren eraginez, munduko lurralde gero eta gehiago idortzen ari dira, milioika pertsonaren jarduera eta bizimoduak kolokan ezarririk. Fenomeno horren frontean dago India erdialdeko Maharashtra estatua, non klimaren berotzeari eta lehortzeari metatu zaizkien oihan... [+]
Donostiako Zurriola Haur Hezkuntza, La Asunción eta The English School ikastetxe inguruak eta Bilboko Kontxa Eskola eta Calasancio-Escolapios dira nitrogeno dioxidoaren muga legala gainditzen dutenak, Ekologistak Martxanek hainbat eskola ingurutan egindako azterketaren... [+]