Beasainen pasa den martxoaren 2an eztabaidatu eta onartu zen udal eraikinetan oraindik instalaturik dagoen amiantoaren errolda egin eta kentzea eskatzeko Asviamie Euskal Herriko amiantoaren biktimen elkarteak aurkezturiko mozioa. Astearte honetan Zumarragaren txanda izan da; eta datorren astean Bizkaiko lau udalerritako osoko bilkuretan izango dute mahai gainean gaia: martxoaren 28an Sestaon eta martxoaren 30ean Santurtzin, Barakaldon eta Portugaleten, elkarteko kideek ARGIAri aurreratu diotenez.

Asviamiek sei udalerri horietan eskatuko du 2028ko urtarrilaren 1erako udal eraikin guztiak amiantotik libre egotea. Horrez gain, udaletako Gizarte Zerbitzuek biktimei eta beren familiei akonpainamendua eta aholkularitza ematea ere eskatu du elkarteak.

Espainiako Estatuko heriotzen rakingean, goi-goian

Europako bederatzi herrialdetan hainbat hedabidek egindako ikerketa baten arabera, arestian aipaturiko herri horiek Espainiako Estatuan amiantoak gehien kalteturikoen artean daude, baita Laudio ere, Araban. Zehazki, Beasain zerrenda horretako bigarren postuan dago –Kataluniako Cerdanyola del Vallés-en atzetik–, herri hartan 100.000 biztanleko 138 lagun hil dira amiantoagatik; hirugarrenean Sestao dago, bosgarrenean Santurtzi, zazpigarrenean Barakaldo, bederatzigarrenean Laudio, eta hamargarrenean Portugalete.

Amiantoaren ondorioz hildakoen zerrendari Hego Euskal Herriko lurraldeek egiten dioten "balantze tristea" da hori, Asviamieren ustez: "Izan ere, Estatu osoko lehen postuan daude, biztanle-kopuruaren arabera, 748 hildakorekin".

Uste zena baino bi edo hiru aldiz hilgarriagoa

Danimarkako ikerketa kazetaritzan dabilen Katharine Quarmby kazetariak koordinaturik, Europa mailan egindako ikerketaren ondorio nagusietako bat da amiantoa uste zena baino bi edo hiru aldiz hilgarriagoa izan daitekeela. Soilik Europar Batasunean 70.000 eta 90.000 pertsona artean hiltzen dira urtean amiantoak sorturiko minbiziengatik.

Moncloa.com hedabideak Espainiako Estatuko datuak eman ditu: 2000. urtetik 2020. urtera 7.622 pertsona hil dira mesotelioma eta asbestosiagatik.

Nolanahi ere, Asviamiek gogorarazi du gaixotasun mota batzuetan zaila izaten dela amiantoaren zuzeneko harremana frogatzea, "hala izanik ere", bronkioetako, biriketako, obulutegietako eta laringeko minbizien kasuan, adibidez.

Amianto asko oraindik eraikinetan

Ez da lehen aldia amiantoa udal eraikinetatik kentzeko eskaerak eta ekimenak martxan jartzen direna. Amiantoaren mapa edo inbentarioak egitea onartu izan dute hainbat herritan, Hernanin, Portugaleten edo Iruña Okan kasu. Hala ere, Asviamieko kideek hedabide honi gogorarazi diote 2011. urtetik dabiltzala halako eskaerekin bueltaka eta "denbora aurrera doala".

Europar ikerketaren arabera, herrialde bakoitzean politika oso ezberdinak daude amiantoa kentzeko. Hala, Flandrian eta Polonian asbestoa ezabatzeko estrategia zabalak dituzten bitartean, Espainiako Estatuan lege bat baino ez dago, udal erakundeak behartzen dituena errolda egitera 2023ko apirila baino lehen.

"Udal-agintariek neurri egokiak hartu beharko dituzte, legea betez, garai batean instalatu zen amiantoa lokalizatu eta erretiratzen joateko", ohartarazi du Asviamiek