Tuterako lohiak, egin behar ez denaren adibide garbia
Abuztuan, oporraldia da pertsona askorentzat, gobernatzen dutenentzat barne. Eta, hala ere, ohikoa izaten da abuztua aprobetxatzea gai batzuk zarata handirik gabe jorratzeko, nahiz eta garrantzi handikoak izan.
Horixe gertatu da Nafarroako araztegiko lohien kudeaketa zentralizatzeko proiektuarekin. Opor egunetan jendaurrean jarritako proiektu horrek azaleratu du Nafarroako Gobernuaren asmoa, Nafarroa osoko araztegietako hondakinak bi puntutan bakarrik kudea daitezen: Tuterako araztegia, Nafarroan sortutako hondakin horien %40 hartuko lituzkeena, eta Arazurikoa, Iruñetik gertu, gainerako %60a hartuko lukeena.
Proiektua oharkabean pasa zitekeen, Tuterako araztegian egin nahi denaren zati txiki bat besterik ez baita. Hala ere, proiektu osoak lohi horietatik biogasa atera nahi du, eta antza denez, gero, Erriberako soroetan ustezko ongarri bat barreiatu. Eta dirudienez esaten dugu, oraindik ez baita ezagutzen proiektuaren azken fase horren xehetasunik. Ingurumen-ebaluazioari buruzko legeria argi eta garbi urratuz, proiektua artifizialki zatitu da hiru fasetan. Horrela, ezinezkoa da proiektu globalak ingurumenean izan dezakeen eragina behar bezala aztertzea. Kontuan izan behar da azken fasean zehaztuko dela zer egin hondakinekin, eta horiek izan daitezkeela kutsatzaileak soroetarako.
Gainera, proiektu honek aurreikusten du lohi horiek Nafarroako bi tokitan bakarrik modu zentralizatuan kudeatzea, eta hori Nafarroako Gobernuak berak egin zuen plangintzaren aurkakoa da. 2019-2030 Nafarroako Hiri Erabilerako Uraren Ziklo Integralaren Plan Zuzentzaileak ezarri zuen lohiak hiru puntutan tratatu beharko liratekeela: Tuteran, Arazurin eta hirugarren bat Lizarraldean, bere eremuan sortutakoak tratatzeko. Alta, proiektu honekin erabat aldatzen da egindako plangintza, eta delako aldaketa hori egin da egungo egoera aztertu gabe eta iritzi publikoa beste behin baztertua.
Nafarroako hondakinen kudeaketa osoa zentralizatzen ari da, bai hiri hondakin solidoak, bai likidoak, Tuteran eta Iruñerrian
Horrela, ikusten dugu Nafarroako hondakinen kudeaketa osoa zentralizatzen ari dela, bai hiri hondakin solidoak, bai likidoak, Tuteran eta Iruñerrian. Ez da ahaztu behar Nafarroako sailkatu gabeko hiri-hondakin gehienak Tuterako El Culebrete zabortegian dauden instalazioetan tratatzen direla oraindik ere, non iristen diren hondakinen kopuru txiki bat bakarrik birziklatzen den. Beraz, hiri-hondakinen kudeaketa zentralizatuaren eredu bera, erabateko porrota izaten ari dena, hedatu nahi da ere kutsagarriak izan daitezkeen lohi horien kudeaketara. Bestearen atzetik, beste iruzur bat.
Dagoeneko Nafarroan ingurumen-inpaktu handiak dituzten proiektu ugari jasaten ari gara, betiere, Nafarroako herritarrei bizkarra emanda. Eta haietako asko Erribera aldean, lur zigortuan. Araztegiarekin batera, hor dugu Abiadura Handiko Trena (AHT). Orain, Tuterako tren-geltokia hiriaren erdigunetik atera nahi dute, jendearen beharretatik espazialki ere urrunduta. Orain, Tuterako pertsonak oinez joan badaitezke trena hartzera, AHTren aitzakiarekin, 2 eta 4 km bitartean erdigunetik urrun egon daitekeen geltoki batera iristeko ibilgailuak erabili beharko dituzte, ahaztu gabe azpiegitura berri honek ekar dezakeen trenaren eskualdeko eta tokiko zerbitzuak murriztea.
Horrela, proiektu suntsitzaile handiekin tematuta jarraitzen duten Nafarroako instituzioekin egiten dugu topo, bereziki Tuteran eta Nafarroako Erriberan. Eskala txikian egin beharko liratekeen proiektuak, lurralde osoan banatuta eta tokiko biztanleen beharretan oinarrituta. Eta ez klase politikoa bultzatzen ari den proiektu handiak, itxurazko onura bakarra eraikuntzako enpresa handien poltsikoak are gehiago betetzea dutenak.
Nerea Martiarena Vallero eta Martín Zelaia Garcia, Sustrai Erakuntza fundazioko kideak
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]
Eusko Jaurlaritzak "Eskola inklusibo, ekitatibo eta kalitatezkoaren aldeko mahai" berria osatu duten gizarte-eragileei Euskadiko eskola-segregazioaren hasierako diagnostikoa eta erantzuna izeneko txostena banatu die, eztabaidatu eta adostasunak lortzeko. Debateak, beraz,... [+]
Udan zehar, mobilizazio sozial handia izan da eta herritarren plataformak sortu dira Lizarraldean biometanizazio-plantak direla eta: Viana, Lodosa, Los Arcos, Mendabia... Horietan guztietan erraz identifika daitezke gako berberak: 1/ Nafarroako Aldizkari Ofizialean proiektuak... [+]
Abuztua da. Iratxen bildu gara Jurramendi igotzeko. Gudarienetik baino, gurutzeen bidetik (via crucis) ekiteko gomendatu digute. Berbagai, Gazako egoera. Israelek, genozidioa gauzatzeaz gain, horren kontaketa ere isilarazi nahi du: ia 300 kazetari erail ditu, Al Jazeerako Anas... [+]
Pasa den asteburuaren atarian, eta, oraingoan bai, hainbat hedabidetan Bernedoko udalekuetan gertatutakoa (Dutxa hotz bat denontzat) masiboki hedatu ostean, iritsi zen hezitzaileen adierazpena. Bertan, beraien “oinarri ideologikoak argitzea” eta “egiteko moduen... [+]
Euskal Udalekuetan egondako haur eta gazteen guraso edo/eta tutore legal gisa, babes osoa adierazi nahi dizuegu Bernedoko begiraleoi. Guztiz gaitzesten ditugu hezitzaileak jasaten ari zareten jazarpena eta sare sozialen bidez, publikoki zein maila pribatuan, egin zaizkizuen... [+]
Gure alaba nagusia Euskal Udalekuetara joan zen lehen aldian, 2019an, eraldatuta itzuli zen. 15 egunetan hazi egin zen, eta ez fisikoki bakarrik; arrunt pozik zetorren, hunkituta eta bere abenturak kontatzeko gogo handiz; ezin genion jarraitu, horren azkar hitz egiten zuen... [+]
Gauza garrantzitsu asko gertatzen ari dira Palestinan, Euskal Herrian eta munduan. Espantu israeldarraren aurrean Euskal Herrian inteligentzia kolektiboa martxan dago, inoiz baino indartsuago. Jende ezberdin asko, toki ezberdin askotan, gauza ezberdin asko egiten ari da... [+]
Palestinan gertatzen ari diren gizadiaren aurkako krimenak “berariaz gaitzesten ez dituzten” Israelgo erakundeekin harremanik ez izateko 2024ko apirilean EHUko Gobernu Kontseiluak hartu zuen konpromisoaz gain, beste urrats bat eman du euskal unibertsitate publikoak... [+]
Aurtengo uda garaian 46 gradutara iritsi da tenperatura Espainia eta Portugaleko leku batzuetan. Europako beste leku batzuetan ere 40tik gorako tenperaturak izan dituzte, baita Euskal Herrian ere. Iaz baino tenperatura altuagoak izan ditugu eta aspalditxo izan ditugun handienak... [+]
Nazio Batuen Batzorde batek bi urte behar izan ditu palestinar herriak hamarkadetan salatu duena berresteko: Israelgo estatu sionista genozidioa gauzatzen ari dela. Herri presioa gero eta handiagoa da gure agintarien gainean, eta nazioarteko boikotak lehen arrakalak ireki ditu... [+]
TikTok-en parafernaliatik urrun bizi naizenez, aurreko egunera arte ez nuen jakin Maria Pombo horren berri. Sare sozialek orduero aurkitzen dute kalapitarako gairen bat eta, honakoan, kristorena sortu zuten influencerrak irakurtzearen gainean egindako adierazpenek. "Esango... [+]
Badira egun batzuk Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuan argitalpen bat agertu zela. Bertan, ama batek adierazten zuen bere alaba Bernedoko euskal udalekuetan egon zela hamabost egunez eta talde mistoetan dutxarazten zituztela 13-15 urte bitarteko nerabeak, aukerarik eman... [+]
Aurrekoan idatzitako Irakasleon figura artikuluaren harira, kontu esanguratsu bat landu nahiko nuke. Artikulu horretan aipatu bezala, jende askoren ahotan dabil irakasleon lan karga baxua dela (gehienbat hezkuntza publikokoena), eta ditugun pribilegioak gehiegizkoak direla. Ez... [+]
Euskal Eskola Publikoaren alde borrokatzea STEILASen ikurra da. Ikasturte hasierarekin batera, gogoratu behar da aurreko ikasturtean hainbat kolektibotan akordio garrantzitsuak sinatzea lortu genuela, hezkuntza publikoan grebak eta mobilizazioak egin eta gero. Lan-akordio horiek... [+]