Sudanen paramilitarrek 350 pertsona hil dituzte asteburuan errefuxiatuen kanpalekuetan

  • NBEren esanetan, gatazka hasi zenetik gutxienez 13 milioi sudandarrek euren bizilekuetatik alde egin behar izan dute, eta biztanleriaren erdiak elikagai eskasia du. RSF Laguntza Azkarrerako Indarrak talde paramilitarrak asteburuan egin dio eraso Darfur eskualdeari, eta gutxienez 350 pertsona hil eta ehunka zauritu ditu, eskualdeko Osasun ministroaren arabera.


2025eko apirilaren 15ean - 11:26
Azken eguneraketa: 23:47
Malnutrizioagatik artatzen dituzten umeak, Sudango ospitale batean. El Tayeb Siddig / Reuters
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

2023ko apirilean hasi zen gerra Sudanen, Sudango armadaren eta RSF Laguntza Azkarrerako Indarrak talde paramilitarraren arteko borrokak lehertu ostean. Ordutik, eguneroko ogia bihurtu den muturreko biolentzian murgilduta dago herrialdea. NBE Nazio Batuen Erakundearen esanetan, mundu osoko krisi humanitariorik "larriena" bizitzen ari dira Sudanen: erakunde berak argitaratutako datuen arabera, ia biztanleriaren erdiak –26 milioi pertsona– jasaten du elikagai eskasia, eta gatazka piztu zenetik gutxienez 13 milioi lagunek alde egin behar izan dute euren bizilekuetatik.

Sudan demokraziarako trantsizioan zela lehertu ziren borrokak bi taldeen artean: 2019an Omar Al-Baxir diktadorea boteretik kendu zuten militarrek, 30 urtez presidente izan eta gero. Urte horretan Trantsiziorako Kontseilu Subiranoa sortu zuten, zibilek gidatutako gobernu demokratikoa eratzeko helburuz. Lider zibilen eta militarren arteko desadostasunak zirela eta, 2021eko urrian estatu kolpea jo zuten militarrek. 

Trantsiziorako Kontseilu Subiranoko de facto presidentea Abdel Fattah Al-Burhan jenerala da, armadaren aldekoa. Haren ondokoa, berriz, Mohamed Hamdan Dagalo Hemedti jenerala da, Al-Baxir presidente ohiak eratu zuen RSF talde paramilitarreko burua. Hain zuzen, Dagalo Hemedti jenerala buru den taldeak Sudango armadan izan behar duen lekuaren inguruko eztabaidek eragin zuten bi aldeen arteko zatiketa, eta ondoren bien arteko borrokak. 

Odola isurtzen jarraitzen dute

Khartum hiriburua izan zen borrokaren erdigunea gerraren lehen uneetan, baina berehala zabaldu zen biolentzia herrialde osora. Egun, bi zatitan banatuta dago Sudan:  iparraldea eta ekialdea armadak kontrolatzen ditu, eta hegoaldeko hainbat zati eta Darfur eskualdeko eremu handi bat, berriz, RSFk. Hain zuzen, talde paramilitarrak eskualde horretako Zamzam eta Abu Xuk eremuei egin die eraso asteburuan, baita Al Faxer hiriari ere.

Darfur eskualdeko Osasun ministro Babaker Hamdinek prentsaurreko batean jakinarazi du eraso horietan gutxienez 350 pertsona hil eta ehunka zauritu dituztela Dagalo Hemedti jeneralaren aldeko milizianoek. Hamdinek salatu du Al Faxer hirian bizi diren zibilek "egoera latzak" bizi dituztela, RSFk duela urtebetetik eragindako setioa dela eta: "Egoera humanitarioa tamalgarria eta eskasa da, ez dago ez elikagairik ezta botikarik ere."


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Nazioartea
2025-10-01 | ARGIA
Global Sumud ontzidiaren aurkako oldarraldiari ekin dio Israelgo armadak

Israelek "arrisku eremu" gisa izendatu duen lekuan dira. Edozelan ere, Gazara heldu nahi du Global Sumud flotillak.


2025-10-01 | ARGIA
Hainbat itsasontzi israeldar gerturatzen ari zaizkio Global Sumud ontzidiari

19:30ak aurretik, ontzidi humanitarioaren antolakuntzak jakinarazi du, GPSaren arabera, hogei itsasontzi baino gehiago gerturatzen ari zaizkiela pare-paretik. 


Greba orokorrera deituko du Italiako sindikatu handienak, Israelek flotillari eraso eginez gero

Flotillari Israelek eraso eginez gero, greba orokorra antolatzeko prest daudela adierazi du Italiako sindikatu handiena den CGIL-eko buruak, Il Messaggero egunkariak jaso duenez.


Jerusalemgo tranbia
CAFeko zuzendaritzari desadostasuna adierazi diote langileek ordubetez lan egiteari utzita

Nazio Batuen Erakundeak Israelgo legez kanpoko kokalekuetan negozioak egiten dituzten enpresen zerrenda berritu du. 68 lantokiren izenak gehitu ditu, eta tartean dago CAF. Beasaingo enpresak egun bat lehenago argitaratutako agirian zioen Jerusalemgo tranbiak “giza... [+]


Palestinarainoko olatua

Ikasturte berriarekin batera, EHU Palestina plataformako kideok berriro batzen hasi gara, ikasgela, ikerketa eta gainerako unibertsitate-jardueretan Palestinan Israel egiten ari den genozidioa eta horren konplizeak salatu eta baztertzeko. Abiatu ginenean oso bakarti sentitu... [+]


Francesca Albanese, NBEko errelatorea: “Israelek flotilla geldiaraziko balu, nazioarteko legea urratuko luke berriro”

Nazioarteko ontzidiak larrialdiko prentsaurrekoa deitu du asteazken goizean, “arrisku eremuan” sartu berritan. Itsasontzietan dauden kideek “intimidazioa” eta “gerra psikologikoa” salatu dituzte Israelen eskutik. Albanese NBEko errelatore... [+]


Egunero 600 futbol zelaiko natura-azalera hormigoi bihurtzen dute Europan

2018tik 2023ra kolore berdea izatetik grisa izatera pasa den lur eremua 9.000 kilometro koadro ingurukoa da, Zipreren adinako azalera. The Guardian-ek argitaratu duen ikerketaren arabera, etxebizitzen eta errepideen eraikuntzara ez ezik, luxuzko turismo, kontsumo eta aisialdira... [+]


ZUZENEAN | Jarraitu Gazara doan flotillaren kokapena

Hilabetetik gora darama itsasoan Gaza helburu duen Global Sumud flotillak. Mundu osoko ekintzaileak doaz dozenaka ontzik osatutako elkartasun ekimenean, Gazako setioa hautsi eta laguntza humanitarioa eraman asmoz. Tartean dira lau euskaldun. Egun gutxi geratzen zaizkie helmugara... [+]


Lyo... zer? Lyocell, Galizia sutu duen industriaren modako hitza

Altri multinazionalak Europako zelulosa lantegi handienetakoa eraiki nahi du Galizian, Palas del Rei herrian, lyocell deituriko zuntz "jasangarria" ekoizteko. Eukaliptoak, ura, moda-industria indartsua eta oligarkia politiko diruzalea. Dena du alde horretarako. Dena?... [+]


Heriotzara zigortu du auzitegi militar batek Joseph Kabila Kongoko Errepublika Demokratikoko presidente ohia

2001etik 2019ra Kongoko Errepublika Demokratikoan agindu zuen Joseph Kabilak, eta orain "traizioa" eta "gerra krimenak" egotzi dizkiote M23 gerrilla errebeldearen adar politikoa antolatzeagatik, eta atxilotzeko agindu dute. Laurent-Desiré Kabila... [+]


"Israelgo komunikabideetan diote gaur atxilotuko gaituztela, eta hemen gauden 500 pertsonak buke militar erraldoi batean sartu"

Goizeko 2:30ean eta 5:10ean alarma piztu dute Gazara bidean doan Global Sumud Flotillak ontzietan, Israelgo armada hurbiltzen ari zela eta. Asteartetik asteazkenerako gauean "arrisku eremuan" sartu da Global Sumud Flotilla, Gazako kostaldetik hurbil, eta edozein unetan... [+]


Trumpen plana babestuta, Hamas presionatu eta palestinarrak baztertu dituzte Mendebaldeko eta herrialde musulmanetako hainbat gobernuk

PAN, Europar Batasuna, Erresuma Batua, Turkia, Qatar, Egipto, Jordania... denek goraipatu dute AEBen eta Israelen Gazarako plana, eta “bi estatuen irtenbidea” ahalbidetzen duela ziurtatu. Baina, batetik, hogei puntuko planak ez du Palestinako Estatuaren sorrera... [+]


2025-09-30 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Belarrik jan gabe, arma nuklearren jabe

Deigarria egiten da zein oihartzun lausoa izan duen gure artean duela bi aste Saudi Arabian egin eta jakinarazi zaigun tratuak: edozein erasoren aurka baliabide guztiekin elkar defendatzeko ituna sinatu zuten Saudi Arabiak eta Pakistanek.


Eguneraketa berriak daude
Barraskilo bat Amanita Muscaria baten gainean
Kalean da Bizi Baratzea Orriaren udazkeneko zenbakia
Izara formatuko aldizkari berezia da
Izara formatu berritzailean, landareak lantzeko jakintza praktikoa, lurraren eta bizidunen osasunarekin lotutako gaiak eta poster eder bat deskubrituko dituzu urtaro bakoitzean. Batu mundua bizigarri eta eguneroko bizitza gozagarri egiten dutenen komunitatera!