Sexualitatez diharduen bi orri aurkitu dituzte Anne Franken egunerokoan
Teknologiari berriei esker, Anne Franken eguneroko bi orriren artean itsatsita zeuden mezuak deszifratzea lortu dute. Hilekoaz, prostituzioak eta txiste lizunez dihardu oro har, eta ziurrenik ezkutatuta egin zen denboran idatzitakoak direla adierazi du Ronald Leopold Amsterdamgo Anne Frank Etxeko zuzendariak. Lau txiste eta sexualitateari buruzko 33 lerro dira aurkikuntzaren emaitza.
Naziengatik ihesean, hilabete luzez egon zen Anne Frank judua Amsterdamgo etxe batean ezkutatuta. Bertan idatzitakoa da gaur egun hain ezaguna den eguneroko pertsonala. Aurkitu berri dituzten orriek Franken alde “humanoena” azaleratzen dutela nabarmendu du Leopoldek, jasanezina zen tentsio egoera hartan “umoretik idazteko” ausardia izateagatik.
Anne Franken egunerokoaren datozen edizioetan orriok agertuko diren ala ez zehaztu ez badute ere, obrari “izaera” ematen diola adierazi dute. Laguna zuen Peter van Pelsenekin –19 urterekin Mauthausenen hil zen– elkarbanatutako gogoetak dira gehienak, gotorlekuan igarotako ordu luze haietan. Besteak beste, bere gorputzarekiko kezka azaltzen du, 14 urteko neska bati hilekoa jaisten zaion lehen unea deskribatuz. Jada harreman sexualak izateko aukera zabaldu zaiola dio, “hilekoak horretarako bidea ematen baitu”. Hori bai, aurretik “ezkonduta” egotea beharrezkoa dela gogorarazten dio bere buruari.
Prostituzioaz horrela dio: “gizonezko guztiak, normalak badira, emakumezkoekin doaz; kalean gerturatzen zaizkien emakumeekin, eskutik heldu eta elkarrekin beste leku batera joateko. Parisen horretarako etxe handiak daude. Aita birritan izan da”. Frankek idatzitakoak “zentzua” duela diote adituek, Otto Frank –Anne Franken aita– aise joaten baitzen Frantziako hiriburura.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
Andoni Ortuzar EAJko presidenteak asteartean Espainiako Estatuari eskatu dio itzul dezala Cervantes Institutuak gaur egun Parisko Marceu etorbidean daukan eraikin bat, 1936an EAJk erosi zuena eta II. Mundu Gerran Gestapok –Alemania naziaren polizia sekretua– bereganatu zuena.
Israelgo estatuak 70 urte bete berri ditu eta gertakari horrek literaturan izan duen agerpenaz aritu dira zenbait hedabideren kultur gehigarriak azken asteetan –bitartean, nazioarteko orrialdeetan, hildako palestinarren berri ematen zuten–. Fikzio israeldarraren azken zazpi hamarkadetako errepasoa egitean, ordea, ez da aipatu hango literaturaren fenomeno arraro bat: Stalag fikzioa. 1960ko hamarkadaren hasieran, nazien preso-esparruetan girotutako literatura erotikoak milaka irakurle... [+]
Ribadeo (Lugo), 1902ko maiatzaren 12a. Juan Gomez de Lecube jaio zen. Beste iturri batzuek diote 1906an jaio zela Sestaon. Baina, jaioterria jaioterri, Euskal Herrian eman zuen haurtzaroa; Jose Antonio Agirre Lekube zuen lehengusu, gero lehendakari izango zena, eta, amarenaldetik umezurtza izanik, haren ondoan hazi zen. Anaia nagusia Luis Valentin ere ezaguna izango zen Hego Amerikan kontrabandista gisa; Herrena esaten zioten.
Alemanian gertatu da oraingoan. Düsseldorf hirian Anne Franken irudidun pegatinak agertu dira, Schalke 04 futbol taldearen kamiseta soinean duela.
Prezio ona edukiko du “nazi” hitzak deskalifikazio politikoen ferian, bestela ez da entenditzen hainbeste jendek erabiltzea.
Nola ote dago kontua AEBetan, Amerika Kapitaina ere esplizituki faxista bihurtu bada komikiaren azken zenbakietan. 1940ko hamarkadan sortutako pertsonaia nazien aurkako ikonoetako bat izan zen II. Mundu Gerran. Orain, Marvel etxearen azken erabakiak sutan jarri ditu komikizaleak.
Apirilak 21, futbol partida Ukrainan: Dynamo Kiev vs Shakhtar Donetsk. “%100 zuri” zioen harmailetan paratutako kartel handi batek. Kieveko ultren irudiek beldurra bat ematen dute, egia esan.
Inoiz Berlinen izan bazarete, oso litekeena da Holokaustoaren Oroigarria bisitatu eta irribarrez –edo pailazoarena egiten– agertzen zareten argazkia ateratzea. Bada, Shahak Shapira artista israeldarrak gisa horretako argazkiak arrantzatu eta nazien esparruetako irudi gordinekin nahasten ditu, turisten "errespetu eza" azaleratzeko.
2016ko abuztuan Lemoako (Bizkaia) gazteek, memoria historikoa eta giza eskubideen gaiak lantzeko asmoz, Berlin eta Frankfurtera egindako bidaia biltzen du dokumentala
Gidoia, zuzendaritza eta edizioa: Asier Lekue eta Jokin Uriarte
Narrazioa: Nere Sanchez
Koordinazioa: Mikel Garcia, Ane Iturrate
Itzulpena: Ibon Hernandez
