Paralelismoak eta distantziak
Orain gutxi Txantreako Irakurle Eskolan Gael Faye idazlearen Ene herri txikia eleberria irakurri genuen, Irati Bereauk euskarara itzulitako bertsioan. Liburuak Gabrielen –Burundin jaiotako haur bat– historia kontatzen du. Aita frantsesa du eta ama Ruandatik ihes egindako tutsi erbesteratua da. Liburuak hainbat gai jorratzen ditu; haurtzarotik nerabezarorako pasaera, familia gatazkak eta ezberdintasun sozialak, esate baterako. Baina gai zentrala, eta narrazioaren klimaxa, hutu eta tutsien arteko gatazka da. Izan ere, gatazka horrek Ruandan ez ezik Burundin ere egundoko triskantzak eragin zituen. Irakurri genuen guztioi izugarri gustatu zitzaigun, irakurterraza eta entretenigarria iruditu baitzitzaigun. Halaber, den-denok kontu batean bat egin genuen: Afrikako historiaz deus gutxi genekien.
Irakurle taldeko saioa prestatzeko Alfredo González Ruibal-en artikulu bat irakurri nuen, El Salto aldizkarian argitaratutakoa. Testu hartan, europarrek Afrikako gatazkez dugun ikuspegia kritikatzen du, kontinente beltzeko “gatazka etnikotzat” definitzen baititugu. Gatazka etnikoak borroka irrazional, barbaro eta ulergaitzak lirateke, mendeetan metatu diren gorroto eta ezinikusien ondorio. Baina González Ruibal arkeologoaren arabera, Mendebaldeak gatazka bat etnikotzat definitzen duenean, lehian ari direnen identitatea azpimarratzen du eta, aldi berean, liskar horien kausa sakona ezkutatu. Haren aburuz, gatazka etnikoak ez dira existitzen, are gutxiago Afrikan. Kontinente beltzean inon baino argiago geratzen baita horien atzean dauden interes ekonomiko, sozial eta politikoak; sarri kolonialismoaren ondorioetatik eratorritakoak. Sarri asko, baliabideen gaineko kontrolagatiko gerra hutsa da. Beraz, utzi beharko genioke Afrikako gatazkak liskar barbaro eta irrazional hutsen modura ikusteari.
Baten batek, halaber, pentsa lezake gatazka horiek Hirugarren Munduko kontua direla eta halakoak ezin direla gertatu gure latitudeetan. Alabaina, liburua irakurtzen ari nintzenean gogoratu nuen Ruandako genozidioa (1994) eta Burundiko gerra zibila (1993-2005) gertatzen ari ziren garai bertsuan Europan ere gerra eta sarraski larriak gertatzen ari zirela. Jugoslaviako gerrez ari naiz. Horietan tortura, garbiketa etnikoak, bortxazko lekualdatzeak, hilketa masiboak eta sexu-indarkeriak izan ziren baita ere. Ezberdintasunak ezberdintasun, paralelismo ugari zegoela iruditu zitzaidan, baina bataz eta besteaz daukagun irudia arrunt ezberdinak dira.
Ene herri txikia liburu bikaina da, Afrikarako sarbide bat izan liteke. Baina Frantzian liburu oso arrakastatsua izan zen arren, euskarazko bertsioaren aleak aurkitzeko zailtasunak izan genituen. Gurean, dirudienez, oihartzun apala eduki zuen eta katalogoetan ezin aurkitu ibili ginen. Euskal literatura-merkatuaren egoeraren sintoma izanen da, akaso.
Zinemaldiko hasierako gala izan da ostiralean, eta Kursaaleko oholtzan Palestinaren eta Israeli boikota egitearen aldeko aldarriak entzun dira. Itziar Ituñok, Silvia Abrilek eta Toñi Acostak aurkeztu dute gala, eta hiruek egin dute Palestinaren alde.
Danimarkaren menpe segitzen duen Groenlandiako biztanleriaren %88 da inuita, eta beraien hizkuntzan eta kulturan aitzina egite hutsa dute eguneroko desafio. Zuriek kolonizatu zituzten eta gaur egun egoerak bere horretan segitzen du: zurien begietatik bideratuta dagoen... [+]
Truth Social bere sare sozialean eman du berria Erresuma Batuan egin duen bisitaldian, eta adierazi du mugimendua erakunde terrorista izendatuko duela. Legelari askok, ordea, laster azpimarratu dute hori egiteko AEBetako presidenteak izango dituen arazoak.
Palestinako Futbol Elkartea eta Euskadiko Futbol Federakundea "lankidetzan" ari dira partida jokatu ahal izateko eta Espainiako Gobernuak oniritzia eman dio egitasmoari, Ser irrati kateak aurreratu duenez. Palestinako arduradunen esanetan, Israelek 355 futbol jokalari... [+]
Genoako portuko langilea da duela hogei urtetik, eta Portuko Langileen Kolektibo Autonomoko (PLKA) kidea da Italo. Erakunde hori 2011n sortu zen, eta azken asteetan ospetsu egin da nazioarteko komunikabideen, haien kide batek ziurtatu zuenean Israelgo Estatuak Gazara doan... [+]
Palestinan bideratzen ari den genozidioa salatu dute Euskal Herriko Unibertsitateko ordezkariek. Hainbat neurri hartuta ditu EHUk eta tartean, batzorde bat sortzeko proposamena egina dio errektoretzak Palestinaren aldeko unibertsitate mugimenduari, aurretik ere unibertsitateak... [+]
Ia ehun Ministro Kontseilutan genozidioaren kolaboratzaile zuzenen ondoan eserita egon ondoren, IU haserre-plantak egiten ari da eta mahaia uzteko mehatxua egin du.
Irailaren 18a Palestinaren Aldeko Borroka Eguna izango da nazioartean, NBEk Palestinako okupazioarekin amaitzeko hartutako ebazpenetik urtebetera. Hego Euskal Herriko hiru hiriburutan mobilizazioak deitu dituzte.
Artziniegan jaio zen Teresa Aranguren kazetaria: “Senide guztiok herrian jaio gintezen nahi zuen amak”. Madrilen hazi eta bizi arren, herriarekiko loturari eusten dio oraindik: udaro itzultzen da, eta bertan hartu gaitu Palestinaz hitz egiteko. Arangurenek... [+]
Luze jardun liteke Nepalgo politikagintzaren berezitasunen inguruan. Beste inon aurkituko ez diren bitxitasunak ere badituelako. Adibidez, alderdi-aniztasuna. Baina ez nolanahikoa, baizik elkarren arerio diren alderdi marxista-leninisten aniztasuna. Haietako baten buruzagia da... [+]
Total Refusal izena du bere buruari “gerrilla mediatiko” deitzen dion talde austriarrak: bideo-joko ezagunen irudiak lapurtzen ditu, eta akats minimoak egiten ditu irudien diseinuan, legearen aurrean eskuak ez harrapatzeko. Zinea egiten dute irudiekin. Filmin... [+]
Nagyrev (Austro-hungariar Inperioa), 1911. Zsuzsanna Fazekas emagina hungariar herrixkara iritsi zen. Bere egitekoaz gain, medikuntza, kimika eta beste alor askotako oinarrizko ezagutzak zituenez, eta Nagyreven ez medikurik eta ez apaizik ez zegoenez, berehala eragin handia... [+]
