Oskola eta mamia
Iñaki Beraetxek esana Euskadi Irratian: “Uste dut Euskal Herrian akats larria egin dugula kontinenteei [itxurari] halako garrantzia emanik, eta kontenidoa-ri [edukiari] batere ez. Gauzak horrela daude hiriburu guztietan, eraikuntza handiak egin diren lekuetan”.
Donostiako Kursaalak mende laurdena bete duenaren aitzakian, Beraetxeri galdetzea ea askotan egona den hor, inplizituki erretiluan ematea da “proiektuaz zer iritzi duzu”, euskarazko kulturgileen prekarietate maila zer nolakoa den jakinda eta, normalki, Beraetxe ez denean mutu geratuko. Bere erantzuna: “Gauzatxo batzuk egin ditut tarteka”. Ondoren jaurti du goiko lerroetara ekarritako kritika. Kursaalaz ez ezik, Tabakaleraz eta gauza gehiagoz ere ari zen.
Forma ugari har ditzake oskolak, baina guztiek dute, moldagarritasunak moldagarritasun, ezaugarri bera: azalekoa dela, kanpokoa, erakusten dena. Erakusleihoa, oskola; eta dendaostea, mamia. Orok ditu bere oskol eta bere mami, baina atentzioa ematen du zein pisu hartu duen oskolak, eta nola gizarteak, geroz eta nabarmenago, horra jotzen duen.
Hondartza sasoi betean, ikusi nahi dituenarentzat, ondo asko bistaratzen dira dendaosteak: jubilatuen ehun metroko lasterketak, ur-izkinaren pareko lekua hartzeko, “onena” delako; kontagailu bat, lehen eguzkitako itzalkina nork eta noiz jarri duen erregistratzeko –tipo batek goizaldeko 5:36ean hartu zuen lekua hondartzan, eta ez, gizona ez zetorren parrandatik–, lehiaketa “graziosoa” omen; beste gizon bat metro erdi uretan sartuta, itzalkin eta guzti, eserita, garagardo lata eskuan, marea noiz jaitsi zain, lehen lerroan geratzeko; orokorrean kanpaldiak, literalki kanpaldiak, hondartzan... Eta argazkiak, argazkiak eta argazkiak. Instagram, Tik Tok eta enparau gehiago, erakusleiho. Esateko hor gaudela, eta zeinen ondo gainera. Eguzkia hartzen egotea mundu guztiarentzat inoizko planik onena balitz bezalaxe...
Zenbaitzuek ez diote erakusleiho masibo horri begiratu nahi. Zeuk, kanal horietan ez egotea erabaki baduzu, segur aski zure ezagun piloa –jakizu zergatik denak– aurten Portugalen eta bereziki Azoreetan egon dira. Baina ez zara ikustetik libro: Teleberriak zertarako daude, bada, ez bada euskaldunak zeinen ongi bizi garen esateko?
Garai likidoak zetozela zioen Zygmunt Baumanek, eta arrazoi zuen, guztia da aldakorra, eta gehiago birakorra. Guztiak biratzen du oskolaren estilismoaren eta tendentziei lotuta, nahiz eta soilik oskola erakustearena ez izan gaur goizeko kontua. Agian aldatu dena da beste aldean dagoenak mamira jotzeko geroz eta interes gutxiago duela, eta tendentzia dela horretan geratzea, oskolean.
Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]
Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]
Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]
Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.
Beasaingo enpresak 1.695 milioi euroko kontratua lortu du Belgikako SNCB-NMBS tren konpainia publikoarentzat 54.000 plaza dituzten bagoiak egiteko. Baina aurretik, belgikar konpainiak eskatu dio bere jarduerek nazioarteko zuzenbidea eta giza eskubideak errespetatzen dituztela... [+]
Musika-eszena antikomertzialean alea jartzeko asmoz sortu dute Aurka kolektiboa. Martin eta Katalin kideekin hitz egin dugu arlo horretako kolektiboen loraldiaz, musika politizatuaz eta musikaren potentzialitateez, industria musikalaz, makrojaialdiez eta beste.
Lizarrako Udalak udarako antolatu dituen bost musika ikuskizunetan eta beste horrenbeste film emanaldietan bat bera ere ez da euskaraz izanen; datorren astean hasiko diren festen egitarauan haurrentzako ekitaldi bat dago euskaraz programatua, justu, erraldoi eta buruhandien... [+]
GIBarekiko esposizio aurreko profilaxia da Prep botika. Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariaren arabera, farmazietan eskuratzeak itxaron-zerrendak gutxitu ditzake. Alabaina, arriskuez ere ohartarazi du.
Bihotzak eztanda egin arte biziko da Aloña Erauskin (Berrobi, 1999), beste guztiok bezala. Besteon aldean, ordea, presente dauka aukera hori.
Migrazio krisia deitzen diote neoliberalismoaren ondorio ankerrenetako bati. Ultraeskuinaren agendaren lehen puntuetako bat da langile klaseko migratzaileen aurkako neurri sorta. Baina faxismo berrituaren lorpenik handiena da gainerako indar politikoek bere egitea haien agenda... [+]
Kargua hartu eta urtebetera, Alberto Martínez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak lantaldean aldaketa batzuk egin dituela iragarri du, "etorkizuneko osasun sistema publikoaren eraldaketari" ekiteko: besteak beste, Gontzal Tamayo Medel sailburuorde berria... [+]