Nafarroako zereal, bazka eta lekale ekoizle ekologikoak bat eginik
Errigorako udazkeneko kanpaina betean gauden honetan, produktu berri batekin egin du topo erosleak: Hazialdeko proiektuko dilista lehorrekin, hain zuzen.
Duela bi urte hasi ziren elkartzen gaur egun Hazialdeko proiektua osatzen duten ekoizleak, elkarlanean zerbait abiatu eta zereal eta lekaleen sektorea indartzeko asmoz. “Elkarrekin diru-laguntza batera aurkezteko aukera zabaldu zitzaigun, hazia garbitzeko makina bat erosteko”, dio David Ruiz Azpilikueta kideak. Bakedanokoa da bera, eta kide gehienak ere Nafarroako hegoaldekoak eta erdialdekoak dira, nahiz eta Pirinioetako eta Iparraldekoren bat ere baden haien artean. Eredu ekologiko eta estentsiboan ari dira denak.
Lekaleen eskariari erantzunez
Hazia garbitzeko makina eskuratzeko sortu zen elkarlanari jarraipena eman eta sektorea egituratzeko asmoarekin lanean segitu dute kideek. Nafarroan lekale gutxi ekoizten zela ikusi zuten, eta, aldi berean, eskaria geroz eta handiagoa zela. “Ez zegoen apenas bertako lekalerik, baina eskaria handia zen bai eredu ekologikoan eta baita konbentzionalean ere”. Egoera horri buelta emateko asmoz, proiektuko 15 kideetatik bospasei haien lurretan lekaleak ere ekoizten hasi dira. Dilistak, txitxirioak, babarrunak… denetik egiten dute.
“Momentuz, 40 lekale hektarea inguru ditugu denen artean, eta Errigorarekin eta Ekoalderekin ari gara lanean”, dio Ruizek. Duela gutxi arte bazkarako lurrek hartzen zuten ekoizleon hektarea zatirik handiena, baina, pixkanaka, geroz eta gehiago bideratu dituzte lekale ekologikoak ekoizteko. “Gure artean prezioak adostu eta marka bateratua atera dugu Hazialdeko izenarekin eta gure logoarekin”.
Proiektuaren beste bi hankak: garia eta bazka
Lekaleez gain, zerealak eta forrajea ere egiten dituzte proiektuko kideek. “Kalitatezko garia egiten dugu okindegietarako, eta gure helburua da bertako okinekin harremana egitea”, adierazi du Bakedanoko ekoizleak. Asmo bera dute abeltzainekin ere. Elkarlana da haien bidea, eta hori da gainontzeko sektoreekin ere bilatu nahi dutena. “Ekoizleen, okinen, abeltzainen eta besteen arteko antolakuntza eta koordinazioa beharrezkoa da, eta horretarako langile bat kontratatzeko asmoa dugu orain”, gehitu du.
Hazialdekoren lehen urteak dira eta pixkanaka doaz, baina etorkizunera begirako egitasmo asko ere badituzte esku artean. “Gure produktuak eraldatzen hastea izan liteke apustu oso on bat, gari irina adibidez, edo garagar malta”, dio. Haien produktuari balio erantsia ematea da asmoa, eta banatzaile eta kooperatiba handiekiko beti izan duten dependentziatik askatzea. “Azkenean, horrelako enpresetara jotzen dugunean, prezioak oso baxuak izaten dira, eta beti zaude merkatuaren menpe”, amaitu du.
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]