Nafarroako Mendialdeko baserritar agroekologikoen elkartea jaio da
Bi urteko prozesu luzearen ondoren, martxoaren 28an egin zuten Nafarroako mendialdeko baserritar agroekologikoen elkartearen batzar eratzailea Aralarko Done Mikel Santutegian. Habelarte du izena talde jaio berriak, eta hamar udalerritako baserritarrak deitu dira bertan parte hartzera: Leitza, Areso, Goizueta, Arano, Lekunberri, Larraun, Araitz-Betelu, Basaburua, Imotz eta Atezkoak. Lehen sektoreak eta baserritar txikiek egunerokoan dituzten arazoei elkartuta eta saretuta erantzutea dute asmo, eta elikadura burujabetzaren eta iraunkortasunaren bidean kokatzen dute haien jarduna.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Leitzako eta Aresoko baserritarrengandik abiatu zen duela hiru urte elkartea sortzeko ekimena, baina eskualde zabalagoko ekoizleak biltzea egokiago iruditu zitzaien. “Hasierako ideia Leitza eta Areso mailako zerbait egitea bazen ere, erabaki zen ekimena mendialde osora zabaltzea, besteak beste, zonalde osoan eredu horretan ari diren edo ari nahi duten baserritarrak antolatzen hasteko beharra ikusten zelako”, diote zabaldutako prentsa oharrean. Baserritarrak beraiek izan dira elkartea sortzeko prozesuan buru-belarri aritu direnak, baina Cedernaren Garalur Landa Garapenerako elkartearen laguntza eta babesa ere jaso dute ibilbide osoan.
Mendialdeko eskualde zabala anitza da orografiari eta toki bakoitzean nagusi den ekoizpen ereduari begira. Desberdintasunak kudeatzeak eta puntu komunak bilatzeak bere lana eta denbora eskatu duela azaldu du Cedernako elikadura eta dinamizazio teknikaria den Amaiur Unzuetak: “Leitzako eta Aresoko baserritarrek idatzitako zirriborroa zabaltzeko eta gainontzeko udalerrietako baserritarren ekarpenak jasotzeko saioak egin genituen hasieran, eta gero eskualde osoko bilkurekin jarraitu genuen prozesua”. Desberdintasunak desberdintasun eta zailtasunak zailtasun, lortu dute azkenean elkartearen oinarriak, helburuak eta filosofia denen artean adostea.
Soluzio kolektiboak lantzeko
“Tokiko errealitatea desberdina izanagatik, beharrak guztiontzat berdinak direla konturatzeko balio izan digu bi urte hauetako lanketak”, diote prentsa oharrean. Behar horiei kolektiboki erantzuteko sortu dute Habelarte, eta horrela definitu dute taldearen helburu nagusia: “Nekazaritza iraunkorra bultzatzea, eredu estentsiboan eta agroekologian oinarritutako praktikak sustatuz eta prozesu eraldatzaile bezala ulertuta. Eredu hau landuz, gure etxaldeen errentagarritasun ekonomikoa ez ezik, oreka soziala eta ekologikoa ere lortu nahi ditugu”.
Ekoizpen arloan, eraldaketa prozesuan, komertzializazioan, promozioan eta kontsumitzaileekiko eta administrazioarekiko harremanetan eragitea du asmo elkarte jaio berriak, eta haien irizpideetan oinarritutako marka sortzea dute aurrera begirako lan ildoetako bat. Momentuz, baserritarrak elkartera batzeko lanean ari dira; horretarako, konpromiso karta eratu dute, taldera batzen direnek oinarriekin bat egiten dutela bermatzeko.
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]