Munduko gastu militarra hirukoiztu egin da Gerra Hotzetik
Hainbat ikerketak erakusten dute inbertsio militarraren gorakadak osasuna edo hezkuntza bezalako sektoreen suntsipena dakartela herrialde batzuetan.
Ezegonkortasunak markatutako ekonomia globalaren erdian, gatazka belikoek irabazi-faktore izaten jarraitzen dute potentzia nagusientzat, eta horrela, haientzat negozio saihestezin modura ageri da gerra. Military Spending and Economic Growth: a 2025 Update ikerketak, hala, adierazten du nabarmen handitu dela BPGaren gastu militarraren proportzioaren eta hazkunde ekonomikoaren arteko korrelazioa. 1970 eta 2023 bitartean, 0,77 puntuko igoera izan da korrelazio horretan mundu mailan, eta 0,66 puntukoa AEBetan, 1923 eta 2024 bitartean.
Lotura horren konplexutasunaz ohartarazten bada ere, ondorioak iradokitzen du gerra-inbertsioaren gorakadak hazkunde-metrika jakin batzuk bultza ditzakeela, eta, aldi berean, agerian uzten du gobernuek interesa dutela gerra-industriarako baliabideen etengabeko fluxua mantentzeko. Izan ere, Measuring Arms: Introducing the Global Military Spending Dataset izeneko azterketak baieztatzen du soberakin ekonomikoaren eta gastu militarraren arteko korrelazioak inoiz baino handiagoak izan direla azken bi mendeetan, potentzia jakin batzuen aberastasun-bolumen handiak armamentuaren ekoizpenera estrategikoki bideratzen direlako ideia indartuz. Egia da, dena den, ikerketa horrek datuak eskuratzeko dauden muga handiak ere aipatzen dituela. COW-ren Gaitasun Militar Nazionalei (NMC) buruzko datuen barruan, erregistro historikoen ia %20k ez dute gastu militarrari buruzko informaziorik.
Hala ere, badirudi irabazizko izaera hori herrialde batzuentzat soilik dela onuragarria. The Impact of Military Expenditures on Economic Growth: A New Instrumental Variables Approach ikerketak 1960 eta 2012 arteko 133 herrialdetako datuak jasotzen ditu, eta ondorio bat ateratzen du mahaira: gastu militarraren (BPGaren gainean) hazkundeak "garatzeko bidean" dauden herrialdeetako hazkunde ekonomikoa murrizten du. Kasu horietan, batez beste, gastu militarra 3,86 puntu igotzeak 4,40 puntu murriztu dezake aipatutako hazkundea. Azterlanak azpimarratzen duenez, behartsuenei mesede egin beharrean, ematen du gastu militarrak askotan ekartzen duela hezkuntzan, osasunean eta azpiegituran funtsezko inbertsioak baztertzea.
Bereziki argigarria da gastu militarraren eta hazkunde ekonomikoaren arteko korrelazio positiboa, Global Military Spending Dataset (GMSD) datu multzoaren arabera, munduko gastu militarra hirukoiztu egin baita Gerra Hotzaren puntu gorenarekiko. Horri dagokionez, berriz ere seinalatzen da interdependentzia ekonomikoa eta militarra (batez ere potentzia handietan, munduko BPGaren %75 biltzen baitute) espiral azeleratu gisa agertzen dela: soberakina zenbat eta handiagoa izan, orduan eta baliabide gehiago bideratzen dituzte armategietara.
Zifra horiek agerian uzten dute, egonkortasunaren erretorikaren atzean, gerraren negozio handia dagoela, ekonomia handienek bultzatuta; beren nagusitasunari eusteko eta handitzeko modu bat aurkitzen baitute gatazka belikoetan ere. "Segurtasun" kontu soil bat izan beharrean, armamentismoaren aldeko apustuak abagune kritikoak baliatzen ditu (ekonomikoak edo geopolitikoak) industria militarren irabaziak ziurtatzeko, askotan garapena eta bakea sakrifikatzearen kontura, munduko biztanleriaren sektore zabalentzat.
Giza eskubideen aldeko Sudango abokatu talde baten arabera, Sudan mendebaldeko hainbat herrixkari eraso egin zieten larunbatean eta igandean, eta zibilak tiroz hil edota bizirik erre zituzten, etxeetan giltzapetuta. UNICEFek salatu du Ipar Darfurgo 40.000 haur artatu zituztela... [+]
Eskarmentu ikaragarria –hitzaren adiera etimologikoan, besteak beste– dugu europarrok arma-lehiaketetan. Eta, paradigmatzat hartu ohi denetik, XIX. mendearen amaiera eta XX.aren hastapeneko hartatik, mende eta laurden igaro denean arma-lehiaketa kartsuenera itzuli... [+]
Asteazkenean, NATOren goi-bilera hastearekin, aliantzak herrialdeei inposaturiko gastu militarraren aurkako mobilizazioak izan dira Hego Euskal Herriko hiriburuetan. Ostegunean eta ostiralean Iranen eta Palestinaren aurkako gerrak salatuko dituzte.
Wesley Clark AEBetako jeneralak azaldu zuen moduan, 2001eko plana zen bost urtetan zazpi herrialde hartzea: Afganistan, Irak, Somalia, Sudan, Libano, Siria eta Iran. Ez dira bost urte izan, baina denak, azkena Siria, erori dira, Iran izan ezik.
Iranek erasoak Sirian, Iraken... [+]
Gaza izan zen iragarpena, Ukraina tanteoa, Iran eskalada, baina Errusia eta Txina dira traka eta azken helburua. Europar Batasunak "Israelek bere burua defendatzeko duen eskubidea" baieztatzen jarraitzen du, eta bere lehen potentziaren buruak aitortzen du "Israel lan... [+]
Badira aste batzuk Europar Batasuneko presidente den Ursula von der Leyenek zortziehun mila milioi euroko gastu militarraren beharraren berri eman zuela. Gastu hori Europak jasaten duen mehatxu militar bati aurre egiteko omen da, eta mehatxu horri batasunez erantzun beharra... [+]
2023ko urritik armamentua erosteko 40 kontratu sinatu ditu Espainiako Estatuak Israelekin eta hango enpresekin, horien erdia azken urte erdian. Horietako kontratu batekin ika-mika piztu da Espainiako Gobernua osatzen duten PSOE eta Sumarren artean, bereziki azken horren barnean,... [+]
“Erresilientzia poltsa”, “biziraupen eskuliburua”, “ebakuazio bizkar-zakua”: hara nolakoak entzun daitezkeen agintarien ahotan azken asteetan.
Iragan hilabeteko adierazpenen artean, Europako Batasunak herritarrei eskatu die... [+]
Gure amak beti esaten du: “Ez dut sekula ulertu zergatik gertatu zen Lehen Mundu Gerra”. Ez dio batere zentzurik harrapatzen. Ez du ulertzen zergatik inplikatu ziren Europako potentzia zaharrak halako basakeria batean eta ez zaio buruan sartzen nola konbentzitu... [+]
Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".
“Ba al zenekiten testuliburu gehienetan ia ez dela aipatzen armen industriak egungo gatazketan duen rola? Edo oso gutxitan jartzen dela zalantzan gerra ezinbestean gertatu behar dela esaten duen narratiba?”, dio Gerrarik Ez Araba elkarteak. Bestelako narratibak,... [+]
Alemanian zentral nuklearren itxierak izan duen “eragin negatiboa” kontuan izateko eskatu dio erakunde horretako buru Fatih Birolek Pedro Sánchezen exekutiboari. Iberdrola, Naturgy eta Endesa multinazional elektrikoak ere presio egiten ari dira itxiera egutegia... [+]
Bizitza erdigunean jartzeko abagunea ikusi genuen feministok zein ekologistok Covid-19 pandemia garaian. Ez ginen inozoak, bagenekien boteretsuak eta herritar asko gustura itzuliko zirela betiko normaltasunera. Bereziki, konfinamendu samurra pasa zutenak haien txaletetan edo... [+]
Triskantzaren balantze humano eta ekonomiko ilunaren esperoan, galdera berehala bururatzen zaigu urrutiko begirale baino asko gehiago ezin izan garenoi: zer gertatuko da orain gerra zibil horretan? Nolako eragina izango du lurrikararen suntsiketak? “Nargis efektu”... [+]