Lurrari ahotsa ematen dion irratsaioa
Lankidetzarako eta herrien garapenerako Bizilur elkarteak bi astean behin saioa egiten du Bilboko 97 irratian. Elikadura burujabetzaren bueltan sortzen diren proiektu alternatiboak ezagutzera ematen dituzte bertan, ikuspegi feminista eta internazionalista landuz.
Bizilur elkartearen proiektuetako bat da Bilboko 97 Irratian bi astean behin emititzen den Lur eta Murmur irratsaioa. Elikadura burujabetzari eta herri mugimenduei lotutako gaiak lantzen dituzte bertan. “2015ean egin genuen lehen emisioa, baina egitasmoaren jatorria 2013an itxi zen Tas-Tas Irratian Bizilurrek egiten zuen Lekil lum –lur ona, tzotzil eta tzeltzal hizkuntzetan– saioan dago. Hura izan zen gaur egun egiten dugunaren lehen hazia”, azaldu du Miren Saiz Alzugaray elkarteko kideak. 97 Irratirako jauziarekin batera, beste aldaketa bat etorri zen: euskaraz emititzeko apustua egin zuten, nahiz eta irratsaioan zehar zenbait elkarrizketa gazteleraz ere izaten dituzten.
Ikuspegi feminista eta internazionalistatik
Bizitza eta iraunkortasuna erdigunean jartzen du Lankidetzarako eta herrien Garapenerako Bizilur elkarteak, eta bizitzaren erdian, elikadura. Martxan dituzten lanketak ezagutzera ematea eta elikadura burujabetzaren bueltan sortzen diren alternatibez hitz egitea da irratsaioaren helburua: “Herri mugimendutik, elkarteetatik, Udaletatik eta beste hainbat esparrutatik elikadura burujabetzaren alde sortzen diren ekimenak partekatzen ditugu”. Proiektu eta egitasmo horiek eredu diren heinean, garrantzitsua da horiek zabaltzea eta ezagutaraztea, bultzatzaileen ustez.
Aurkezten dituzten ekimenen artean Euskal Herrian sortutakoak dira nagusi, baina guretik kanpo begira ere askotan jartzen dira saioko kideak. “Feminismoaren eta internazionalismoaren ildoek garrantzia handia dute Bizilurren eguneroko lanean, eta irratsaioan ere hori orekatzen eta uztartzen saiatzen gara”, dio Saizek. Azken hilabeteetako irratsaioen artean, besteak beste, Txilen azken urtean egondako borroka izan dute hizpide bertako baserritarren mugimenduko kide bat elkarrizketatuz. Azaroaren 25aren harira, berriz, La Via Campesinako eta Sindicato Labrego Galegoko kide bat izan zuten gonbidatu, abian jarri zuten kanpaina zela-eta. Sortzen diren egitasmoez gain, nekazaritzari eta elikadurari buruzko ikerketen eta mobilizazioen berri ere ematen dute Lur eta Murmur-en.
Urte berriarekin 100. irratsaioa
Saioa Bilboko 97 irratian bi astean behin zuzenean entzuteko aukera dago, ostegunetan, eguerdiko 15:00etan, baina Arrosa Sarean ere badago entzungai, eta bertako hainbat irratitan ere emititzen da. Urteotako ibilbidearekin eta erantzunarekin pozik daude sortzaileak, entzule kopurua neurtzea zaila izanda ere, herri mugimenduko eragile ezberdinak beraiekin harremanetan geroz eta gehiago jartzen direla sumatzen baitute.
99. saioa izan da aurtengo azkena, eta beraz, urtarrilean eginen dute ehungarrena: “Festa bat egitea pentsatzen genuen hasieran, baina beste moduren batean ospatu beharko dugu…”, dio Saizek. Edonola ere, zorionak Bizilurreko eta Lur eta Murmur-eko kideei, eta jarrai dezatela beste urte askoan lurraren murmurrei mikrofonoak jartzen.
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]