Kulturarteko ortua, Barakaldoko Gurutzeta auzoan
Amazigh gazteek sortutako elkartea da Agharas, eta urteak daramatza kulturartekotasuna lantzen Barakaldo inguruan. Duela lau bat urtetik, kalean bizi diren gazteei astean hirutan afariak ematen dizkiete, eta harrera pisu bat ere badute martxan, aldi baterako erabiltzeko. “Bi ardatz horiei tiraka, eta kulturartekotasuna lantzeko esparru berriak irekitzeko asmotan, ortua martxan jatzea pentsatu genuen”.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Barakaldoko Gurutzeta auzoan ari dira 3.000 metro koadro inguruko lursailean lanean. “Lurzoru nahiko maldatsua da, eta terrazak sortzen aritu gara, dena eskuz eginez”, diote kideek. Lurra lantzen hasi baino lehenago, atontze lan handia egin behar izan dute, inguru guztia sasiak hartuta baitzegoen. Aurreko udan, jada, prestatua zeukaten lur zatitxo batean barazki ekoizpen txikia izan dute. “Oraindik lurra prestatzen jarraitzen dugu, baina udaberriko landareak jartzen ere ari gara”, diote.
Alokairuan hartu dute Gurutzetako lursaila, eta horretarako, Bizilur elkartearen laguntza izan dute. “Eurek garatutako proiektu baten bidez, laguntza ekonomiko pixka bat jaso dugu, eta baita trebakuntza ere”. Hurbileko baserritar baten eskutik ari dira formakuntza jasotzen. Azken hilabeteotan, hainbat auzolan egin dituzte lanak aurrera eramateko eta landaketak egiteko. “Sagarrondoak jarriko ditugu batez ere, ortua egiteko gune aproposak ez diren toki horiek aprobetxatzeko”, diote.
Ortua lantzeko hemengo eta hango teknikak
Maroko hegoaldeko Amazigh herrietatik migratu duten gazteak, Barakaldon bertan jaiotako herritarrak, beste herrialde batzuetan jatorria dutenak… aniztasuna da nagusi Barakaldoko ortuan, bai jatorriari eta baita adinari dagokienez: “Gure ortuan, askotan, lau hizkuntza entzuten dira aldi berean, eta adin guztietako jendea elkartzen gara, 18 urtetatik 50 urte inguru dituztenetaraino”. Amazighak landa eremuko komunitateak dira, eta kasu askotan, migratzaileek faltan nabari dute lurra lantzea. “Migratzeko dituzten arrazoien artean pisutsuenetako bat da hango landa eremuan eredu hiperproduktibista bat garatzen ari dela: lurjabeek uraren kontrola lortu dute, eta gazteek ez dute etorkizun handirik mundu horretan”, diote.
Haiek dakarten jakinduria besteenarekin uztartzen saiatzen dira proiektuan, teknika eta erritmo desberdinak errespetatuz eta elkarrekin negoziatuz. Eredu ekologikoan ari dira, eta oraindik ekoizpen txikia badute ere, elkarteak antolatzen dituen afariak eta pisua hornitzea dute etorkizuneko helburu. “Egunerokoan hamar bat lagun ari gara, baina, auzolanetan 20-25 lagun bildu gaitezke”, amaitu dute.
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]