Kulturaniztasunari erantzunak euskal eskoletan


2021eko maiatzaren 05ean - 10:18
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Gaur egungo euskal gizartea kulturalki oso askotarikoa da, jatorri ugaritako pertsonak bizi dira udalerrietan, eta gure ikastetxeek kulturaniztasun hori nabaritu dute; izan ere, azkenengo ikasturteetan ikasle atzerritarren matrikulazioak nabarmen igo egin dira. Eusko Jaurlaritzak EUSTATen argitaratutako azken datuen arabera Euskadin 2020an Unibertsitatetik kanpoko Araubide Orokorreko Irakaskuntzetan matrikulatutako Espainiako nazionalitaterik gabeko ikasleak 38.661 ziren, horri gehitzen badiogu Espainiako autonomia erkidego desberdinetatik etorritakoak eta gure lurraldean dauden etnia desberdinetako ikasleak, aniztasun kulturala agerian dago hainbat euskal eskoletan. Horregatik, aipatutako egoerari erantzun eraginkorrak emateko premia dago; hain zuzen ere, euskal hezkuntza curriculumak (Heziberri) ez du inolako printzipiorik zehazten kulturaniztasuna kudeatzeko. Hortaz, hezkuntza sistemaren partaidetza osoa ezinbestekoa da, irtenbide bat bilatzeko ikasle guztien integrazioa zein haien kohesioa eta elkarbizitza ahalbidetzeko.

Lehenengo eta behin, egoerari aurre egiteko abiarazi beharreko ekintzak azaldu aurretik, kontzeptu batzuk argitzeko beharra dago; izan ere, maiz erabiltzen ditugu, baina haien esanahia ez da zehaztasunez ezagutzen.

Alde batetik, kulturaniztasuna gizartean dagoen aniztasun etnikoa, nazionala, linguistikoa, erlijiosoa eta sozioekonomikoa da eta lurralde batean kultura askok bat egitearen ondorioa da, nahiz eta kulturen artean erlaziorik egon ez. Hala ere, egoera horrek ez dakar aberastasunik ez norberarentzat, ezta ere giza taldeentzat, hain zuzen, elkarreraginik ez dagoelako kulturen artean.

Beste alde batetik, integrazioaz edo gizarteratzeaz hitz egiten dugunean, asimilaziora jotzeko joera dago. Oharkabean, gizarte homogeneo bat eraikitzeko prozesu bat ezartzen da eta etorkinak gizarte hartzailean egokitu eta moldatzen dira, beraien jatorrizko kulturaren berezitasunak alboratuz.

"Euskal Herriko hezkuntza curriculumak Kulturarteko Hezkuntza barneratu behar duela ikastetxeetan bizikidetza bermatzeko"

Ondorioz, irtenbide eraginkorra euskal eskoletan garatzeko Kulturarteko Hezkuntza metodoa da. Izan ere, Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundea –UNESCO– egindako hainbat ikerketak frogatu dute Kulturarteko Hezkuntza dela kulturazniztasunari erantzuteko hezkuntza eredurik eraginkorrena. Kulturarteko Hezkuntzaren oinarria dinamikotasuna da, kultur taldeetan erlazio ebolutiboak sortzen baitira. Elkarrekintza kooperatiboko jarduerekin, ikasleek elkarreraginak sortzen dituzte, tolerantziazko, ulermen eta elkartasunezko jarrerak azalduz. Ildo horretatik, Ikastetxeek kultura desberdinekiko errespetuzko eta integraziorako jarrerak gauzatu behar dituzte eta gure curriculumeko ikasgai guztiek garrantzi handia izan behar dute helburu horietan; baina, Heziberrik kulturartekotasun printzipioak oso gutxitan aipatzen ditu. Aipatzekoa da adibidez, Konpetentzia motorraren bigarren osagaia txostenaren hasieran azaldutako kulturartekotasun terminoari egiten zaion erreferentzia. “Jokabide motorra erabiltzea norberaren kultura-nortasuna sendotzeko, herriaren balioak indartzeko, eta kulturartekotasuna eta intrakulturalitatea onartu eta balioesteko”. Hala ere, eskas geratzen da eta hezkuntza arlo eta gaitasun guztiak bereganatu behar ditu. Horregatik, Euskal Herrian ezartzeko eredu bikaina litzateke XX. mendearen amaieran arrakasta handiarekin Kanadako Estatuaren menpe dagoen Quebeceko herrialdeak bere hezkuntza sisteman garatutako Kulturarteko Hezkuntza. Quebecek, Euskal Herriak bezala, berezko hizkuntza eta kultur nortasunak ditu, jatorri ugariko biztanleak bizi dira bertan eta juridiko zein politikoki eskumen mugatuekin, Estatu baten legeen agindupean dagoen lurraldea da. Hori horrela, Kanadaren integrazio prozesutik desberdintzen da Quebeceko hezkuntza curriculumaren baitan dagoen kulturen arteko hezkuntza programa. Izan ere, kulturalak baino hiritarragoak den irizpideak azpimarratzen ditu eta asimilazioaren aztarnak lausotzen dituen printzipioak lantzen dira. Hain zuzen ere, kulturen arteko trukeen lanketaren bidez neurriak hartzen dira arrazakeriari, intolerantziari eta diskriminazioari aurre egiteko. Goraipatzekoa da frantsesaren ikasketa ez dela asimilazio neurri bat, baizik eta berdintasunerako eta integraziorako baliabide bezala erabiltzen dela. Hori dela eta, adibide hori gure lurralderako balio du eta euskarak antzeko papera jokatu beharko du euskal hezkuntzan. Esaterako, euskara eta euskal kultura integraziorako, partaidetzarako eta aukera-berdintasunerako elementu nagusitzat hartzea eta ez gehiengoaren ezaugarri gisa ikustea, baizik eta Euskal Herriko biztanle guztien ezaugarri gisa, jatorria edozein izanik ere.

Beraz, aipatutakoa kontuan hartuta euskal hezkuntza curriculumak barneratu behar ditu hezkuntza mailan ezarri beharreko proposamen kulturalak, irakasleon formakuntza, trebakuntza, hezkuntza metodoak edo material pedagogikoak. Zeregin bat dago kulturartekotasuna barneratzen duen curriculum eraginkor bat garatzeko. Lanketa horren bidez, ikasleen ikuspegi kultural desberdinen ezagutzak landu, bazterkeria soziolinguistiko eta kulturala deuseztatu eta eskola porrota saihestuko da ikastegietan. Horretarako, irakasleriak kultur arteko printzipioak landuta dituen curriculum batekin euskarri bat izango du ekintzak eraginkortasunez ikertzeko, diseinatzeko, praktikara eramateko ikasgelara jatorri anitzeko ikasleen elkarkidetza eta kulturen integrazioa, eta ikastaldeak bateratzeko.

Laburbilduz, mundu globalizatu batean bizi gara, non oso kultura eta ohitura desberdinak uztartzen diren. Honek ondorio asko dakartza: ikasleak kultura eta ohitura desberdinak dituzten ikaskideekin elkartzen dira, eta honek eragin handia izan dezakete haien hezkuntza garapen prozesuan. Argi dago, Euskal Herriko hezkuntza curriculumak Kulturarteko Hezkuntza barneratu behar duela ikastetxeetan bizikidetza bermatzeko. Horretarako, beharrezkoa da euskal kultura eta euskara eskoletan erabiltzea ikasleen kulturen arteko elkargunerako, integraziorako eta berdintasunerako baliabide moduan eta ez kultur asimilazio neurri bezala. Guzti horrekin, Euskal Herriko hezkuntza kosmopolita izango da.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Irailak 3 Bilbo

Gauza garrantzitsu asko gertatzen ari dira Palestinan, Euskal Herrian eta munduan. Espantu israeldarraren aurrean Euskal Herrian inteligentzia kolektiboa martxan dago, inoiz baino indartsuago. Jende ezberdin asko, toki ezberdin askotan, gauza ezberdin asko egiten ari da... [+]


2025-09-26 | David Lindemann
EHU: IKT zerbitzu etikoago baterantz

Palestinan gertatzen ari diren gizadiaren aurkako krimenak “berariaz gaitzesten ez dituzten” Israelgo erakundeekin harremanik ez izateko 2024ko apirilean EHUko Gobernu Kontseiluak hartu zuen konpromisoaz gain, beste urrats bat eman du euskal unibertsitate publikoak... [+]


2025-09-25 | Iñaki Lasa Nuin
Noizko gizateriaren ekinokzioa?

Aurtengo uda garaian 46 gradutara iritsi da tenperatura Espainia eta Portugaleko leku batzuetan. Europako beste leku batzuetan ere 40tik gorako tenperaturak izan dituzte, baita Euskal Herrian ere. Iaz baino tenperatura altuagoak izan ditugu eta aspalditxo izan ditugun handienak... [+]


2025-09-25 | Markel Elortza
Herriak bakarrik salba dezake herria

Nazio Batuen Batzorde batek bi urte behar izan ditu palestinar herriak hamarkadetan salatu duena berresteko: Israelgo estatu sionista genozidioa gauzatzen ari dela. Herri presioa gero eta handiagoa da gure agintarien gainean, eta nazioarteko boikotak lehen arrakalak ireki ditu... [+]


Irakurketa

TikTok-en parafernaliatik urrun bizi naizenez, aurreko egunera arte ez nuen jakin Maria Pombo horren berri. Sare sozialek orduero aurkitzen dute kalapitarako gairen bat eta, honakoan, kristorena sortu zuten influencerrak irakurtzearen gainean egindako adierazpenek. "Esango... [+]


Euskararen jauziaren premia: uda eskolatik etorkizunerako gogoeta

Telesforo Monzon laborategiak antolatutako uda eskolak euskararen etorkizunaz gogoeta egiteko plaza beroa ekarri zuen Bergarara. Hasieran, Garikoitz Goikoetxeak eta Olatz Altunak euskararen egungo egoera eta etorkizuneko joerak marraztu zituzten, eta horren gainean aritu ziren... [+]


CAF, negoziorik ez genozidioaren kontura

2018ko uztailean, CAF Beasaingo enpresa batzordeak lehen aldiz eskatu zion ofizialki CAFeko zuzendaritzari Jerusalemgo tranbiaren esleipen konkurtsoan ez parte hartzeko. Momentu horretan egoerak gaurkoarekin zerikusirik ez bazuen ere, ohiko trenbide batetik harago, proiektu hori... [+]


2025-09-24 | Mounir Marjieh
Genozidioaren eragina Zisjordanian eta Ekialdeko Jerusalemen

Mundua Israel Gazan egiten ari den genozidioaren hondamendira begira dagoen bitartean, kolonoen mugimenduak eta Israelgo armadak triskantzak egin dituzte Zisjordanian eta Ekialdeko Jerusalemen. Ondorioz, palestinar gisa han bizitzea eguneroko borroka bihurtu da, biziraupenekoa:... [+]


2025-09-24 | Taher Ali
Bi urte

Dena aldatu da urriaren 7an Al-Aqsa Uholde Operazioa hasi zenetik. Palestinarrok utzi diogu biktima perfektuen eta terroristen arteko nahasketa izateari, batzuek konturatu nahi ez dutela dirudien arren. Irudi lazgarrien gaindosiak, azkenik, masa handien enpatia erreala eragin du... [+]


Israelen zuritzea eta ezkutatzea Gasteizko txakur txapelketan

Asteburu honetan jakin dugu, Palestinarekin Elkartasuna plataformako kideen bitartez, Israelek 33. FCI/IGP Munduko Txapelketan parte hartu duela, Gasteizen ospatu den nazioarteko txakur lehiaketa batean. Duela egun batzuk izan genuen txapelketaren berri, baina Israel ez zegoen... [+]


2025-09-20 | Iraitz Amor Pla
Dutxa hotz bat denontzat

Badira egun batzuk Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuan argitalpen bat agertu zela. Bertan, ama batek adierazten zuen bere alaba Bernedoko euskal udalekuetan egon zela hamabost egunez eta talde mistoetan dutxarazten zituztela 13-15 urte bitarteko nerabeak, aukerarik eman... [+]


2025-09-19 | Haritz Arabaolaza
Kritikoak edo kritikariak

Aurrekoan idatzitako Irakasleon figura artikuluaren harira, kontu esanguratsu bat landu nahiko nuke. Artikulu horretan aipatu bezala, jende askoren ahotan dabil irakasleon lan karga baxua dela (gehienbat hezkuntza publikokoena), eta ditugun pribilegioak gehiegizkoak direla. Ez... [+]


Sindikalgintza hezkuntza publikoan: borrokatzen jarraitzeko beharra

Euskal Eskola Publikoaren alde borrokatzea STEILASen ikurra da. Ikasturte hasierarekin batera, gogoratu behar da aurreko ikasturtean hainbat kolektibotan akordio garrantzitsuak sinatzea lortu genuela, hezkuntza publikoan grebak eta mobilizazioak egin eta gero. Lan-akordio horiek... [+]


2025-09-18 | Josu Iraeta
Noren zerbitzura dago Ertzaintza?

Jakina da poliziari esku sartzeak beti dakarrela arrisku nabaria. Bere garrantziagatik eta seriotasunagatik, kontuz aztertu beharra eta larria denez, terminologia-trabarik gabe, badaezpada.

Duela aste batzuk Ertzaintzak Azpeitian egindako esku hartzeak, bertako herritar askok... [+]


Eguneraketa berriak daude
Bi haur Palestinako banderarekin
Aste honetan zenbaki berezia: Genozidioa gelditzeko, Israeli boikot
Herrien arteko elkartasunari gure aletxoa jarri nahi izan diogu. Euskal Herritik, euskaraz, herrien munduaren alde. Geldigaitza dirudien basakeriaren aurrean, duela bi urte bezala, ahotsa altxatzeko beharra sentitu dugu.