Kontserbadoreei aldea iraulita, liberalak faborito dira Kanadako parlamenturako hauteskundeetan
Astelehen honetan egingo dituzte Kanadako Komunen Ganberarako hauteskundeak, Trudeau lehen ministro ohia ordezkatu duen Mark Caneyk data aurreratu ostean. Liberalen lidergo aldaketak kontserbadoreei aldea nabarmen murriztea eragin du, eta inkesta gehienek bozetan garaile irtengo direla aurreikusten dute. Trumpek gerra komertzialarekin eginiko mehatxuek paper garrantzitsua jokatu dute hauteskunde kanpainan, baita igandean Vancouverren gertatutako auto harrapaketak ere.
Egoerak baldintzatuta eman zuen dimisioa Justin Trudeauk urtarrilaren hasieran, 2015etik lehen ministro izan ostean: Etxe Zuriko maizter denetik Trumpek eginiko mehatxuek eta herrialdearen hazkunde ekonomikoa jaisteak nabarmen murriztu zuen Alderdi Liberalarekiko babesa kanadarren artean. Urriaren amaieran ziren egitekoak Komunen Ganberarako bozak, eta inkesta gehienek Alderdi Kontserbadorearen garaipen erraza aurreikusten zuten.
Trudeauren kargua Mark Caney ekonomialariak hartu zuen martxoan, ordea, eta Kanadako behe ganberako hauteskundeen data apirilaren 28ra aurreratu zuen. Geroztik, liberalak kontserbadoreei aldea murrizten joan zaizkie: Nanos Research taldeak eginiko inkesta baten arabera, lau puntu baino gehiagoko tartea aterako lieke botoetan. Inkesta horrek aurreikusten du Alderdi Liberalak botoen %42,7 eskuratuko duela, eta kontserbadoreek %38,4. Horiez gain, 343 eserleku dituen Komunen Ganberan NDP Demokrata Berrien Alderdia eta BQ Bloke Quebectarra alderdiek ere ordezkaritza izango lukete, botoen %8.3 eta %5.9 lortuta, hurrenez hurren.
Hauteskundeetako gakoetako bat azken bi alderdi horiek jasotzen duten babesa izango da, liberalek gobernatzeko babesa beharko duten edo ez zehaztuko baitu. Kanadako parlamenturako bozen formatua Erresuma Batukoaren bera da: hautesleek ez dute herrialdeko lehen ministroa zuzenean aukeratzen, bakoitzari dagokion barrutiko diputatuak baizik. Horrela, Komunen Ganberan aulki gehien lortzen dituen alderdiari gobernua osatzeko aukera ematen zaio.
Trumpen mehatxupean, ekonomiari eutsi ezin
Donald Trump AEBetako presidenteak abiatutako gerra komertzialak gogorren kolpatu duen herrialdeetako bat izan da Kanada. Herrialdearen esportazioen %77 dute helmuga gisa AEBak, eta Trumpen administrazioak otsailaren 1ean iragarri zituen lehen muga-zergak Kanadako aluminioa, altzairua eta autoak izan zituzten jopuntu, Txinako eta Mexikokoarekin batera. Ottawa, ordea, ez zen kikildu Etxe Zurriak ezarritako %25eko arantzelen aurrean, eta erantzun gisa ehuneko bereko zergak ezarri zizkien AEBen, Mexikoren eta Kanadaren arteko Usmca merkataritza itunaren irizpideak betetzen ez dituzten AEBetako auto inportatuei.
Trumpek behin baino gehiagotan mehatxatu du Kanada herrialdeko 51. estatu bihurtzearekin edo anexionatzearekin; hala proposatu zion Caney lehen ministroari martxoaren 28an biek eduki zuten dei batean, liberalen buruak baieztatu zuenez. Hain zuzen, Etxe Zuriko maizter berriak paper garrantzitsua jokatu du parlamenturako hauteskundeetako kanpainan, aurkeztu diren alderdietako hautagaien adierazpen ugariren erdigunean egon baita. Esaterako, ostegunean eginiko ekitaldi batean egungo lehen ministroak adierazi zuen asteleheneko bozetan Trumpek "Kanada txikitzea eta kanadarrez jabetzea" dagoela jokoan.
11 hildako utzi ditu auto harrapaketa batek, Vancouverren
Trumpek eginiko adierazpenez gain, beste gertakari batek ere zentralitatea hartu du Kanadan nahiz mundu mailan Komunen Ganberako bozen atarian: auto harrapaketa batek 11 lagun hil zituen Vancouverren larunbatean, hiriko kale batean ospatzen ari ziren jaialdi batean. Poliziak adierazi du gertakaria ez dela "eraso terrorista" izan, eta Vancouver Sun egunkariak baieztatu du harrapaketaren egileak osasun arazoak zituela.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]
Espainiako Vuelta abuztuaren 23tik irailaren 14ra izango da, bertan, Israel-Premier Tech taldeak hartuko du parte. Txapelketaren zuzendari Javier Guillének esan du "ezin dituztela kanporatu, puntuazioa dela eta parte hartzeko eskubidea" irabazi baitute.
AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.
Ibilaldiaren helburuak dira, alde batetik, Euskal Herrian kausa palestinarra babesteko sarea ikusaraztea eta aktibatzea, eta, bestetik, sionismoarekin kolaboratzen duten enpresa eta erakundeak salatzea, hala nola CAF, Teva, Carrefour, Zara eta Bardeako tiro poligonoa. Euskal... [+]
Gazako palestinarren aurkako genozidioa aurrera doan bitartean, Europak Israelgo armagintza industria hauspotzen jarraitzen du. Elbit Systems Israelgo armagintza enpresa ezagunak joan den astean iragarri zuen Europako herrialde batekin 1.600 milioi euro baino gehiagoko kontratua... [+]
Komunikazio ministro eta gobernuaren bozeramaileak iragarri du neurria. Berehala galdetu diote ea mehatxuren batek bultzatu duen erabakia, eta horri erantzun dio "mehatxua Israelgo eskuin muturretik" datorrela.
Bero boladek, haizeak eta lehorteek suteak pizteko aukerak bikoiztu dituzte Europan. Portugal, Espainia, Grezia eta Turkia pairatzen ari dira suterik handienak. Milaka suhiltzaile eta herritar ari dira suaren kontra borrokan Europa hegoaldeko herrialdeetan.
AEBetako presidentea Zelenskirekin eta Europako haren aliatuekin bildu da astelehenean, Etxe Zurian. Badirudi Trumpek ontzat jo duela Vladimir Putinek ostiralean izandako bileran proposatutakoa: Ukrainako gerra amaitzeko Kiev "lurralde truke posibleez" hitz egiteko gai... [+]
Alaskan nahiz Etxe Zurian egindako bilkurek sortzen duten harrabotsaren parekorik ez du piztu. Eta protagonistek ere hala nahiago, esango nuke. Baina begien bistako garrantzia du Asiako bi potentzia nagusientzat eta, zeharbidez, kontinente osorako: Txinako Kanpo-arazoetako... [+]
Gaza Hiria osorik okupatzeko onartu berri duten planaz kezkatuta, milaka israeldarrek Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroari exijitu die Hamasekin akordio batera iristeko "gerra amaitu" eta zerrendan dituzten bahituak aske uzteko. Herrialdeko lehen... [+]
Igandean eginiko presidentetzarako hauteskundeetan berretsi da ezkerreko koalizioaren porrota eta eskuinaren gorakada: PDC Alderdi Kristau Demokratikoko Rodrigo Paz Pereira senatariak eta Jorge Quiroga presidente ohiak (2001-2002) lehiatuko dute presidentetza... [+]
Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]