Zuzendari berrien sailean eskaini dute Lena Lanskihren lehen filma. Nich'ya 14 urteko neskato baten erretratua da, Errusian girotuta dagoena. Vikak (hori da neskatoaren izena) jazo zaizkion gertakariak munduari ezkutatu behar dizkio, gizartea ez baita gai horiek onartzeko. Gertatutakoak, alta, bere gain eraman behar ditu, eta ahal bezala moldatu aurrera egiteko, horretarako garatzen dituen tresnek gizartetik gehiago urruntzen badute ere. Pobreziaren, ama nerabeen, familia barneko bortxaketen eta patriarkatuaren paretetan, ikuslegoa ere preso da. Eta ez dauka besterik pantailara begira jarraitzea baino. Egia esan, istorioaren gordintasunaren aurrean bat edo beste aretotik atera da, konfort eremutik bortizki atera baitute. Irudiek fidel mantendu dute hariaren giroa, eta hoztasun emozionalez lagundu dute une oro kontakizuna. Tentsio konstantean maisuki gidatutako film mikatza.

 

 

 

 

Bakardadearen ildotik tiraka, Agustín Banchero Uruguayarraren Las vacaciones de Hilda filmera irits gaitezke. Akaso bi mundu paralelotan, edo bi garai ezberdinetan emakume berari gertatutakoak ditu hizpide. Lehen kasuan, bakarrik bizi den emakumea da, arkitekto bezala lan egiten duena eta ama zaintzeaz ere arduratzen dena. Umore txarreko bizi da, lehor ageri zaio munduari, eta inguruarekiko harreman afektibo oro ukatu du. Bigarren kasuan, hiru semeren ama da, eta senarrarekin minduta dago, bere fidelitate eza medio. Bata bestearen iragana izan liteke, lehen kasuan aspaldi ikusi gabeko semeak bisita egingo diola esaten baitio, eta bigarrenean harreman berezia baitu seme zaharrenarekin. Aitzitik, aktoreen errepikapenak (supermerkatuko kaxako emakumea, fabrikako langilea, jatetxeko zerbitzaria edo nortasun agiria eskatzen dion neska, besteak beste) giro berezia sortzen du, nahasia. Bi istorioak batuko dituen elementuak eztanda egiten du filmaren amaieran, nahasmendu hori potentziatuz. Batetik, bien arteko hariak nola josten diren interesgarria iruditu zait; bestetik, mezua susmagarri gertatzen da. Batez ere, mesfidantza sortu dit ozpindutako emakumearen irudiaren eraikuntzak, iraganerako saltoan izandako senarrarekiko harremanak guztiz baldintzatu izan balu bezala. Uste dut badela garaia bizitza berregiten duten emakumeen plazera erakuts diezaguten, samindura hutsean erretratatuak izan gabe.

 

 

 

 

 

 

Xabier Erkiziaren O gemer filma eskaini da, azkenik, Zinemira sailean. Soinuaren munduko ikertzaile ezaguna den Erkiziak zuzendari papera hartu du bidaia gisa aurkeztutako film honetan, estruktura narratibotik urrun. Euskal idi-gurdien hotsen atzetik abiatu zen orain dela 10 bat urte zuzendaria, eta Brasil, Galizia, Erroma eta Egiptora ere eraman du bilaketa horrek. Gizakia, paisaia eta idien arteko harremana du ardatz zuzendariak, eta erritmo musikal eta bisualek gidatzen dute filma. Erkiziak Victor Hugoren aipu bat irakurri nahi izan du proiekzioaren aurretik asmoen aitortza gisa: horrenbesteko zarata egiten zuten gurdien deserosotasunak txunditu zuen idazle frantsesa, eta horrek berak liluratu du lesakarra. Maite Larbururen biolin eta Erkizia beraren akordeoiaren sorkuntza musikalak irekitzen du filma, eta soinuaren eta irudien elkarrizketan galtzen da ondoren haria. Eguna amaitzeko pieza, gozatzekoa.