Kalamua hemen da
Kalamua hemen da. Kalamutik (Cannabis sativa) datoz marihuana eta haxixa, besteak beste. Kalamua munduan gehien kontsumitzen den droga omen da. Legezko ardoak eta botikak kontuan izan gabe izango da… Gero eta estatu gehiagotan legezkoa da kontsumoa, kontsumitzailearen patrikaren eta gorputzaren osasunerako.
Kalamua hemen da. Kalamuarekin egiten da zuntz natural ezaguna. Gai horrekin egin izan dira ehunka urtetan gure itsasontziak gobernatzen zituzten soka, lokarri, txikota eta abar. Baita arropa eta papera bezala beste gauza askotarako ehuna ere. Eta bueltan dator.
Kalamua hemen da. Kalamuak (Cannabis indica) izugarrizko onurak dakartza osasungintzan. Ez da berdantza-bartekoa bere erabilera, eta indarrean dator bueltan. Gero eta gehiago darabilte sendagileek gaixoen osagai.
Kalamua hemen da. Izan ere nekazaritzaren aiekatik ere onuragarria da oso. Lau hilabetetan hazten den kalamu golde batek 20-50 urtetan hazten den zortzi golde basok adina oxigeno askatzen du. Golde horrek berak lau golde basok adina paper ematen du. Kalamuaren paper hori oso ona da, sendoa eta iraunekoenetakoa; zortzi aldiz birziklagarria da, zurarena, aldiz, hirutan besterik ez. Kalamua ia mundu guztian landu daiteke, lur eta klima gehienetara egokitzen da; era berean, gaitz eta izurrite gutxik erasotzen dio, pestizida eta botika beharrik ez duelarik. Kalamua landu eta sortzea soja (Glycine max) egitea baino askoz merkeagoa da. Kalamu zuntzaren dohainak oso onak dira, lihoarenak baino hobeak, agi danean, eta aproposa da oinetakoak, arropak, poltsak, lokarriak eta abar josteko. Egun plastikoa erabiliz sortzen ditugun ia gauza guztiak kalamuz egin daitezke; “kalamu plastikoak” ingurumena zaintzen du eta erabat biodegradagarria da. Eraikinen isolamendu termikorako erabiltzen da baita ere: erresistentea, malgua eta merkea da. Kalamua kosmetikagintzan ere erabiltzen da xaboiak eta abar egiteko, urik kutsatu gabe eta ingurumena errespetatuz. Kalamudiak erradiazioak bereganatu eta jasotzen ditu; airea garbitzen du. Kalamua jaten duen aziendak ez du hormona laguntzailerik behar izaten.
Kalamuaren haziak proteina asko du eta itxuraz naturan ia aurkiezinak diren bi gai berak baizik ez ditu: azido gamma-linoleikoa eta edestina proteina. Zientzialariek honela diote: kalamu hazien olioa pertsonak zuzenean digeritzen duen proteina, mineral, gantz-azido eta aminoazidoen iturri natural onena da. Eta ondoren dator gure osasunerako duen onura mordoa. Baina hori oin bikoetan iaiotutako osasungileen esku uzten dut. Gero eta arruntagoa izango da kalamua gure bizitzetan. Kalamua hemen da.
Loratu da. Kostata baina loratu da, bai, arkakaratsa (Rosa spp.). Lore arin, mehe, hegalari itxurakoa da, arrosa bat da eta lorea ere arrosakara eta zuriaren arteko kolorea du. Urtero loratzen da lurrin fina zabalduz. Lore horiek destilatu egiten dira, ia erabat kosmetikan eta... [+]
Duela egun batzuk Zeraingo mendietan nenbilela, gorpu bat topatu nuen bidearen erdian. Lehen aldia zen halakorik ikusten nuela, eta kosta zitzaidan identifikatzea. Bere tamaina txikia ikusita, kume bat izan behar zuela pentsatu nuen; baina oker nenbilen. Munduko ugaztun... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
San Roman auzoko jaietan bost neska adingaberi ukituak egiteagatik 18 urteko mutil bat atxilotu zuen Ertzaintzak Muxikan (Bizkaia). Udalak eta herriko Mugimendu Feministak elkarretaratzea deitu dute asteartean 20:30erako.
Ipurdia belztu egiten zaio. Tomate (Solanum lycopersicum) alea sano-sano ikusten da, landarean zintzilik, goitik behera begiratzen baitiogu. Buruz behera edo hankaz gora jarriz gero ipurdia beltz-beltz azalduko du. Ipurdian txanpon baten antzeko beltzune borobila, oso beltza eta... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Lurreko bi heren baino gehiago ura da; ur horretatik %96, ozeanoetako ur gazia. Eguzki izpiak ozeanoetako lehen 200 metroko sakonerara heltzen dira, eta bertan bizi dira munduko arrantza industriak ustiatzen dituen espezie ia guztiak. Aitzitik, zientziak gehiago erreparatu izan... [+]
Askorentzat uda soinuaren egilea da hegazti hori eta, seguruenik, hau dela eta mila izen ditu Euskal Herrian. Hauetako batzuek bere ‘txrriiii-txrrriiii-txrriii’ kantu deigarriari egiten diote erreferentzia: txirritxori, zirringilo, irrigo edo kirrilo, adibidez. Beste... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
Natura aspaldi deuseztatu genuen. Hori da gure kultura, natura deuseztatzea. Oinarrian, nekazaritzaren kultura, goldearen kultura, kultibatzea, berezko natura deuseztatzea da. Guk nahi ditugun mozkinak eta etekinak jezteko moduko “natura” dugu gurean.
Herri libre bat, Euskal Herriak erabaki lelopean, parte hartzera eta kaleak ikurrinaz betetzera dei egin du herri mugimenduak.
BiziLagunEkin desazkunde turistikoaren aldeko Donostiako plataformak ekainaren 15erako deitu du manifestazioa, Europa Hegoaldeko beste hainbat hiritako eragileek bezala. Turistifikazioa salatu eta hiri eredu alternatiboa aldarrikatuko dute.
Umetan aitarekin ikasi zuen Unai Zabala Zubelzu txaramarrak hurritz makilak egiten. “Perretxikotara joaten ginen bezala, makilak egitera ere ateratzen ginela gogoratzen dut, hamar bat urte nituela edo hasi izan nintzen”, dio. Urteekin, aitak jarduna utzi zuen, baina... [+]