Gaitz erdi eta lotsa oneko nekazariak
Natura aspaldi deuseztatu genuen. Hori da gure kultura, natura deuseztatzea. Oinarrian, nekazaritzaren kultura, goldearen kultura, kultibatzea, berezko natura deuseztatzea da. Guk nahi ditugun mozkinak eta etekinak jezteko moduko “natura” dugu gurean.
Luzea da atzera-aurrerako bilakaeraren etorri-joana. Naturari bortxaz gainjarritako paisaia kulturalaren gauzatzea ez da berdantza-bart antxitikoa. Gaur egun natura esaten diogun hori, garai batean, gure aurretik, izandakoaren eta gu eta gutarrik gabeko mundua berrezartzen denean bueltatuko denaren papur zirtzil bat besterik ez da. Hor irakurtzen da gure espeziea garbien definitzen duen hagintzeko sena, paisaia ez naturalean, parke ez naturaletan, leku ez naturguneetan. Hagintaritza hori haginkadaka ezarri izan da gurean, Koldo Izagirrek dioen eran, edo hagin-zigorrarekin (Taxus baccata) emanez, mozkinbide; azken milaka urte askoan naturaren berezko garapena galaraziz; naturatik etekindun nor den eta nor ez bereiziz eta azken horien desagerpenerako martxa hauspotuz; ziztu ez bizian baina urratsez urraska gu baino azkarragoak diren animaliak estigmatizatu eta sailean desagerraraziz; kalitatezko jatenak, edatenak eta arnasak ahalbideratzen dizkiguten bizidunen segida ke bafadan eta botika eta pestizida isurka garbituz; lotsaren arrasto zipitzik gabe etekinbide gero eta landuagoa, kimikoagoa, industrialagoa, mekanizatuagoa, zientifikoagoa erakusten duten jardunen pelotoi armatuak hedatuz; lurreko bizitzaren oinarri diren mikro eta makroorganismoen eta landareen ekinen gertatzea eta igarotzea “ez zait gustatzen” erlijiozko sasi-mistiko batekin larrutu, berdindu eta kitatuz. Eta guk, nik eta nik, sagardo zurrupa eta legatz mokadu artean gaitz terdi honetatik zer ondorengotza eraiki asmo dugu?
Gaitz terdi hori gaitz erdi bihurtu nahian ari den jende mordoari eskerrik asko. Jendea, pertsonak, lagunak etengabe batean ari dira kanpoan bezala Euskal Herrian gure politikarien eta hagintarien soldaduska gisako patroi bat eta bakarrari aurre eginez. Hagintarien lema, nonahi, eta hemen eta lurrari lotutako gaiez ari garenean are lemago, edo hobeto esanda eslogan, kontsigna edo manuago, hauxe da: Dirua edo ezer ez. Lurlangile lagun batek dioenez, politikarien lema da “Dirua ala hil”. Berdin dio.
Horri aurre egiten ari zaio jende ugari, gero eta ugariago. Batzuk hondeamakinei buru eginez, beste batzuk baso biziak landatu eta zainduz, errespetuzko arrantzaleak, artzaintsak eta artzainak eta lotsa oneko nekazariak.
Nekazaritzan gertatzen ari da guda nagusia. Hagintariek xaxatu eta xoxez ederki hornitutako eredu industriala bazter, urteak dira egunez egun osasuna eta elkartasuna ardatz izango dituen jendarteak egituratutako herri burujabearen alde han eta hemen eta hor eta haruntzago milaka esku ari dela. Guk lur osoarekin osatzen dugun sistemarekin begirunetsu jokatzen ari diren esku guztiak, nekazaritza ekologikoan, organikoan edo biologikoan, nekazaritza biodinamikoan, nekazaritza sintropikoan, nekazaritza birsortzailean, nekazaritza biointentsiboan, nekazaritza iraunkorrean, nekazaritza kontzientean, nekazaritza erresilientean, nekazaritza agroekologikoan, permakulturan, nekazaritza emozionalean… Eskerrik asko! Den-denok lanean urrutiko lurralde landugabeetako bertatiarrek egiten dutena helburu: bizitzeko adina zerbait egin, apur bat landu, lurra lantzearen kulturaz zer edo zer jantzi, baina gainontzeko bizidunei, landare eta animaliei bizitzen utziz. Lurra tamainan lantzea denontzat ona da. Eskerrik asko!
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
Ostia kolektiboko milintanteek 8.742 euro ordaindu beharko dizkiote Bouygues enpresari, eta beste 2.000 euro abokatuen gastuentzat. 2022ko abenduan buruturiko desobedientzia ekintzan promotore horren maketa bat zikindu izanagatik zigortu dituzte.
Gaur, maiatzak 15, San Ixidro da, Baserritarren Eguna. Egurra Ta Kandela baserritar ekintzak salatu du ekologikoan lan egiten duten laborariak landutako azalera handitzeko diru-laguntzatik kanpo utzi dituela Gipuzkoako Foru Aldundiak. Horregatik, 12:00etan Aldundiaren aurrean... [+]
Izenak, berez, ez du izana gordetzen. Papera ez da nahikoa, nahiz eta paperak denari eusten dion. Busti arte. Halaxe gertatu da Gipuzkoako Foru Aldundiko Lurralde Oreka Berdeko Departamenduarekin. Izan ere, izenak gorde beharko lukeen izanari uko egin dio; besteak beste, 2023ko... [+]
Kanboko (Lapurdi) lurrak babesteko deia zabaldu dute ELB, Lurzaindia eta Ostiak. Maiatzaren 17an ibilaldia, ekitaldia eta landaketa herrikoia antolatu dituzte. "Lurraldearen oraina, eta geroa ere, gure inplikazioaren araberakoa da", adierazi dute.
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Ekolurrak irailaren 23a, Europar Batasuneko Nekazaritza Ekologikoaren Eguna, aprobetxatu du tresna berria aurkezteko. Elikagai ekologikoak kontsumitzeko erraztasunak eman nahi dizkie herritarrei, Sareko bilatzailearekin: Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako ekoizle ekologikoen 269... [+]
Haziak nola egin azaltzen duen jakintza praktikoa eta hazietan datzan ikuspegi politikoa. Biak uztartu dituzte Haziak liburuan Miguel Arribas Kelo-k eta Marc Badal-ek. Hamaika auzi baitaude jokoan hazi bakoitzean: biodibertsitatea vs estandarizazioa, autonomia vs menpekotasun... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Nafarroako sektore ekologikoa egonkor mantendu da azken urtean eta nekazaritza ekoizpena %5 handitu da. Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluak erronka du 2030. urterako: lurren %25 ekologikoa izatea. "Bide horretan ari gara lanean, ahalik eta nekazari eta... [+]
Gorantz egiten ari da nekazaritza ekologikoko eredua Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, Ekolurra Kontseiluak baieztatu duenez, baina Europako Itun Berdeak 2030erako helburutzat duen %25etik urrun dago oraindik.
2011n abiatu zuten Lekorneko Garroko Etxaldean laborantza biologikoko proiektua: “Lurrak Herriko Etxearenak ziren, eta bertako eta Herri Elkargoko hautetsiek sortu zuten proiektua”, azaldu du Argitxu Ithourria kideak. Laborantza biologikoa bultzatzeko helburuz abiatu... [+]
Nekazaritza eta abeltzaintza “errotik” aldatzeko trantsizio agroekologikoaren aldeko elkarretaratzea eginen dute, hilaren 16an, Gipuzkoako Foru Aldundiaren egoitzaren aurrean.