Jean-Marie Le Pen: nazismoa eta “arrazen mailakatzea” asumitzen zituen politikaria
96 urterekin hil da Jean-Marie Le Pen, eskuin-muturreko aurpegi ezaguna, Frantziako Estatuan urtez urte indartu egin den Fronte Nazionalaren sortzailea. Ahoan bilorik gabe aritu izan da beti eta beti bere ideia arrazistak zabaltzen. Ideia arrazistak ereiten, eta uztak jasotzen: 1972an alderdia sortu eta poliki-poliki sendotu eta azkartu egin da, 2002an presidentetzarako bigarren itzulian kokatzeraino. Artikulu honetan jaso ditugu bere izaera eta helburu politikoak islatzen dituen zenbait adierazpen esanguratsu.
Alaba ez badu presidente ikusi ere, bere ideiak herritarren artean errotuak direla eta agintaritza ere eskuin muturreko ikuspegitik bideratzen dela eman du azken hatsa Jean-Marie Le Penek. Ondokoa irakurri daiteke bere heriotzaren biharamuneko Libération egunkarian, Zebda musika taldeko Magyd Cherfi-ren eskutik: "Hilda egon daiteke, baina ezin kenduzko urrin nazkagarri batek hor segitzen du bizirik, arriskuan dagoen 'zuriaren' ideia zentzugabea utzi digu, ordezkapen handiarena, zibilizazioen arteko gerrarena, hots, ankerkeriarena, zentzuzkotzat aurkeztua zaigun ankerkeriarena. Baliteke hilda egotea, baina noraezean dagoen mundu baten biktima unibertsal bilakatu du 'zuria'. Hilda dago, baina arriskuan dagoen 'zuriaren' ideia insuflaturik hil egin da eta denek sinesten dute horretan. Hori dugu bere ondare zaratatsua, erorketara garamana".
Nazien aldekoa
Fronte Nazionaleko diputatu zela, Holokaustoa Bigarren Mundu Gerrako "xehekeria" baino ez zela izan adierazi zuen 1987ko irailean. Zehazki ondokoa adierazi zuen: "Ez diot gas ganberak existitu ez zirenik, ezin izan ditut ikusi eta ez dut galdera zehazki aztertu, baina uste dut Bigarren Mundu Gerraren historiako xehekeria direla". Arrazakeriaren aurka dabiltzan hainbat elkartek salaketa jarri zuten bere aurka eta errudun gisa epaiturik, milioi bat libera ordaindu behar izan zieten.
1997an berriz ere berretsi egin zuen "historiako xehekeriaren" adierazpena Alemaniako Munich hirian, Waffen-SS egiturako Franz Schönhuberren ondoan zela. Lagun hurbilak ziren biak, eta Le Pen, der Rebell (Le Pen, errebeldea) liburua plazaratu zuen naziak, politikari frantsesaren biografia bere erara laburbilduta.
Eduki politikoa zuten diskoak ekoitzi eta zabaltzeko helburuarekin, sortu zuen diskoetxe bat 1963an. Besteak beste, Hirugarren Reichari buruzko hainbat disko plazaratu zituen 1965etik aitzina, garai hartako kantuak eta diskurtsoak zabaltzeko. Tartean, mezu hau entzun zitekeen: "Adolf Hitler eta Alderdi Nazionalsozialista boterera heltzeko bidea, masen mugimendu indartsu bat ezaugarri zuena, erabat popularra eta demokratikoa izan zen azken finean".
Nazien izugarrikeriak gutxiesten zituelako, "gizadiaren aurkako krimenak ukatzeagatik” behin baino gehiagotan zigortu zuten.
Hori horrela, nazien izugarrikeriak gutxiesten zituelako, "gizadiaren aurkako krimenak ukatzeagatik” behin baino gehiagotan zigortu zuten.
Arrazen mailakatzea
"Arrazen arteko ezberdintasunak" baieztatu izan ditu behin baino gehiagotan. Ondoko adierazpena dugu segur aski ezagunena: "Noski, ezberdintasunak daudela arrazen artean, ez dituzte gaitasun berak, ez dituzte bilakaera historiko berak". Ikuspegi arrazista horren harira ere behin baino gehiagotan zigorturikoa izan da. Nagusiki arabiarrak, baina txinatarrak eta ijitoak ere ditu anitzetan iraindu eta gutietxi. Jarrera diskriminazioei segi, homofobiagatik ere epailearen aitzinetik pasa behar izan zuen. "Anomalia biologiko eta soziala" da homosexualitatea bere ustez.
Immigrazioaren mamua
Etorkinen kontrako diskurtso baztertzailea ukan du beti. Besteak beste, horra adierazitakoa: "Frantzian bost milioi ez, baina 25 milioi musulman ukanen ditugun egunean, haiek dute manatuko, eta frantsesak espaloitik jaitsiko gara, begiak apal, uzkur"; edota, "gure herrian benetako inbasioa bizi dugu, kanpoko hiriak osatzen dabiltza [etorkinak]".
Migratzaileen kontrako herra bideratzeak dramak ere eragin izan ditu. Bi aipatzearren, Brahim Bouarram arabiarra Sena ibaian ito zuten eskuin muturreko aktibistek 1995ean, Fronte Nazionalaren desfilearen egun berean; eta urte berean Ibrahim Ali ere hil zuten Fronte Nazionalaren afitxak kolatzen ari ziren faxista batzuk.
Aljeriako gerran, torturatzaile ospetsua
Torturatzailea zen Jean-Marie Le Pen, torturatzeari ikusten zion funtsa eta ez zuen zailtasunik horren asumitzeko: "Pertsona bat torturatu behar bada beste ehunen salbatzeko, orduan tortura saihetsezina dugu; ohiz kanpoko baldintzetan jardun behar denean justua ere da". Bere hitzak dira, 1957an Le Monde egunkariari errandakoak. Aljeriako gerran torturatzaile izan zela dioten dozenaka lekukotasun bilduak izan dira hainbat liburu, erreportaje eta ikerketetan.
Gaur egun bere alaba Marine Le Penek gidatzen duen Batasun Nazionala alderdiaren oinarrian hori guztia dugu. Marine alabak alderdiaren itxura eztitzea erabaki zuen 2011n, aitari lekukoa hartzerakoan. Diskurtso eta tonu aldaketaren atzealdean, ordea, jendarte proiektu arrazista bera dugu. Horren berri eman genuen 2022an, Deabruaren irudia eztitu arren, proiektu politiko berdinarekin segitzen du Le Pen klanak erreportajean.
Joan den astean iragarri zuen Elon Musk oligarkak Wikipediari aurre egingo zion proiektua: Grokipedia. Bere adimen artifizialeko (AA) Grok zerbitzuaren bidez elikatuko omen den entziklopedia benetakoa eta ez-wokea, ildo ideologikoki zuzenekoa. Jada ireki du webgune bat,... [+]
Elkarrekin esnatzeko ordua (Susa, 2016) Kirmen Uriberen nobelan oinarrituta, Karmele pelikula zine aretoetan estreinatzear da Asier Altuna (Bergara, 1969). Lehen lurreratzea Donostiako Zinemaldian izan du, eta bertako ateak ireki orduko eman dio elkarrizketa ARGIAri, goizean... [+]
Mugimendu transfeministaren ustez, Bernedoko udalekuen inguruko gezurrak hedatu dituzte eskuin muturrak eta sektore erreakzionarioek. “Lintxamendu kanpaina” eta “eraso antolatua” olatu erreakzionario orokorrago baten markoan kokatu dituzte. Sexu-genero... [+]
Lander Arretxea komunikatzaile eta iritzigileak hausnarketa egin du Twitterren (orain X deritzo) Bernedoko gertaeren inguruko eztabaiden ondorenean, Twitterreko Euskal Herriko eztabaiden giro politiko zerk hartu duen. Xenofobiak eta transfobiak, irain ultraeskuindarrek, labur... [+]
Irailaren 21eko goizaldean, herritar bat labankadaz hil zuten Bilboko Solokoetxen. Hurrengo egunetan luze jorratu zuen gertaera El Correo egunkariak. “Matxetez” egindako borroka baten ondorio izan zen heriotza aurrenik; labankada bakar baten ondorio gero. Bi talderen... [+]
"Frankismoaren adierazpen zehatzen" eta "faxismoaren berrindartzearen kontra mobilizatzera eta antolatzera" deitu dute.
Auzitegi Gorenak 27 urte eta hiru hilabeteko kartzela-zigorra ezarri dio Jair Bolsonarori, Latinoamerikako ultraeskuindarren erreferenteari, Lularen aurka hauteskundeak galdu ostean, 2022an estatu-kolpe saiakera baten buru izateagatik.
Utahko Unibertsitatean, 3.000 entzuleren aitzinean diskurtsoa zabaltzen ari zela gertatu da hilketa asteazkenean. Donald Trumpen hurbileko aurpegi ezaguna zen Kirk.
Peronismo klasikoak Buenos Aires probintziako hauteskunde legegileetan botoen %47,2 lortu du. Javier Mileiren La Libertad Avanza hautagaitza 13 puntura geratu da (%33,7). Emaitza esanguratsua da bozka emateko eskubidea duten argentinarren %38 Buenos Aires probintzian biltzen... [+]
Europan eta munduan arrazakeria gora doa, eta Euskal Herria ez dago joera horretatik salbu. Egun, herritarrak eta jendarteak eskuin muturraren baloreak bere egiteko bide nagusietakoa da arrazakeria. Arazoaren larritasunari tamaina hartzen saiatu gara, eta aztertu ditugu zenbait... [+]
Eskuin muturreko sekta erlijioso bateko kideek, Deierrin bizi direnek, 1986an erbesteratuen aldeko ekintza batean Hernanin hil zen Fernando Ros Abartzuzako gaztearen omenezko ekitaldiko bidea oztopatu zuten igandean.
Japoniako goi-ganberaren erdia berritzeko uztailaren 20an egindako hauteskundeek berretsi eta ondu egin dituzte aurreikuspenak: Alderdi Liberal Demokratikoak eta haren ia betiereko aliatua den Komeito konfesional eskuindarrak galdu egin dute Aholkularien Batzar horretan zuten... [+]
Portugalgo Gobernua osatzen duten Alderdi Sozialdemokratak eta CDS-Alderdi Popularrak Chega eskuin muturreko alderdiarekin bat egin dute Atzerritarren Legea erreformatzeko. Delitu larriak egiten dituzten migratzaile nazionalizatuei pasaportea kenduko diete, herritartasuna... [+]
Lintxamenduen ostean immigrazioaren aurka izan den lehen mobilizazio-saiakerak ez du jarraitzaile gehiegi erakarri, baina izu arrazistak hartu du herria.
Jazarpen arrazistak eztanda egin du Espainiako Torre Pacheco herrian, Euskal Herrian ere ezagun zaizkigun diskurtsoak hauspotuta: immigrazioa lotzea delinkuentziaren, sexu-erasoen eta segurtasun faltaren gorakadari. Baina datuek frogatzen dute gezurra direla gorroto diskurtso... [+]