Jacques Chirac hil da: euskal gatazkari aurre egiteko ‘errepresioa eta prebentzioa’ lehenetsi zituen presidentea

  • François Mitterrand presidente sozialdemokrataren segida hartu zuen Eliseon. Mitterrandek hamalau urtez gobernatu zuen, Chiracek hamabiz; 1995-2007 artean. Bere agintaldian politikaren aro aldaketa gertatu zen Frantzian. Errepublikako presidente izan aitzin Parisko auzapeza izan zen eta bi alditan lehen ministroa.   


2019ko irailaren 27an - 11:52
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Jacques Chirac 1932an sortu zen Parisen, baita bertan hil ere 86 urte zituela. Bere garaiko frantziar politikarien antzera Administrazioko Eskola Nazionalean (ENA) ikasi zuen, funtzionario izateko eliteko eskolan. Frantziar Errepublikako presidente izan aitzin, Lehen Ministro izan zen 1974-1976 eta 1986-1988 urtealditan, baita Parisko alkate ere 1977-1995 urteetan. Horra. estatuburu baten izaera eta izariaren erakusle dira.

Alabaina, bera izan zen auzitegi batek zigortu zuen lehenengo estatuburua. Parisko auzapez zenean, fikzio enpleguak sortzeko diru publikoa erabiltzearen akusaziopean. Bestalde, Europako Batasunaren erreformaren aldekoa izan zen eta munduko beste estatuburuak ez bezala, Irakeko inbasioaren aurka paratu zen.

Fronte Nazionaleko (FN) buru Jean-Marie Le Penek 2002ko presidentetzarako hauteskundeen bigarren itzulira pasatzea lortu zuen. Gertakariak, sozialdemokraziaren krisiaren ondorioa bezala ekarria izan bazen ere, askoren iritziz Chirac gobernariaren kudeaketa politiko txarraren ondorioa izan zen.

Euskal gatazkari begira

Errepublikako presidente izatera iritsi zen garaian, Euskal Departamenduaren aldarrikapena puri-purian zegoen Ipar Euskal Herrian. Chiracek ez zuen onartu ez departamenturik ez berezko ezagutzarik Euskal Herriarentzat. Iparraldearen ezagutzak Hegoaldekoarekin batzeko aukera ekar lezaken beldur: “Euro-eskualdea sortzeak independentziarako bidea zabaldu dezake” esaten zuen.

Frantziako presidentetza hartu orduko hurbiletik ezagutzen zuen euskal gatazka. Frantziako Gobernuak Hego Euskal Herriko errefuxiatuak kanporatzeko politika bera ezarri baitzuen lehen ministro izan zenean. Chirac Eliseora iritsi eta urtebetera, heldu zen Moncloara Jose Maria Aznar presidente eskuindarra. Euskal Herriko gatazka politikoari aitzi egiteko moldean bat egiten zuten biek ala biek.

Jacques Chiracek euskal gatazkari irtenbidea emateko orduan, konponbide negoziatu orori uko egin zion. Bake prozesuaren aukera baztertu eta “errepresioa eta prebentzioa” lehenetsi zituen.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Politika
2025-09-09 | ARGIA
Aske utzi dute Jose Mari Dorronsoro euskal presoa, 32 urteren ondoren

Jose Mari Dorronsoro preso politikoak Frantziako Estatuan bete zuen zigorra aintzat hartu ondoren, aske utzi zuten abuztuan, Etxerat elkarteak jakinarazi duenez.


Eskola segregazioa gainditzea helburu duen mahaia abiatu du Jaurlaritzak, STEILAS eta ELA gabe

"Erronka izugarria" duen mahaia jarri du martxan Eusko Jaurlaritzak, 50 bat eragilerekin: eskola segregazioa gainditzeko neurriak adostea. STEILAS eta ELA sindikatuek ez dute parte hartu; Jaurlaritzak oinarri dituen politikek segregazioa betikotzen dutela diote.


2025-09-09 | Gedar
EAJko presidente ohi Andoni Ortuzar kanpo-aholkulari gisa fitxatu du PwC multinazionalak

 "Komunikazioan eta gai publikoetan" lagunduko dio enpresari. Lizitazioak manipulatzeagatik isundu izan dute konpainia, eta lotura zuzenak ditu EAJrekin. 


2025-09-08 | Axier Lopez
Argentinako ultraeskuinak lehen kolpea jaso du haustekundeetan

Peronismo klasikoak Buenos Aires probintziako hauteskunde legegileetan botoen %47,2 lortu du. Javier Mileiren La Libertad Avanza hautagaitza 13 puntura geratu da (%33,7). Emaitza esanguratsua da bozka emateko eskubidea duten argentinarren %38 Buenos Aires probintzian biltzen... [+]


2025-09-08 | Jon Torner Zabala
Ertzaintza beste 11 pertsona ari da ikertzen, uztailaren 20an Azpeitian izandako liskarren harira

Uztailaren 20an, goizaldeko 04:00ak aldera, Azpeitiko Gaztetxearen ondoan jazo ziren gertakariak, gazte batek pilen edukiontzi batean ACAB leloa [All Cops Are Bastards edo "Polizia guztiak sasikumeak dira"] idatzi eta ertzainek isuna jarri ostean. Hasiera... [+]


ANALISIA
CAFek Israelekin kontratua eteteko asmorik ote du?

Etengo du. Hori da kaskora supituan etorri zitzaidan pentsamendua, gosaria ahoan eta Euskadi Irratia sintonian, Imanol Pradales lehendakaria entzun nuenean CAF “gogoeta etikoa” egitera gonbidatuz, Palestinako lur okupatuetan trena eraikitzeko duen kontratua eten edo... [+]


Bilboko etapa Palestinak “irabazi” zuela azpimarratu dute, eta protestan jarraitzera deitu

Palestinarekin Elkartasunak manifestazio nazionala antolatu du urriaren 4rako. Ostiral honetan Euskal Herriko 130 udaletxeren aurrean protestatzera deitu du Gernika-Palestina ekimenak.


“Hondarribiko alardearen bi aldeak parez pare jartzea da zilegitasun bera ematea zapaltzaileari eta zapalduari”

Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]


Gipuzkoako Aldundiko zaintzaileek ez dute euskara jakin beharrik, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiaren arabera

Donostiako epaitegi batek aurretik emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. ELAk eta LABek mobilizazioa antolatu dute ostiralerako, eta Euskalgintzaren Kontseiluak bat egin du.


Magda Oranich i Solagran
“Ezin ahaztu dut Txiki azkenekoz besarkatu nuen momentu hura”

50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]


María Chivite lehendakaria:
“Poliziaren abusuak eskala handikoak izan ziren eta garai batean baino gehiagotan gertatu ziren”

UPNk salatu du Nafarroan eskuin muturreko taldeen eta Poliziaren indarkeria aztertzen duen batzordeak ia edonor hartzen duela biktima gisa. María Chivite lehendakariak erantzun dio Poliziak egindako abusuen salaketak asko izan direla eta denboran hainbat garaitan... [+]


Jerusalemgo tranbiaren proiektuaz “gogoeta etikoa” eskatu dio CAFi Pradales lehendakariak

Kontratua segi ala eten, enpresaren erabakia "errespetatuko" lukeela argi utzi nahi izan du Imanol Pradales lehendakariak, Euskadi Irratiari egindako elkarrizketan. Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza.


Analisia |Txiki eta Otaegi, fusilamenduaren 50. urteurrena
2025: Egiaren Ministerioa

2025-09-03 | ARGIA
Baionako Atalante zinema-ohia jarduera politiko eta kulturalerako okupatu du Kontseilu Sozialistak

Baionako Herriko Etxearen jabetzapean, eraikinak bost urte daramatza hutsik, eta espazio hori hartu du Ipar Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak, “elkartzeko, kolektiboki pentsatzeko eta borrokak antolatzeko”.


Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimendua:
“Jaurlaritzarena zehaztasunik eta daturik gabeko txosten politikoa da”

Pentsioak osatzeko 145.000 sinadura bildu dituen herri ekinaldi legegilea eztabaidatzeari ezezkoa eman ondoren, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimendua oso gogor agertu da Eusko Jaurlaritzaren jarrerarekin eta "bi aldiz engainatuta" sentitu direla azaldu du. EH Bilduk eta... [+]


Eguneraketa berriak daude