Itzalaldiak agerian utzi duena
Hedabideetan nahiko aipatu dira asteleheneko itzalaldiak gizartean eragin dituen ondorioak, baina nahikoa aipatu al da gertakari horrek agerian uzten duena? Besteak beste, bi auzi nagusi: bizirauteko energiarekiko dugun menpekotasuna eta azken urteetan gertatzen ari den zerbitzu publikoen kalitatearen beherakada. Asier Garaialde Izarkomeko arduradun teknikoak "sistema ez horren zentralizatu eta sareatuago bat" aldarrikatu du Naiz Irratian. Egon dira ere itzalaldiak iraun dituen orduetan Gazako palestinarren egoeraz oroitu direnak.
Bizpahiru orduko itzalaldi batek gogor kolpatu ditu Euskal Herria eta Iberiar penintsula osoa. Asteleheneko 12:30 aldera joan zen argindarra Hego Euskal Herrian, eta ordubete ingurura hasi zen itzultzen herri gehienetan, ezberdintasunak gorabehera. Halere, Eusko Jaurlaritzak jakinarazi du gauean herrien %96tan zutela argindarra, batzuetan gaueko 22:00etarako berreskuratu gabe jarraitzen baitzuten. Pedro Sánchez Espainiako presidenteak arratsaldeko seiak aldera egin zuen agerraldia, "lasaitasuna" eskatzeko.
Espainiako presidentea ia 23:00etan azaldu zen prentsaurrean berriz, eta azaldu zuen "inoiz ikusi ez den" gauza bat gertatu zela 12:33 zirenean: haren arabera, sare elektrikoak hamabost gigawatt galdu ditu bost segundo eskasean, hau da, une horretan estatu osoan kontsumitzen ari zen energiaren %60. Hipotesi eta ikerketa bide guztiek zabalik jarraitzen dutela adierazi du Sánchezek. Portugalgo REN operadore elektrikoak "fenomeno atmosferiko arraro bat" gertatu dela esan du, eta horrek Espainiako argindar sarean arazo handi bat eragin duela. REE Red Electrica Española enpresako zuzendari Eduardo Prietok, berriz, itzalaldia potentziaren fluxuaren "oszilazio handiari" egotzi dio, eta baztertu egin du zibersegurtasuneko gertaera bat izan denik.
Aurretik aipatutako hori guztia jada nahikoa errepikatu da Euskal Herriko nahiz estatu osoko hedabideetan, baina nahikoa aipatu al da gertakari honek agerian utzi duena? Besteak beste, bi auzi nagusi: bost segundu eskasean gertatutako arazo batek Iberiar penintsula osoko zerbitzu guztiak geldiarazi ditu hainbat ordu luzez, eta oraindik ez da normaltasun osora itzuli Euskal Herrian, besteak beste. Horra hor gaur egungo gizartean energia kontsumoarekiko dugun menpekotasunaren erakuslea.
Duela astebete Espainiako Gobernuak iragarri zuen 10.471 milioi euro gehiago bideratuko dituela Defentsara, eta horrela urte amaierarako aurrekontu militarrera bideratutako gastua herrialdeko barne produktu gordinaren %2 izango da. Bitartean, nabari al da konpromiso maila berbera atzoko itzalaldian kaltetuen irten ziren zerbitzuekin? Esaterako, argindarra joateagatik larrialdizko sorgailuak piztu izan behar zituen Osakidetzarekin edo astearte goizera arte berrabiatu ez den aldiriko tren zerbitzuarekin?
Alternatiba baten beharra, inoiz baino nabariago
Itzalaldiaren harira agerian geratu dira gaur egun indarrean dagoen energia sistemaren ahulguneak, baita horiek iraultzeko beharra inoiz baino handiagoa dela ere. Hortaz mintzatu da Izarkomeko arduradun teknikoa den Asier Garaialde, Naiz Irratian. "Sistema ez horren zentralizatu eta saretuago bat" aldarrikatu du Garaialdek elkarrizketa horretan, astelehenean gertatukoaren gisako arazoek "eragin murritzagoa" izango bailukete biztanleriarengan. "Euskal Herriaren burujabetza" ikuspegi horretan finkatzen dela azaldu du Izarkomeko arduradun teknkikoak, eta itxaropena du itzalaldiak kontzientzietan eragina izan dezan, zehazki, euskaldunei heldutako baliabideak eurek kudeatu beharko lituzketelako ustea geroz eta jende gehiagorengana hedatzeko.
Ezin Gaza burutik kendu
Ezegonkortasuna eta urduritasuna nagusitu diren ordu horietan egon dira Gazako palestinarren egoeraz oroitu diren horiek ere: "Bizpahiru orduko itzalaldi batek hainbeste kalte egin badigu, nola izango da eguneroko bizitza Gazan?", izan da galdera ohikoena sare sozialetako erabiltzaileen artean. Izan ere, hemen ezohikoa dena han eguneroko ogi bihurtu da eurentzako Israelek abiatutako genozidioa dela eta. Jada ohikoak dira normaltasun osoz jarduteari utzi dioten ospitaleak, Israelek zerrendara heltzea oztopatu dituen elikagaiak edota zerrendan geroz eta urriagoa den edateko ura.
Eta hori guztia, Mendebaldeko herrialdeen konplizitatearekin eta elkarlanarekin aurrera eraman du Israelek, Espainiarena barne. Iazko maiatzean ofizialki Palestinako Estatua errekonozitu bazuen ere, egunero herrialde horretako biztanleriaren aurka gogor oldartzen den Israelekin harreman diplomatikoak nahiz ekonomikoak izaten jarraitzen du Espainiako Gobernuak. Esaterako, herrialdeko Barne Ministerioak Guardian Defense & Homeland Security S.A enpresa israeldarrari 15 milioi bala inguru erosteko asmoa zuen aurreko astera arte, azkenean jasotako kritikengatik bertan behera utzi bazuen ere.
Irudimentsua eta umoretsua da, eta marraztea bere pasioa da. Oihan Iriarte Eletxigerrak (Bilbo, 2001) Autismoa eta biok (Txalaparta, 2025) liburu ilustratua sortu du autismoa ikusarazteko. Bere bizipenetatik abiatutako liburua da. Arte figuratiboaz baliatu da batez ere:... [+]
Errepikatu nirekin: Sara Millerey. Ez dezagun ahaztu bere izena. Transfeminizidioaren biktima da Millerey: gorrototzaile transmisogino batek torturatu zuen, besoak moztu zizkion eta bizirik bota zuen ibaiertz batera. Bi orduko agoniaren ondoren hil zen.
Errazagoa da J.K... [+]
Maiatzaren 20an indarrean sartuko da Espainiako Atzerritarren Legearen erreforma berria. Loueila Sid Ahmed Ndiaye sahararrak (Tinduf, Aljeria, 1990) egunero ikusten du lege horrek pertsona migratzaileen bizitzetan duen eragina. 1999an iritsi zen Kanaria uharteetara Saharatik,... [+]
Zenbait urtetatik hona sarri entzuten dugun kontzeptua da zaurgarritasuna. Gaur gaurkoz, diskurtso politikoetan pertsona zaurgarriez aritzea ohikoa da. Seguru nago nik ere inoiz erabili dudala berba hori Bizilan.eus webgunean, eskubide laboralak eta prestazio sozialak azaltzeko... [+]
Ekologistak Martxan taldeak ohartarazi ostean Donostiako Ategorrieta hiribide inguruan airearen kutsadura maila oso handia dela, udaletik zalantzan jarri dute erabilitako metodologia eta adierazi dute errepide horretan dagoen estazio ofizialaren datuak hartu behar direla... [+]
Nafarroako espetxe egoeraren mapatzea txostena aurkeztu du elkarteak Nafarroako Parlamentuan, 2024. urtean jasotako datuekin eta Iruñeko espetxeko presoen testigantzekin. Presoek salatu dute pilatuta dituztela moduluetan, eta batzuetan jipoiak eman dizkietela espetxeko... [+]
Herriko kirolgune, liburutegi, gazteleku, kulturgune, eskola inguru eta abarrek bereizgarria gehitu dute sarreran, jendeari eskatuz mugikorra bazter utz dezala. “Kalitatezko aisialdiaz gozatzea da helburua, arreta horretara jarrita, mugikorrak ekarri ohi duen distrakzioa... [+]
Donostiako Zurriola Haur Hezkuntza, La Asunción eta The English School ikastetxe inguruak eta Bilboko Kontxa Eskola eta Calasancio-Escolapios dira nitrogeno dioxidoaren muga legala gainditzen dutenak, Ekologistak Martxanek hainbat eskola ingurutan egindako azterketaren... [+]
Beste bizi eredu baten alde eginez, hainbat belaunaldik ikasteko, antolatzeko, esperimentatzeko eta trebatzeko aukera izan dute Lakaxitan bi hamarkada hauetan zehar. Gazte belaunaldi anitz ikusi ditu gaztetxeak, eta Jaion bestan, oraingo gazte mugimenduko kideak ez... [+]
Apirilaren 17an, Brasilgo Eldorado do Carajás-en egin zuten lurrik gabeko 21 langileen sarraskiaren 29. urteurrena izan da. Ordutik, La Vía Campesinak data oroitzen du Nekazarien Borrokaren Nazioarteko Egun gisa, lurrerako eskubidea defendatzeagatik koldarkeriaz erail... [+]
Maiatzaren 22tik 23ra bitartean deklaratu beharko dute auzipetuek. Gazteek salatu dute instituzioak "geroz eta gehiago" ari direla mugatzen protestarako eta mobilizaziorako eskubide politikoa, eta 'Bajadikako 27ak' izenarekin sortu dute plataforma bat. Maiatzaren... [+]
Ziburuko Liburu eta Disko Azokaren 6. edizioa ekainaren 7an izango da. Girotzeko eta azokaren eragina inguruko herrietara zabaltzeko, aurreko asteetan zehar sei ekintza kultural antolatu dituzte Baltsan elkarteak eta ARGIAk elkarlanean. Lehena martxoaren 30ean izango da,... [+]
Maiatzak 8an abiatu eta ekainaren 3ra arte luzatuko da epaiketa. Guztira 35 espetxe urteko eta 200.000 euroko zigorra eskatu ditu fiskalak auzipetuentzako.