Islandiako konstituzio herritarra aurrera egiteko zailtasunekin
Islandian 2009ko protesten ondorioz aurrera ateratako konstituzio erreformak porrot egin du, Eldiario.es-ek argitaratu duenez. Herritarren parte-hartze zuzenarekin idatzitako konstituzio berria, nahiz ia orain bi urte amaitu, erabilpenik gabe egon da ezkerreko gobernuan orain arte. Estatua hauteskunde berrien ateetan dago orain, eta ezkerreko alderdiak esan du, irabaziz gero, berau martxan jartzeko saiakerekin jarraituko duela.
Nazioarteko hainbat adituk krisi politiko eta ekonomikotik irteteko erreferentziatzat hartu izan dute Islandiako proiektua. 2009an uharteko kaleetan izandako protesten ondorioz, orduko gobernuak dimititu eta hauteskunde aurreratuak deitu zituzten. Elkartasun Sozialdemokratak eta Mugimendu Ezker-Berdeak osatutako koalizioak irabazi zuen, eta konstituzioa aldatzeko ideia bultza zuten, herritarren parte-hartze zuzenarekin.
Hautatutako 950 herritarretatik, azkenean, 25 pertsonako Kontseilu bat sortu zuten 2010ean. 2011rako idatzia zuten testu berria eta talde osoak aho batez onartu zuen. Konstituzio berriaren proposamen honek aurrerapausoak aipatzen zituen herriaren subiranotasunaren, hauteskunde sistemaren, botere banaketaren edota baliabide naturalen jabetzaren inguruan, besteak beste.
Testua 2011rako idatzita egon arren, Islandiako Parlamentuak ez zuen hamaika hilabete igaro arte aztertu. Oposizioko alderdiek berehala baztertu zuten proposamen berria, eta agintean zegoen gobernu ezkertiarrak, aldiz, bere alde egin zuen publikoki. Azken honetako bozeramaileek esan dutenez, “apirilaren 27ko hauteskundeak ezkerrak irabazten baditu, hurrengo legealdian saiakerekin jarraituko dugu; oposizioak irabazten badu berriz, proiektua alde batera utziko du”.
Bitartean, Islandiako Parlamentuak ezarritako azken neurriak gizartea asaldatu du: Hurrengo legealdian, konstituzioan edozein aldaketa egin ahal izateko, Ganberako botoen bi herenak eta gizartearen botoen %40a beharko dira. Ordudanik, herritar islandiar batzuk Parlamentuaren aurrean biltzen ari dira larunbatero, konstituzioa idatzi zen bezala onartua izateko eskatuz.
Protestak jarraipen masiboa izan du, eta Katrin Jakobsdóttir lehen ministroak ere bat egin du lanuzteekin. Herrialdeko soldata arrakala eta genero indarkeria salatu dituzte.
Islandiak jakinarazi berri du 2024tik goiti ez duela gehiago balearik ehizatuko. Luzaz horien sarraskia salatzeko piztutako protestengatik ez bezala, orain islandiarrek amore eman bide dute baleak bizirik ikustera uharteraino hurbiltzen diren turisten diruagatik. Baina, gainera,... [+]
Larunbatean egin dira hauteskundeak Islandian, eta lehen zenbaketak egin ostean iragarri dute hautetsien gehiengoa (%52) andrazkoak izango direla. Europako herrialde batean hori gertatzen den lehen aldia izango litzateke, baina akatsak egon dira kontaketetan: 33 emakume... [+]
Eiríkur Örn Norðdahl (Reykjavik, 1978) idazle islandiarra Ilska (Makurkeria) izenburuko bere laugarren eleberriari esker iritsi zaigu Islandiatik kanpoko irakurleoi. Lituaniako herrixka bateko juduen sarraskia abiapuntu hartuta, xenofobiari eta populismoari... [+]
Legez arautu dute soldata berdina lortzeko eskubidea Islandian. Urte berriarekin batera, lan berdina edo balio bereko lana egiteagatik ezingo zaie gutxiago ordaindu emakumeei. Soldata berdintasuna legez bermatzen duen lehen herrialdea da.
2008ko krisialdiaren ondoren, askotariko erreakzioak egon ziren munduko bazter askotan. Gehienetan herri mobilizazioek izan zuten garrantzia, sakoneko aldaketak eskatzen zituzten mugimenduak. Islandian prozesu eratzaile eta legegile batek hartu zuen erreleboa, eta herritarren... [+]
Islandiako milaka emakume 14:38ean atera dira lanetik astelehenean, sindikatuek eta mugimendu feministak antolatutako protestan. Soldatetan batez beste emakumeek gizonek baino gutxiago kobratzen dutela salatu nahi dute, eta ezberdintasunari amaiera jartzeko eskatu.
Islandiatik aurten zer etorriko zen ikusteko zain geunden, iaz Sparrows pelikulak Urrezko Maskorra irabazi ondoren. Oso bestelakoa da Baltasar Kormákur zuzendariaren lan hau.
“Antisistema” izateko inolako arriskurik ez duen erakundea da OECDa, Organisation for Economic Cooperation and Development. Argitaratzen duen txosten batean honako hau aurkitu daiteke, Islandiak bere erraustegiak itxi zituenekoa.
Euskal balezaleen triskantza duela ia laurehun urte jazo zen hilketa ikertzea helburu duen dokumentala da. Txuri eta beltzik gabeko istorio bat, zuria esateko hamaika hitz dituen herrian.
Islandian oraindik geratzen da euskal baleazaleen aztarnarik, baita duela 400 urteko triskantzaren oroimenik ere. Bertako buruzagi baten aginduz hil zituzten hainbat arrantzale euskaldun, eta erreportaje honetan kontatu dizugu gertaturikoa. Argazkion bidez iraganean atzera egin... [+]
1615ean Islandiara balea ehizatzera joandako euskaldunak sarraskitu zituzten bertako buruzagi baten aginduz. Lau mende geroago lurralde horietan barna bidaia egin du ARGIAk. Euskal baleazaleek uharte hartan izandako presentzia garrantzitsua bertatik bertara ezagutzeaz gain,... [+]
Sparrows ekoizpen txikia dela seinalatu dute eta egia da. Baina beste jolas dibertigarrietan ez bezala, zeluloidearekin zerikusia duen honetan tamainak ez du hainbeste inporta. Bost axola 320.000 hiztunek bakarrik darabilten hizkuntza batean errodatu izana ere.