Inkisizioaren eragina nabari da XXI. mendeko Espainiako Estatuko datu sozio-ekonomikoetan
Amerikako Estatu Batuetako Northwestern Universityko ikerlarien lan batek korrelazioa aurkitu du Espainiako Inkisizioaren jazarpenaren artean eta XXI. mendeko jarduera ekonomiko eta sozialaren artean. Kontrako korrelazioa, hain zuzen: non eta zorrotzagoa eta gogorragoa izan zen Inkisizioa, gaur egunean jarduera ekonomikoa ahulagoa da, konfidantza soziala txikiagoa, eta erdietsitako hezkuntza mailak baxuagoak.
Hemen dago artikulu akademikoa, eta azalpen lauago bat The Conversation agerkarian.
Mapa honetatik abiatu ziren ikertzaileak: Inkisizioaren jazarpena indartsuagoa izan zen zonaldeak ilunago daude. 1478-1834 urteen artean Inkisizioak epaitutako kasuen mapa bat da aztertu dutena.
Hortik aurrera, kalkuluak egin dituzte eta datu orokor hau ondorioztatu dute: jazarpenik izan ez zen tokietan, per capita BPG delakoa, aberastasun indizea edo, 19.450 eurokoa da, eta Inkisizioak gogorrago jo zuen tokitetan, 18.000 eurokoa.
Era berean, kalkulatu dute Inkisiziorik izan ez balitz, BPG aberatsagoa edukiko lukeela Espainiak gaur egunean, %4.1 handiagoa. Une honetan, per capita, 811 euro gehiago biztanleko.
Diru faktoreez gain, konfiantza indize bat ere garatu dute, azterturiko elkarrizketen bitartez. Galdera hau planteatu zela diote, "In general, would you say people on average can be trusted, or would you say that one can never be too careful?". Geuk euskaratuta: "Oro har, uste duzu jendeaz fida zaitezkeela, edo esango zenuke hobeto dela kontuz ibiltzea?"
Horri emandako erantzunak aztertuta, nonbait, Inkisizioak jotako zonaldeetan, gaur egunean fidagarritasuna txikiagoa da besteetan baino.
Etengo du. Hori da kaskora supituan etorri zitzaidan pentsamendua, gosaria ahoan eta Euskadi Irratia sintonian, Imanol Pradales lehendakaria entzun nuenean CAF “gogoeta etikoa” egitera gonbidatuz, Palestinako lur okupatuetan trena eraikitzeko duen kontratua eten edo... [+]
Orriuldu gabe daude oraindik zuhaitzak eta arbolak. Hostoak ihartu gabe daude, bai. Eta hostoa jasotzeko sasoi aproposa da. Hostoa, batez ere geroago jasotzen da; zuhaitzaren adaburua janzten duen orritza edo hostotza erortzen denean edo orriultzen denean, lurraren instantziako... [+]
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.
Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.
Izan... [+]
Greban dira Benito Menni egoitzako langileak joan den abuztuaren 25etik, irailaren 8ra bitarte. Hermanas Hospitalarias enpresak agindutako kaleratzeen eta unitate itxieren aitzinean, Nafarroako Gobernuak ez duela arduratsuki jokatzen ari salatu dute.
Kontratua segi ala eten, enpresaren erabakia "errespetatuko" lukeela argi utzi nahi izan du Imanol Pradales lehendakariak, Euskadi Irratiari egindako elkarrizketan. Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza.
Pentsioak osatzeko 145.000 sinadura bildu dituen herri ekinaldi legegilea eztabaidatzeari ezezkoa eman ondoren, Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimendua oso gogor agertu da Eusko Jaurlaritzaren jarrerarekin eta "bi aldiz engainatuta" sentitu direla azaldu du. EH Bilduk eta... [+]
Plastikoaren kutsadura saihesteko azken gailurra porrot izugarriarekin amaitu da Suitzako Geneva hirian, abuztuan. Hori zuten bilatzen petrolio-herrialdeek, plastikoa milioika tonatan sortzen jarraitzeko. Birziklapena da beraien tekno-soluzioa, baina gero eta garbiago dago... [+]
Europan eta munduan arrazakeria gora doa, eta Euskal Herria ez dago joera horretatik salbu. Egun, herritarrak eta jendarteak eskuin muturraren baloreak bere egiteko bide nagusietakoa da arrazakeria. Arazoaren larritasunari tamaina hartzen saiatu gara, eta aztertu ditugu zenbait... [+]
Oporretan nengoela, gorputza eta burua gozatzera bideratu ditut. Turista bilakatu naiz, eremu digitalean zenbait trebezia dugunontzat, oso erraza. Motxila hartuta familiarekin handik hona ibili naiz, poltsikoan dibisa asko barik, mapa fisiko barik, plan asko barik…... [+]
“Emakume zientzialarien argitan” solasaldi-zikloaren helburua emakume zientzialarien ibilbidea ezagutaraztea da, baita ikertzen duten arloari buruz daukaten ikuspegia gizarteratzea ere, kultura zientifikoa hedatzeko eta eztabaida kritikoa sustatzeko. Elhuyarrek eta... [+]
Elkarretaratzea eta asanblada antolatu dituzte azken berriak zeintzuk diren jakinarazteko. Horrez gain, irailaren 9an Baionako auzitegi aitzinean mobilizatuko dira, Marieneko lurraren defentsan aritutako hiru ekintzaile auzipetuko dituztelako.
Maiatzean 145.142 sinadura aurkeztu zituen Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak Gasteizko Legebiltzarrean, pentsioak gutxieneko soldatarekin parekatzeko proposamen baten alde. Pentsioak jasotzen dituzten pertsonentzako babesa “dagoeneko sisteman txertatuta”... [+]