Inkisizioaren eragina nabari da XXI. mendeko Espainiako Estatuko datu sozio-ekonomikoetan
Amerikako Estatu Batuetako Northwestern Universityko ikerlarien lan batek korrelazioa aurkitu du Espainiako Inkisizioaren jazarpenaren artean eta XXI. mendeko jarduera ekonomiko eta sozialaren artean. Kontrako korrelazioa, hain zuzen: non eta zorrotzagoa eta gogorragoa izan zen Inkisizioa, gaur egunean jarduera ekonomikoa ahulagoa da, konfidantza soziala txikiagoa, eta erdietsitako hezkuntza mailak baxuagoak.
Hemen dago artikulu akademikoa, eta azalpen lauago bat The Conversation agerkarian.
Mapa honetatik abiatu ziren ikertzaileak: Inkisizioaren jazarpena indartsuagoa izan zen zonaldeak ilunago daude. 1478-1834 urteen artean Inkisizioak epaitutako kasuen mapa bat da aztertu dutena.
Hortik aurrera, kalkuluak egin dituzte eta datu orokor hau ondorioztatu dute: jazarpenik izan ez zen tokietan, per capita BPG delakoa, aberastasun indizea edo, 19.450 eurokoa da, eta Inkisizioak gogorrago jo zuen tokitetan, 18.000 eurokoa.
Era berean, kalkulatu dute Inkisiziorik izan ez balitz, BPG aberatsagoa edukiko lukeela Espainiak gaur egunean, %4.1 handiagoa. Une honetan, per capita, 811 euro gehiago biztanleko.
Diru faktoreez gain, konfiantza indize bat ere garatu dute, azterturiko elkarrizketen bitartez. Galdera hau planteatu zela diote, "In general, would you say people on average can be trusted, or would you say that one can never be too careful?". Geuk euskaratuta: "Oro har, uste duzu jendeaz fida zaitezkeela, edo esango zenuke hobeto dela kontuz ibiltzea?"
Horri emandako erantzunak aztertuta, nonbait, Inkisizioak jotako zonaldeetan, gaur egunean fidagarritasuna txikiagoa da besteetan baino.
Balirudike dena kontrolpean dagoela, badakitela guri nola sinetsarazi edozer, ez dugula inoiz, berez, guk nahi duguna egiten. Iragarki konstante batean bizi bagina bezala, esaten dugu “aukera berdintasuna”, eta pentsatzen dugu esaten ari garela “aukera... [+]
Etxebizitza duina izatea gero eta zailagoa da. Berdin du esaldi hori noiz irakurtzen duzun, urteak pasa eta arazoa gero eta larriagoa da.
Nola izan daiteke bizitzeko oinarrizkoa den eskubidea, teorian hainbat legek babestutakoa, EAEn eskubide subjektibo moduan onartu berri... [+]
Euskal autogintzaren industrian gertatzen ari den adibide esanguratsu batekin natorkizue. Duela urte erditik (2023-09-01), Mecaner Urdulizko (Uribe Kosta) autogintzako trokelgintza enpresako 148 langile euren lanpostuak galtzeko zorian daude. Enpresa bideragarria da eta... [+]
Aste honetan egiten ari dira lanuzteak, lan-baldintzetan hobekuntzak exijitzeko. Aurreko hiru hilabeteetan ere izan dituzte grebak.
Berangoko Otxantegiko nekazal lurrak modu kolektiboan lantzen bi urte eman ditu proiektu agroekologikoak, baina desalojo agindua dute apirilaren 18rako. Kanporatzea gelditzea lortu zuten iaz, eta berriro ere lortuko dutelakoan, gosari herrikoia deitu dute egun horretarako... [+]