Hizkuntza politika “paradoxikoez”
Trumpek espainiera bere gobernuaren webgunetik ezabatu du kolpetik, ikusezinen zakura jaurtiz, hegoamerikarren hizkuntza nagusiaren hedapenari mugak jartzeko xedez.
Paradoxak zer diren, espainiera ez diren hizkuntzak alboratzen maisu diren Espainiako Err(d)einuko “nonacionalistak” sutan jarri dira, errespetu falta handiak eta erdeinuak salatuz.
Paradoxikotzat jo zuen Espainiako gobernuaren jarrera Eusko Jaurlaritzako Gobernantza sailburu Josu Erkorekak orduan, azpimarratuz gobernu horrek hutsune ikaragarriak erakusten dituela euskararen, katalanaren eta bestelakoen erabilerari dagokionez.
Oso-oso berandu dabil Gobernantza sailburua baina.
Espainiako Gobernuaren euskaldunekiko utzikeria eta erdeinua oso aspaldikoak dira. Euskara guztiz ordezkatzeko hizkuntza politikaren parte dira erdeinuak, debekuak eta indarkeria ere. Erkorekak oso gertutik ezagutzen du Espainiako kongresuan euskaraz jarduteko erabateko debekua adibidez. Bai berak, bai EAJk, bai ezker abertzaleak ere, zirkinik egin barik onartutako debekua bestalde.
Baina espainiarren hizkuntza politika, euskara (eta besteak) albait arinen museoratzeko diseinatu bada, EAEko erakunde nagusien politikak, azken euskaldunoi “zaintza paliatibo” batzuk emateko pentsatua dirudi, euskaldunen komunitatea berrosatzeko baino gehiago.
Adibidez, zazpi lan-poltsa deitu ditu oraintsu Gobernantza eta autogobernu sailak.
Ohi bezala, guztietan da ezinbestekoa espainiera menperatzea. Hain da ezinbestekoa ze, deialdian jaso ere ez baita egiten… ez dagoelako aipatu beharrik.
Euskara meritutzat baino ez da jotzen Jaurlaritzako abokatu, mediku, goi-teknikari edo lan-aholkulari izateko deialdi honetan. Aldiz, ezinbestekoa izango da euskara maila juxtukoa (2.HE) aitortzen duen agiriaren jabe izatea administrari izateko, eta EGA (3.HE) beharko da liburuzain edo Osasun Saileko teknikari izateko. Hortaz, Jaurlaritzako jardunean gako diren lanpostu asko, erdaldunekin beteko dira beste behin ere.
Espainolez lan egingo duten eta euskaraz lan egitea ezinezko bihurtuko duten gazte erdaldunek beteko dituzte abokatu, goi-teknikari, mediku edo lan-aholkulari lanpostu asko Gobernantza sailaren deialdiari esker. Horra EAEko Administrazio nagusian espainiera hutsezko jarduna beste bizpahiru hamarkadatan bermatzeko jokaldia. Horra txantxa gorria.
Paradoxikoa badirudi ere, Gobernantza sailaren ohiko jarduna erdara hutsezkoa baita ia %100, Jaurlaritzako sail gehienetan bezala. Euskarara itzultzen da prozeduren azken emaitza, eta ez beti. Azken uneko itzulpenen bidez ematen zaio “euskaldun” itxura Eusko Jaurlaritzari, EAEko beste herri-administrazio askori bezala.
Jaurlaritzaren ordezkariak (Gobernantza sailekoak) langileen ordezkariokin biltzen dira hilean behin edo birritan. Batetik, euron bozeramaleak ez daki euskaraz. Bestetik, helarazten diguten dokumentazio ugaria erdara hutsez ematen digute beti, ELAkook behin eta beste behin eskatu diegun arren euskaraz ere helarazteko. Horrela, gu ere behartzen gaituzte eztabaida-gaiak erdara hutsez lantzera.
Esan gabe doa, Eusko Jaurlaritzan gertatzen den euskararen erabilera “paradoxikoaz” beste hamaika adibide eman daitezke sailez sail.
Paradoxikoki, “Eusko” Jaurlaritzan lan egiten dugun euskaldunoi egunero adierazten zaigu garbi gure leku bazterrekoa zein den, euskara ez dela beharrezkoa, eta gure eskubideak oso mugatuta daudela bertan, txantxangorri erraldoiak Jaurlaritzako atezain izanagatik.
Herritarrok ordaindutako hedabideak lagun, erraza dago inguruotan euskaltzale itxurak egitea agintean daudenentzat. Hain dira zatarrak eta amorratuak euskaldunon zapaltzaileak! Hain da menpekoa eta desitxuratua herri ekimeneko euskalgintzaren jarduna aspaldion! Hain azalekoa agintari abertzale askoren euskaltzaletasuna!
(Euskara teknikaria eta ELAko kidea da JJ Agirre)
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Komisaldegian paper batzuk eman dizkidate. Izerdi tanta bakarra dakit bekokian behera bularreraino, piztu aire girotua, mesedez. Parrandan ondoegi pasatzearen asuntoak, hurrengo goizean galdutakoak salatu beharra. Inozo aurpegidun munipa batek hurrengo asterako zita eman ahal... [+]
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Gaztetxo bati lehen mugikor adimentsuak eskaini beharko liokeena zer izan beharko litzatekeen hasi naiz pentsatzen. Nork daki, beharbada ordenagailuetarako Luberri edota Txikilinux sistema eragile libre euskaldunak sortu ziren bezala, mugikorretarako garatu liteke Linage... [+]
Inoiz Erdi Aroko etxe museifikaturen batean egon bazarete, etxeko altzarigintza egurrezkoa, berniz ilunekoa eta dekorazio landuarekin egina zela konturatuko zineten. Eta etxearen dekorazioari dagokionean, deigarriena da zeinen altzari gutxi zituzten edozein gela motan, baita... [+]
Bilboko 13 konpartsek iragarri dute ez dutela Coca-Colarik salduko Aste Nagusiko txosnetan. Instagramek albiste horri buruzko Deiaren argitalpena iradoki zidan, eta iruzkinak hiru multzotan sailkatuko dizkizuet: konpartsei isekak, halako ekintzek eraginik ez dutela... [+]
Uda honetako erronka omen sare sozialetan: kaka egitea igerileku publikoetan. Ohikoak dira jokabide zikinak sare horietan, eta batzuek beren gorotz fisikoa libratzea, ororen begi-bistan eta eskura, honezkero gaina hartu digun zikinkeria digital erraldoia hezurmamitzea besterik... [+]
Liburuak hasi, utzi… begietatik garunera nagi doaz esaldiak, eta itzali ezin dudan tik-tak bat entzuten dut. Ikus-entzunezkoak pikatzen ari naiz.
Entzun dut burpee, eta Llados, eta body count, eta nahi duzulako zara pobrea, eta Milei, eta Thiel, eta unibertsitatea... [+]
Bolo-bolo dabiltza gugandik zenbait kilometrotara gertatutako pogromoak, hamarkada luzetan −mendez mende− zilegituriko arrazismoa oinarri dutenak. Palestinan, Torre Pachecon eta Hernanin, arazoa antzekoegia da, intentsitate ezberdinez bada ere. Moroak dira behe-laino... [+]
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
Diskurtso erreakzionarioen gorakadaz ari gara azken urteetan. Dela migrazioei buruz, dela feminismoa, euskara eta abarri buruz. Testuinguru horretan, garrantzitsua iruditzen zait jarrera erreakzionarioak edota migrazioei buruzkoak aztertzeko ez gelditzea titularretan, eta gaiari... [+]
