Gizakiak hegazti-gripetik babesten dituen gene bat identifikatu dute
Hegazti-gripearen andui gehienak blokeatzeko gai den gene bat identifikatu dute gizakien goiko nahiz beheko arnasbideetan. BTN 3A3 izena du eta birusaren RNA erreplikatzea eragozten du; hau da, ez dio ugaltzen uzten. Aldiz, ez da eraginkorra urtaroko gripearen birusen aurka.
Nature aldizkarian argitaratu dituzte ikerketaren xehetasunak. Ikertzialeek azaldu dutenez, azkenaldian asko hedatu da hegazti-gripea hegazti basatien eta haztegietakoen artean, eta beste animalia-espezie batzuetara ere iritsi da. Oraingoz, gizaki gutxi kutsatu dira, eta denek harreman oso estua zuten hegaztiekin.
Hala ere, onartu dute oraindik ez dutela ondo ezagutzen hegazti-gripearen transmisioa beste espezieetara, eta gogorarazi dute 1918ko gripe-pandemiaren birusa, ustez, hegaztietatik iritsi zela gizakietara. Transmisioaren gakoak argitzeko asmoz, horretan zerikusia izan dezaketen hainbat generen portaera aztertu dute, hegazti-gripearen eta urteroko gripearen anduiekiko. Eta ikusi dute BTN 3A3 genea gai dela hegazti-gripearen andui gehienen erreplikazioa blokeatzeko giza zeluletan. Aitzitik, urtaroko giza gripearen birusak erresistenteak dira BTN 3A3ren aurka.
Gizakietan izurri bihurtu diren hegazti-gripearen birusak ere aztertu dituzte, adibidez, H7N9 birusa. 2013az geroztik, 1.500 pertsona baino gehiago kutsatu ditu, eta % 40ko heriotza-tasa du. Bada, frogatu dute mutazio genetiko bat duela, BTN 3A3 genearen blokeotik ihes egiten ahalbidetzen diona.
Ikertzaileek ohartatazi dute birusek etengabe mutatzen direla, eta, beraz, funtsezkoa dela ahalmen zoonotiko eta pandemikoa duten birusen zaintza genetikoa egitea, hedapena hobeto ulertzeko eta kontrolatzen laguntzeko.
Teknologien azken joerengatik galdezka aritu da mastodon.eus-eko erabiltzaile bat, ezagutzen zuenak ez baitzion zirrararik eragiten. Zer pentsatua eman digu zenbaiti, eta jaso dituen erantzunak oso ezberdinak izan dira.
Nik adierazi diot teknologiek gizakion arteko... [+]
'Su eta Gar' musika talde baten izen bezala ezagutzen duzu? Orain, exoplaneta baten eta bere izarraren izena ere badela jakinen duzu. 'GJ 486' izarra, Virgo konstelazioan, eguzkitik 27 argi-urtera dagoen nano gorri bat da eta bere inguruan Lurra baino hiru aldiz... [+]
Ikasleek pantailekin duten harremana aztertu eta "Heziketa digitala LH eta DBH" izeneko txostenean jaso dituzte ondorioak Macsonrisas-eko kideek.
Oporretan nengoela, gorputza eta burua gozatzera bideratu ditut. Turista bilakatu naiz, eremu digitalean zenbait trebezia dugunontzat, oso erraza. Motxila hartuta familiarekin handik hona ibili naiz, poltsikoan dibisa asko barik, mapa fisiko barik, plan asko barik…... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Adimen artifizialarekin garatutako tresna bat da IA-Speak. Bi erabilera nagusi izanen ditu: mintzamena itzultzen duen gailu bat eta erabiltzaileen mintzamena aztertzen duen plataforma bat.
Drop Site News hedabideak (botere-abusuak mundu mailan agerian jartzeagatik ezaguna) argitaratutako ikerketak interneten bilakaeran kezka sortu beharko lukeen joera baten adierazle den albistea argitaratu du. Facebook, Instagram eta WhatsApp-en jabe den Meta multinazionalak [+]
Orain NLP hizkuntza teknologietako euskal enpresak euskarazko testuen korpus handi bat jarri du sarean, Hizkuntza Eredu Handien (LLM) eta Adimen Artifizialeko ekimenen biltegi nagusia den Hugginf Face baliabidean. ZelaiHandi du izena.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Zientzia-dibulgazioa saritzeko erreferentziazko sariak izan dira CAF-Elhuyarrekoak. Antolatzaileek 31. edizioa martxan zegoela etetea erabaki dute, "sariketa behar bezala egiteko baldintzarik ez dagoelako".
Gaztetxo bati lehen mugikor adimentsuak eskaini beharko liokeena zer izan beharko litzatekeen hasi naiz pentsatzen. Nork daki, beharbada ordenagailuetarako Luberri edota Txikilinux sistema eragile libre euskaldunak sortu ziren bezala, mugikorretarako garatu liteke Linage... [+]
Tea App edom Tea Dating Advice delakoa ustez emakumeak online sortutako zitetan babesteko sortutako app bat da (edo izan da). Bere funtsa zen emakumezkoek online ligatzeko plataformetan ageri diren gizonezkoak etiketatzea hitzordu edo topaketa txar, susmagarri edo ez... [+]
Egungo bizimoduan “pertsona bat gailu bat” mantra bete dela argi dago. Gailu barik ere bizi daiteke, eta oso ondo bizi, baina aukera hori gutxi batzuen luxua eta/edo hautua bilakatu da.
Ezagun batek semeari lehen mugikor adimentsua eman behar ziola-eta, zenbait... [+]
Osakidetza lanean ari da Asisa aseguru-etxe pribatuaren filial baten Quantus Skin sistema osasun-zentroetan ezartzeko, 1,6 milioi euroko inbertsioa eginda. Adituek kritikatu egin dute adimen artifizialeko sistema hori, emaitza "eskasak" eta "arriskutsuak"... [+]
Gazteak dira, jaiotzetik aro digitala baino ez dute ezagutu, eta hiperkonexioaz eta estimulu jarioaz nekatuta/nazkatuta amaitu dute. Gutxiengoa dira, baina garbi dute sare sozialen zurrunbilotik ihes egitea hoberako izan dela: "Ez da alarmismo kontua, baina jakin behar dugu... [+]