"Isiltasunean dagoen historia guztia argitara" ateratzeko asmotan egingo dute ikus-entzunezkoa.
Dokumentala Martxoak 3ko testigantzez osatuko dute, izan ere, Memoria Garako kideek adierazi dutenez, “askotan pentsatzen da 1976an Gasteizek bizitako guztia ongi kontatuta eta idatzita dagoela eta ez da egia, oraindik mikroistorio berri asko daude deskubritzeko“.
Hala ere, dokumentalaren ideia beste ekimen batean hasi zen ernaltzen; Denbora galduaren bila, txokolate eta madalena bat oroitzapen baten truke jardunaldian, hain zuzen ere.
Jardunaldia Marcel Proust idazlearen Denbora galduaren bila eleberrian oinarriturik zegoen: “Eleberriaren protagonistak zaporeen laguntzaz bere oroimena astintzen zuen, eta gure bertsio propioa antolatu genuen Zaramagan, txokolate eta madalena baten bueltan, jendarteari Martxoaren 3ko oroitzapenak konpartitzeko gonbitea luzatuz“, azaltzen dute Memoria Garako kideek.
Gainera, gehitzen dute beharrezkoak direla horrelako jardunaldiak gaur egun ere: “Oso ariketa aberasgarria eta polita izan zen, bertan egondako guztiontzat. Martxoak 3ko zauriak irekia darrai Gasteizen eta horrelako ariketa erreparatzaileak eskeini behar dira, herri memoria elikatzeko eta zaintzeko”.
Egun horretako esperientzia oinarri hartuta, argi izan zuten lehenengo momentutik proiektuarekin jarraitzeko beharra, eta horrela sortu zen dokumentalaren ideia: “Grabatutako guztiarekin zerbait egitea posiblea zela pentsatu genuen; testigantza gehiagorekin osatzea, idazleen hausnarketak gehitzea…”.
Memoria Gara ekimena 2018ko irailan aurkeztu zen. Arlo ezberdinetako gasteiztarrek sinatutako manifiestu batean oinarrituta, Zaramagako San Frantzisko elizan Memoria eta Giza Eskubideen Zentro bat eraikitzea helburu.
Bi ardatzetan oinarritu dituzte orain arteko ekimenak: Eliza eta erakundeekin harremanak eta bilerak eta Martxoak 3ko Eliza Memoria zentro bat bilakatzeko aldarrikapenaren herri-babesa lortzeko ekintzak, besteak beste, Sinadura bilketak, Eliza Inguratu giza-katea, Zaramaga auzoko memoriari buruzko liburu baten argitalpena eta lehen aipatutako Denbora galduaren bila jardunadia.
Hala ere, beraiek argi dute dinamika guzti hauek helburu jakin batera bideratuta dauden tresnak baino ez direla: “Euskal Herrian azken hamarkadetan gertatutako hainbeste borroka, sufrimendu eta bizipen ugari kontatzeke daude. Horregatik aldarrikatzen dugu Memoria eta Giza Eskubideen zentroaren beharra, ekimen dinamikoak egin beharko dituena era zabal batean memoria osoa lantzeko. Proiektu hori gauzatu arte, bitartean, gure baliabideekin bidea egiten jarraituko dugu“.
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]