Aurtengo San Juan eguna, 2021eko ekainaren 24a, tamalez, historiara pasatuko da baina ez onerako. Ez dugu Orreagan irabazi genuen eguna bezala gogoratuko, aspaldiko 778ko abuztuaren 15 hura bezala. Guztiz kontrakoa. Gaurko eguna euskal herritarroi aplikatu nahi diguten eskubide murrizketa handienetakoa izango da eta Noainen gure erresuma galdu genuen 1521eko ekainaren 30 hura bezala, edota foruak kendu zizkiguten 1876ko uztailaren 21 hura bezala gogoratuko dugu. Eta horregatik bildu ginen euskal eskubideen ikurra den haritzaren ondora, gure eskubideak eta askatasuna aldarrikatzera, gure arbasoek sarritan egiten zuten antzera.
Euskaldunok Europan eskubideen aitzindariak izan gara, Zuzenbide Piriniarraren bidez oinarrizko eskubideak aspaldi aitortuak izan genituelako, Foruei esker, Europako herrialde askotan baino lehenago. Adibidez, gaur egun hainbeste aldarrikatzen den gizon-emakumearen arteko berdintasuna gutxienez 1090etik aurrera bagenuen, Lizarrako Foruan jasota zegoelako. Bagenuen ere torturatua ez izateko eskubidea, edo esklabotzaren debekua beste herrialdeetan baino mende batzuk lehenago izan genuen. Edo polizia etxe batera ez sartzeko eskubidea, ez gauez ez egun argiz, leku sakratua zelako eta delako.
Baina, gaur egun, non daude gure eskubideak? Estatu espainiarrak eskubide murrizketa handienetakoa egin du Europan, COVID-19aren aitzakiarekin, eta orain, estatuan, Euskal Autonomia Erkidegoko euskal herritarrak izango gara, galiziarrekin eta aragoiarrekin batera, eskubide gutxien izango ditugunak.
Zer ikusten ari gara azken urte honetan?
Zergatik Europa osoko konfinamendurik zorrotzena izan genuen eta umeek animaliek baino eskubide gutxiago izan zuten kalera ezin atera egon zirelarik, ezta une batean bederen, Europan beste gauza bat ikusten genuen bitartean?
Zergatik itxi zituzten tabernak, Jaurlaritzak hemengo inolako azterketa aurkeztu barik? Davosek hori nahi duelako? Izan ere epaitegiak zabaltzera behartu zituenean hildakoak izugarri handituko zirela esan zigun Jaurlaritzak eta kontrakoa ikusi genuen!
"Estatuan, Euskal Autonomia Erkidegoko euskal herritarrak izango gara, galiziarrekin eta aragoiarrekin batera, eskubide gutxien izango ditugunak"
Zergatik itxi dituzte udalerriak, etengabe aldatzen dizkiguten sasidatuen aitzakiekin? Denda eta enpresa txiki gehiago ixteko?
Baina pandemiaz hitz egin dezagun. Pandemia 2020ko maiatzean amaitu zen. OMEk berak erabat erratu zela onartu beharko luke, iaz 175 milioi pertsona hilko zirela baieztatu zigulako baina 4.000.000 hil direla ikusi dugulako. Kopuru horrekin une honetan pandemia bat dagoela esaten badigute, beste 3 pandemia gehiago daudela esan beharko luke, eta urtero gosez hiltzen direnekin lau pandemia.
Hori bai, OMEk hilkortasun tasa hasieran esan zuena baino 30 aldiz txikiagoa dela onartu berri du. Beraz, zergatik ez du OMEk ezer egiten, mundu mailan berak sorrarazi duen gizarte, osasun eta ekonomi hondamen ikaragarri hau gelditzeko?
Ez dago pandemiarik, pertsona asintomatikoak gaixoak ez direlako.
Ez dago pandemiarik, Zainketa Berezien okupazioa urte guztien antzekoa izan delako, negualdean gripeak antzera kolapsatu duelako.
Ez dago pandemiarik, hedabideek emandako eguneroko hildako kopuruak ez dituztelako beste urteetan hil direnekin alderatzen, hain desberdinak ez direlako.
Ez dago pandemiarik Europan %10-15 gehiago hil direlako, ez bikoitza edo hirukoitza.
Hemen ez dago pandemiarik jada, baina bai ordea, erantzunik ez duten gero eta galdera gehiago:
Zergatik desagertu da Lehen mailako Arreta?
Zergatik jarraitzen dute pertsona osasuntsuak konfinatzen?
Zergatik behartu gaituzte maskara eramaten osasunerako kaltegarria dela frogatuta dagoenean?
Zergatik erabiltzen dituzte PCRak sintomatologiarik gabe eta ziklo gehiegitara positibo faltsuak emateko?
Zergatik deitzen diete txerto medikamentu genetiko esperimentalei?
Zergatik ez dituzte erabili nahi COVID-19a sendatzeko hilkortasun gutxiago duten beste terapiak?
Zergatik itxi nahi dute ostalaritzaren %75a eta harreman sozialak gutxitu?
Zergatik ari dira denda eta enpresa txiki eta ertainak ixtera bultzatzen eta zergarik ordaintzen ez dituzten oligopolio handiak lotsa barik bultzatzen?
Zergatik ukatzen dute eztabaida zientifikoa eta izugarrizko zentsura ezarri dute?
Zergatik debekatu diete medikuei autopsiak egitea?
Zergatik egoitza batzuetan zaharrak abandonatu zituzten, inolako osasun zainketarik gabe, ospitale batzuetan lekua zegoenean?
Baina galdera hauei erantzun beharrean, COVID-19 lege berri horrekin gehiago zapaltzera datoz. Lege horrekin medikamentu esperimentalik jarri nahi ez ditugunok konfinatuak izan gaitezkeelako atxilotze zentroetan; datu pertsonalen babesa desagertuko delako; nahi dituzten aitzakiekin udalerriak, enpresak eta sektore osoak itxi ditzaketelako; urrunketa soziala eta ikastetxeetako protokolo militarrak betikotu ditzaketelako… Eta gero eta mota guztietako kontrol sozial gehiago. Hau da, oinarrizko eskubideak ukatu nahi dizkigute… Betiko?
Eta orain ume eta gazteei egur gehiago, Ikasturte osoan erregimen militarrean eduki ondoren, nahiz eta haien datuen arabera udalerri eta hilabete askotan osasun egoera ona izan: umeak ezin jolastu, urrunduta, ezin arnastu, hotzez hilda eta haien aitite-amamak hil ditzaketela esan…. Lotsagarria izan da. Onartezina. Nola ez gara oldartu tratu txar horien aurka?
Orain medikamentu esperimentala ume eta gazteei jarri nahi diete. 0-20 urte bitarteko adin tartean hilkortasuna % 0,00025ekoa izan da. Hau da, 0-20 urte bitarteko hildako bat 401.529 herritarren artean EAEn, eta minbizia ere zuelako, hau da, ia 0. Behin eta berriz eman diguten bertsio ofizialaren arabera, sintomarik eduki ez arren, ume eta gazteak adinekoen kutsatzaile nagusiak omen dira (txosten batzuen arabera kontrakoa omen da). Beraz, zergatik orain horiei txertoaren bidez antigenoa sartu eta ondorioz adinekoak kutsatzeko aukera gehiago sortu euren tesien arabera, hain zuzen ere esan zigutenaren guztiz kontrakoaren alde apustu eginez?
Amaitzeko, politikariei, batez ere Euskal Autonomia Erkidegokoei, argi esango dizuegu, herriari traizioa egin diozuela. Ez duzuela merezi herri honen ordezkariak izatea. Aurrez aurre izango gaituzuela. Eta ez dugula zuen lege zabor hau onartuko, arbasoak gurekin daudelako, Gernikako Arbola eta berau ordezkatzen dituen eskubideei inoiz uko egingo ez diegulako.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]
Garraioaren sektorea da gaur egun Euskal Herrian berotegi efektuko isurketen erantzule nagusia (%35), energia gehien kontsumitzen duena (%47) eta petrolio kopuru handiena erretzen duena (%74). Gainera beste sektore batzuetan isuriak apurka-apurka murrizten diren bitartean,... [+]
Bi gai mahai gainean, ezinbestean.Batetik, CAF eta Palestina. Bestetik, PSOEren bueltako ustelkeria sarea. Nondik hasi eta non bukatu ere ez dakit, bulkadez betetako artikulua izango dela jakinda.
Nazio Batuen Erakundeak 40 enpresa salatu ditu, CAF tartean, eta Gazako... [+]
Atzo jakin dut euskal prentsatik Jean Reno aktoreak lehen nobela idatzi duela. Berri hori euskaraz jasotzeak munduko hiritar edo paleto global bihurtzen ote nauen oso ongi jakin gabe, nobelak idazteko arteaz egin dut gogoeta.
Tokitan dago “nobelaren heriotza”... [+]
Azken asteko sapa lehergarri egunetan gure zereginen egitarauak aldatu beharrean aurkitu gara. Freskura erlatibo batek seietan atera gaitu ohetik, gosaldu eta lan gehienak bederatzietarako plegatu ditugu eta hamarretan jalgi gara oinezko ibilaldia egitera. Eta ez ginen bakarrak... [+]
Ikastetxeetako ikasgelak, tamalez, espazio gatazkatsuak izaten dira askotan eta, gatazka gehienetan gertatzen den moduan, emozio intentsuak eta minak izaten dira. 2022an, ikastetxeetan aritzen diren beste eragile batzuekin batera, azken urteetan ikasgela askotan bizirik dagoen... [+]
Nunquam polluta dio Baionako lemak, erran nahi baitu "sekulan zikindu gabea" edo "sekulan hartu gabea", eta erreferentzia egiten die inbasio saiakera historikoei, espainiarrengandiko, frantsesengandiko eta ingelesengandiko saiakerak ez omen baitziren... [+]
Europako ongizate estatuak munduan zehar izugarrizko miresmena izan du herritar xeheen artean, ez hainbeste enpresari eta agintarien gehiengoan. Izan ere, miresmen hori areagotu egiten zitzaigun iparraldeko herrialdeetatik pasatzen baginen, izan lan bat egin behar bazenuen edo... [+]
Palentziako amama oso emakume soila zen hitzetan. Bazituen zenbait hitz dena adierazteko balio zutenak, tartean bitxo hitza: berba horren baitan kabitzen ziren zomorroa, behia, txakurra... eta batzuetan baita gizakia ere. Bitxoek auzokide latzak dituzte gizakiongan, ez baikara... [+]
1925. urtea izango balitz, akaso emakume erraketistak izango lirateke Zeruko Argiako aktualitate orrialdeetako protagonistak. Agian haien kirolari merituak goraipatzeko, agian feminitate arauak desobeditzeagatik seinalatzeko. Nire buruari agindu diot haien izenak memorizatzeko... [+]
Sei urte, sei urte luze, pasa dira Ciudadanos alderdi politikoak bere mitina egin zuenetik gure herrian. Bere mitina apirilaren 14an, errepublikaren egunean, eta inongo ordezkaritzarik ez duen herri eta lurralde batean. Ohituak gaude horrelako probokazioekin, baina egia da... [+]
Ikasturte hau, zalantzarik gabe, ekitaldi handien ikasturtea izan da. Horrek hainbat hausnarketa eragin ditu kalean, eragile sozialetan zein sareetan. Eragin baino gehiago, azaleratu; egon bazeudelako lehenago ere. Esan beharrik ez dago: aisialdia ez da erantzukizun politikotik... [+]
Lagunen arteko erlazioak fluidoen fisikaren pean daude, amodio erlazioak baino gehiago, Zygmunt Bauman gorabehera. Ez du gura esan amodio harremanak, egun, solidoak direnik. Likuadora-ren soziologoak saiakera gomendagarria idatzi zuen horretaz, Maitasun likidoa, azpitituluz Giza... [+]