FN garaile: Marine Le Pen Eliseorako bidean
Marine Le Penen FN garaile izan da hamahiru erregioetatik seitan. Nikolas Sarkozyren LR (UDI eta MoDem alderdi zentristak lagun) lautan. François Hollande presidentearen PS hirutan. Erregioak gobernatzeko aukera inoiz baino errealagoa da FNrentzat. Datorren igandeko bozak, bigarren itzulian, erabakigarriak eta definitiboak izanen dira.
Eskuineko, zentroko eta ezkerreko moderatuek nolabaiteko aliantzak gauzatu dituzte historikoki FN gobernuetara iristeko bidean oztopatzeko. Oraingoan, zailagoa dute ordea, Jihadismoaren mehatxua eta immigrazioaren arazoa medio. Frantzia krisi bete-betean dago. Sarkozyren eskutiko eskuinak ez dio Eliseoko Hollande maizterrari txeke zuria eman nahi.
FNk sei erregio hauetan goberna lezake: Provence-Alpes-Côte d'Azur (1), Languedoc-Roussillon (2), Alsace-Lorraine-Champagne-Ardenne (3), Centre-Val de Loire (4), Nord-Pas-de-Calais-Picardie (5) et Bourgogne-Franche-Comté (6) .
Historikoki Frantzia gobernatu dutenak, egoeraren larria ikusita, aztoratuta daude. PSko Jean-Christophe Cambadélis idazkari nagusiak iragarri du PS ez dela Provence-Alpes-Côte d'Azur eta Nord-Pas-de-Calais-Picardie erregioetan bigarren itzulian aurkeztuko FN garaile atera ez dadin. Marine Le Pen eta Marion Maréchal-Le Pen dira eskualde hauetako buruak.
LR alderdiaren aliatuak UDIko Jean-Christophe Lagarde eta MoDemeko François Bayrouk Nicolas Sarkozyri deia egin diote, PS garaile izan den erregioetan (Bretainia eta l'Aquitaine Limousin Poitou-Charentes) jarrera bera hartzeko. Sarkozy ez dago aztoratu ez larrituta, haatik. PSrekin akordio posible guztiak baztertu ditu. Eliseora itzuli nahi du, arrisku guztiak hartzeko prest dago. Astea luze eginen zaie FNren aurkako aliantzak bilatu nahian ari direnei.
Alain Rousset izan liteke kontseilari nagusia Akitania berrituan
PSko Alain Roussetek %30,09 lortu du. LRko Virginie Calmelsek %26,83. FNko Jacques Colombierrek %23,92. Rousset ekologistek eta komunistek lortu duten bozen %10a bereganatzen saiatuko da bigarren itzulian. Eskuindarren garaipena galarazteko, bi eremuetan saiatu beharko da: batetik, bere ezker aldera dauden alderdiekin negoziatzen; bestetik, lehen itzulian abstenitu direnen boza ere jasotzen.
Izan ere, Sarkozyren eta Le Penen emaitzak, batez beste, PSko baino sendoagoak izan dira erregioetan zein Frantzia osoan. Konparazione, Ipar Euskal Herrian LR, UDI eta MoDem hautagaitza Donibane Lohizunen (%35,34), Uztaritzeko kantonamenduan (%33,35) edota Amikuze, Bidaxune eta Oztibarren (%35,24) garaile izan da. Hendaian eta Bokalen PS jalgi da garaile, baina FNk Hendaian bozen %38,27 eta Bokalen % 30,97 erdietsi ditu.
Abstentzioa: boz emaileen erdia (%50)
Abstentzioa Erregio hauteskundeetan izan ohi den neurrikoa izan da. Boza eman dutenen %28 FNrentzat izan da. Eskuin-zentroarentzat %27 eta %23,5 PSrentzat. FNk ez du ohi baino boz gehiago eskuratu (6 milioi inguru). Ordea, zentro-eskuinak bai, usaian baino boz kopuru gutxiago eskuratu du, baita ezkerrak ere. Abstenitu diren askok Hollande eta Sarkozy buru dituzten alderdiak zigortu dituzte. FNk ez du boz gehiago lortuko bigarren itzulian. Lehen itzulian boza –normalki bozkatzen dutenek– eman ez dutenek (gehi PS ez den ezker aldeko hautagaitzei boza eman dietenek) erabakiko dute sei eskualdeetan FN garaile aterako den edo ez.
Adibidez, Ipar Euskal Herrian abertzale bozkatzen duten 20.000 bozemaile inguru etxean geratu dira. Erregio hauteskundeak oso urrun izaten dira herritarrengandik. Oraingo boz hauetan inoiz baino nabarmenago azaleratu da Frantziako demokraziaren krisia. Demokrazia bipartidista kolokan dago. Alabaina, Frantzian, eskuin-zentroaren eta ezker moderatuaren lehia historikoa, boterean dagoen ezkerraren ezker aldera joan ordez, eskuin muturreko FN aldera lerratu liteke. Marine Le Pen gero eta hautagai sendoagoa da 2017ko presidentzialetan garailea jalgitzeko.
Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]
Debekua uztailak 1ean sartuko da indarrean hainbat espazio publikoetan, hondartzak edo parkeak kasu. Araua errespetatzen ez duten herritarrei 135 euroko isuna jarriko diete.
Eutanasia edo suizidio lagundua gisako hitzak nahita saihestuta, “hiltzeko laguntza aktiboa” baimentzen duen legea onartu du Frantziako Asanblea Nazionalak. Senatuaren oniritzia jasoz gero, 2027an sartuko litzateke indarrean legea, kasurik azkarrenean.
Saint-Cloud (Frantzia), 1810eko apirilaren 1a. Napoleon enperadorea Maria Luisa Austriakoarekin ezkondu zen, eta eztei-tarta ikusgarria Marie-Antoine Carême (1784-1833) sukaldari ospetsuak egin zuen.
Baina Carême gorteko luxuetatik urrun jaio zen, Pariseko... [+]
Astearte eguerdian egin du ohartarazpena Nazio Batuen Erakundeak. Astelehenean laguntza humanitarioa daramaten bost kamioi sartuko direla iragarri du Israelek, hamaika asteko blokeo erabatekoaren ostean. "Tanta bat da ozeanoan", adierazi du Tom Fletcher NBEko Giza... [+]
Herri Urrats jaialdiko hasiera ekitaldian Seaskako zuzendaritzako kide Erik Etxartek salatu zuen Parisek oraindik ez ziela irakasle postu gehigarrien proposamenik egin hurrengo ikasturtera begira. Asteburuan heldu zaie Frantziako Hezkuntza Ministerioaren erantzuna, eta... [+]
Iberiar penintsulan apirilaren 28an gertatutako itzalaldiak, egungo energia sistemak dituen arrakala guztiak utzi zituen bistan. Enpresa elektriko handien diru gosea, berriztagarrien ezarpen masiboak dakartzan ajeak, eta herritarrok bizimodu hiper-elektrifikatuarekiko dugun... [+]
Hemezortzi hilabeteko kartzela zigorra ezarri dio epaitegiak, baina ez du zigorra bete beharko. Azken hamarkadan, dozenatik gora emakumek salatu dute aktore frantziarraren sexu erasoen biktima izan direla. 2021ean Les volets verts filmaren grabaketan eraso ziela salatu zuten bi... [+]
"Bakearen" bidean, Errusiak proposatu du kontrolpean ez dituen lurraldeei uko egitea. Trukean AEBk hainbat onura emango dizkio, Financial Timesen arabera. Hala ere, Kremlineko bozeramaile Dmitry Peskov-ek abisu egin du: "Ez fidatu hedabideez, ezta errespetagarriak... [+]
Eritasunaren kontrako protokoloa salatzeko eta prefeturarekin hitzordu bat lortzeko asmoz, bideratu dute okupazioa ehun bat laborarik. Tuberkulosia kasu batzuk agerturik Zuberoan, eritasunaren kontrako neurri sanitarioak segitu beharrean dira inguru horietako 280 etxalde... [+]
Parisko Auzitegi Korrekzionalaren arabera, 2,9 milioi euro desbideratu zituen Frantziako RN Batasun Nazionalak 2004 eta 2016 artean. Le Penez gain, alderdiko beste 24 kide ere errudun jo dituzte. Helegitea aurkeztuta ere, RNko buruzagia ezingo da aurkeztu 2027ko Frantziako... [+]
Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]
Lurraren alde borrokan dabilen orok begi onez hartu du Frantziako Legebiltzarrak laborantza lurren babesteko lege-proposamenaren alde bozkatu izana. Peio Dufau diputatu abertzaleak aurkezturiko testua da, eta politikoa eta sentimentala juntaturik, hemizikloan Arbonako okupazioa,... [+]
Urte bat beteko da laster Pazifikoko Kanaky herriko matxinada eta estatu-errepresiotik. Maiatzaren 14an gogortu zen giroa, kanaken bizian –baita deskolonizazio prozesuan ere– eraginen lukeen lege proiektu bat bozkatu zutelako Paristik. Hamar hilabete pasa direla,... [+]