Azken astean Euskal Herriko hiriburuan pil-pilean zegoen gaia ebatzi nahi izan du Iruñeko alkate berriak, Txupinazoan banderak sartzearena. Udal gobernu berriak harturiko neurria desitxuratu egin dutela esan du Mayak: “Mayak adierazpen askatasuna zentsuratzen duela esaten hasi da jendea, ikurrinarekin lotuz. Ikurrina jazartzeko nahirik ez dugula ulertzea nahi dut, segurtasun kontuengatik dela baizik”. Hala amaitu nahi izan du Mayak polemikarekin, ikurrinarekin arazorik ez duela azpimarratuz, defenditzen ez dugun instituzio- eta lurralde-eredu bat inposatzeko ikurrina erabiltzen dutenekin baizik.

UPN Iruñeko alkatetzara itzuli da Navarra Suma espainiar koalizio eskuindarraren eskutik; itzulera zaila izan dela adierazi du: “2015an alkatetza galdu nuenean, maila guztietan funtzionarioek lanean jarrai zezatela agindu nuen. Aurten itzuli naizenean, aldiz, Alkatetzan ez zegoen inor lanean”. Segurtasuna bezalako alor estrategikoan alkatetzara iritsi eta berehala egin ditu aldaketak, eta aldaketa hauek egingo zituela “oso argi” zuen hasieratik: “Sanferminetarako segurtasun-talde berri bat egongo zela argi nuen, esperientziadun buruzagi eta zuzendariekin: Javier Goya Udaltzaingoaren buruzagi berria eta Patxi Fernandez esparruaren zuzendaria”, segurtasun alorra eta Iruñea aski ezagutzen dituela argudiatuz.

Euskara erdigunean

Aurreko udal gobernuak egindako gauza batzuk ondo daudela iruditzen zaiola esan du Mayak, eta ukituko ez dituela bermatu du: “Ondo iruditzen zaizkigun gauza mordoa dago. Txantreako parkea, adibidez. Motel doala kritikatu dugu, hori bai, ez baitugu zulatzailerik ikusi oraindik, baina aurreko gobernuak esan bezala egingo dugu”. Beste esparru askotan, aldiz, goitik beherako aldaketak aurreikusi ditu alkateak. Hauteskunde kanpainan euskara etengabe jarri zuen eztabaidaren erdigunean, baina larritzekorik ez dagoela esan du: “Euskaraz hitz egin nahi duenak orain arte egin den bezala egin ahal izango du. Hemen euskaraz dakitenak ez dakitenak baino askoz gutxiago dira, eta euskarak ezin du administrazioko plaza bat lortzeko aldeko gaitasuna izan”.

Arazoa baina, horretan dago, “orain arte egin duen bezala”, agian, ez baita normaltasunezko egoera izan eta. Nafarroako administrazioan beti egon dira arazo handiak euskaraz jarduteko, eta euskaraz ez dakien funtzionarioen kopurua handitzeak egoera okertu dezake: “Guk normaltasuna nahi dugu, nahi duenak egin dezala eta egin nahi ez duenak, ez dezala egin. Beste hizkuntzak sustatu nahi ditugu”.

Alderdiekiko jarreren eboluzioa

Azken urteetan PSNrekin duen erlazioa asko aldatu dela esan du Mayak, 2011tik hona gauzak asko aldatu direla azpimarratuz: “Alkatea izan nintzen aurreko aldian PSNrekin bestelako erlazioa genuen, jariakortasun handiagokoa; orain, bada, egoera ezberdina da eta ez da itun bat eskatzeko ordua. Pertsona batek (Maite Esporrin) EH Bilduren laguntzaz alkatea izan nahi duela adierazten duenean, argi uzten du ez duela Enrique Maya alkate izaterik nahi”.

EH Bildurekin, berriz, gauzak aldatu direla onartu du, baina lerro gorriak oraindik hor daudela esan du: “Pausoak eman dira, onartzen dut, baina ETA gaitzestea eta biktimen aitortza egitea falta da. EH Bilduk eman behar dituen aldaketak ematen baditu, haiekiko dugun betoa kenduko dugu; hala ere, uste dut ditudan 60 urterekin nik ez dudala hori ikusiko”.