Lup enpresak duela gutxi merkaturatu du produktua (www.lup.es, informazioa ez dago eskuragarri euskaraz). Sortzaileak hiru euskal herritar dira: Eneko Calvo ingeniari informatikoa, Apurva San Juan eta Uxue Manzisidor. Azken biek Mondragon Unibertsitatean Lidergo Ekintzailea eta Berrikuntza graduan diseinatu zuten proiektua.

Gailua arina eta eskuan erraz hartzeko modukoa da. Egunerokoan erabiltzekoa. Aparatu sinplea da, ez dauka Interneterako konexiorik. Klik batean fokuratutako testuari argazkia ateratzen dio eta ahots bihurtzen du. Segundo gutxitara entzuten da atzemandako testua. Hiru mailatako gailuak merkaturatu dituzte. Classic aparailuak eskaintzen du zerbitzu gutxien eta Professional gailua da konplexuena. Aparailu bakoitzak hizkuntza kopuru desberdinean bihurtzeko gaitasuna du. Oinarrizkoena lau hizkuntzatan erabil daiteke: euskaraz, katalanez, gaztelaniaz eta ingelesez. Advanced aparailuak sei hizkuntza ditu eta profesionalak 30.

Teknologia gertu ez dutenentzat

Eneko Calvok azaldu digu zein helbururekin diseinatu duten: “Gero eta teknologia garatuagoa daukagu eta jendea, lehenago edo geroago, abiada horretan sartzen da, baina bada jende mota bat teknologia aurreratu horien mailara iristen ez dena, edo ez dituzte halako teknologiak ezagutzen, edo ez dituzte eskuragarri. Horientzako aparailua da”. Calvoren ustez, ezaugarri horietako jendea gai da beraiek diseinatu duten moduko gailu bat erabiltzeko. Era horretako teknologia industrian erabiltzen dela dio, baina herritarren zerbitzura aplikazio gutxi ezagutzen dituztela. Helburua da irakurtzeko zailtasunak dituzten pertsonei zerbitzu bat eskaintzea. Hiru jende multzo dituzte buruan: dislexia arazoak dituzten haurrak, zaharrak eta ikusmen arazoak dituztenak.

Euskaraz ezin kalitate hoberena eskaini

Euskarazko bihurketek maila kaskarragoa ematen dute. Horri buruz galdetu diogu Calvori eta hala erantzun digu: “Audioetarako, ahots sintetikoak erabiltzen ditugu, eta beste hainbat hizkuntzatan (ez denetan) ahots sintetikoaren garapena lantzen urte asko daramatzate. Euskararekin ere ari dira, baina urte gutxiago, eta hori desabantaila da”. Hizkuntza teknologietan aritzen den EHUko AhoLab ikerketa taldearekin jarri ziren harremanetan, ahots sintetikoak lantzen baitituzte, besteak beste. AhoLabek garatu dituen ahots sintetikoak erabili dituzte Lup gailurako. Calvok dio kalitatearen eta abiaduraren artean aukeratu behar izan dutela: “Ahots sintetiko kalitatezkoak lortu daitezke euskaraz ere, baina zaila da bihurketa azkarra egitea. Bihurketa azkarra lortzeko, sistemak ezaugarri batzuk behar ditu, memoria eta abar, eta halako tresna txikian hori dena ez da sartzen. Ordenagailuan, adibidez, hori egin dezakezu. Bat edo bestea hobetsi behar duzu eta guk azkartasuna lehenetsi dugu”.

Gailuaren lehen bertsioa atera berria da eta eta produktua ezagutarazten ari dira orain. Tresna webgunean baino ezin da ikusi eta sortzaileen helburua da denda fisikoetan produktua erakusteko aukerak bilatzea. Calvok ziurtatu du produktua hobetzen jarraitu nahi dutela eta bertsio berriak ere izango direla.