Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute
Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta merkaturatu berri dute.
Lup enpresak duela gutxi merkaturatu du produktua (www.lup.es, informazioa ez dago eskuragarri euskaraz). Sortzaileak hiru euskal herritar dira: Eneko Calvo ingeniari informatikoa, Apurva San Juan eta Uxue Manzisidor. Azken biek Mondragon Unibertsitatean Lidergo Ekintzailea eta Berrikuntza graduan diseinatu zuten proiektua.
Gailua arina eta eskuan erraz hartzeko modukoa da. Egunerokoan erabiltzekoa. Aparatu sinplea da, ez dauka Interneterako konexiorik. Klik batean fokuratutako testuari argazkia ateratzen dio eta ahots bihurtzen du. Segundo gutxitara entzuten da atzemandako testua. Hiru mailatako gailuak merkaturatu dituzte. Classic aparailuak eskaintzen du zerbitzu gutxien eta Professional gailua da konplexuena. Aparailu bakoitzak hizkuntza kopuru desberdinean bihurtzeko gaitasuna du. Oinarrizkoena lau hizkuntzatan erabil daiteke: euskaraz, katalanez, gaztelaniaz eta ingelesez. Advanced aparailuak sei hizkuntza ditu eta profesionalak 30.
Teknologia gertu ez dutenentzat
Eneko Calvok azaldu digu zein helbururekin diseinatu duten: “Gero eta teknologia garatuagoa daukagu eta jendea, lehenago edo geroago, abiada horretan sartzen da, baina bada jende mota bat teknologia aurreratu horien mailara iristen ez dena, edo ez dituzte halako teknologiak ezagutzen, edo ez dituzte eskuragarri. Horientzako aparailua da”. Calvoren ustez, ezaugarri horietako jendea gai da beraiek diseinatu duten moduko gailu bat erabiltzeko. Era horretako teknologia industrian erabiltzen dela dio, baina herritarren zerbitzura aplikazio gutxi ezagutzen dituztela. Helburua da irakurtzeko zailtasunak dituzten pertsonei zerbitzu bat eskaintzea. Hiru jende multzo dituzte buruan: dislexia arazoak dituzten haurrak, zaharrak eta ikusmen arazoak dituztenak.
Euskaraz ezin kalitate hoberena eskaini
Euskarazko bihurketek maila kaskarragoa ematen dute. Horri buruz galdetu diogu Calvori eta hala erantzun digu: “Audioetarako, ahots sintetikoak erabiltzen ditugu, eta beste hainbat hizkuntzatan (ez denetan) ahots sintetikoaren garapena lantzen urte asko daramatzate. Euskararekin ere ari dira, baina urte gutxiago, eta hori desabantaila da”. Hizkuntza teknologietan aritzen den EHUko AhoLab ikerketa taldearekin jarri ziren harremanetan, ahots sintetikoak lantzen baitituzte, besteak beste. AhoLabek garatu dituen ahots sintetikoak erabili dituzte Lup gailurako. Calvok dio kalitatearen eta abiaduraren artean aukeratu behar izan dutela: “Ahots sintetiko kalitatezkoak lortu daitezke euskaraz ere, baina zaila da bihurketa azkarra egitea. Bihurketa azkarra lortzeko, sistemak ezaugarri batzuk behar ditu, memoria eta abar, eta halako tresna txikian hori dena ez da sartzen. Ordenagailuan, adibidez, hori egin dezakezu. Bat edo bestea hobetsi behar duzu eta guk azkartasuna lehenetsi dugu”.
Gailuaren lehen bertsioa atera berria da eta eta produktua ezagutarazten ari dira orain. Tresna webgunean baino ezin da ikusi eta sortzaileen helburua da denda fisikoetan produktua erakusteko aukerak bilatzea. Calvok ziurtatu du produktua hobetzen jarraitu nahi dutela eta bertsio berriak ere izango direla.
Euskara ikastea zaila denaren mitoa aski zabaldua dago, batik bat, euskalduntzeko ahaleginik batere egin nahi ez dutenen artean. Arrazoi dute puntu batean. Zailtasun nagusiak, ordea, ez dira hertsiki linguistikoak, gizarte antolamendukoak baizik. Batetik, Onintza Iruretak... [+]
Euskaraldiaren atarian, beste behin, Pantailaldia egingo da. Maiatzaren 6tik 15era iraungo du, eta euskarazko ikus-entzunezkoen kontsumoa sustatzea izango da helburua.
Baina non gaude, non dago euskara ikus-entzunezkoen mundu zabalean, nora goaz? Zein hutsune, zein erronka... [+]
Nafarroako Unibertsitate Publikoko Euskara Taldeak inkesta bat egin du ikasleen artean. Halaber, euskara plana ikasturte honetan amaitzen dela ikusirik proposamen berriak egin dizkiote unibertsitateko zuzendaritzari. NUPen euskaraz ikastea "ezinezkoa" dela ere salatu... [+]
Administrazio publikoarentzat Gipuzkoako zahar etxeetan lan egiten duten langileen euskara eskakizunak (B1 eta B2 mailak) “neurriz kanpokotzat” jo zituen iaz Donostiako epaitegi batek. Epai horren aurka Gipuzkoako Foru Aldundiak jarritako helegitea atzera bota du... [+]
Maiatzaren 6tik 15era egingo da Pantailak Euskarazek antolatutako aktibazio sozialerako ariketa. Helburua, hamar egunez soilik euskarazko ikus-entzunezkoak kontsumitzea da. Ariketan izena eman daiteke maiatzaren 6ra arte.
Filipe Bidart Iparretarrak taldeko kide ohiak Kazetari azaldu dioenez, "borrokan erori diren militanteak oroitarazteko" xedea du margolanak. Xabi Tapia Xabxab artista urruñarra da haren egilea, eta Baigorriko Lagundu elkarteak antolatuta egin dute aurkezpen... [+]
Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak abizenen grafia euskaratzeko kanpaina abiatu du. Adin txikiko seme-alabak dituzten gurasoei egiten zaie deia bereziki, gurasoek deitura euskatuz gero, automatikoki 18 urtez beherako seme-alaba horiei ere euskaratuko baitzaie.
Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]
2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]
Ekintza sorta ugariko bi eguneko egitaraua eduki dute bertaratu diren irakurleek: besteak beste, liburu azoka, ikuskizunak, tailerrak eta mahai-inguruak izan dituzte. Maider Elcano koordinatzailearen ustez, Biltzarraren indarra idazleei eta sortzaileei lekua ematen dien... [+]
Ostegunetik igandera bitarte egindako topagunean 3.000 lagunetik gora bildu dituela esan du Ernaik. Larunbat iluntzean egin dute jardunaldietako ekitaldi politiko nagusia, gazte antolakundeko bozeramaile Amaiur Egurrolak hitza hartuta. Aberri Egunaren harira EH Bilduk... [+]
Gora Aiaraldeko Jai Euskaldunak dinamika jarri du martxan aurten ere Aiaraldeko Euskalgintzaren Kontseiluak, Udal eta elkarteekin elkarlanean. Jaien testuinguruan euskararen presentzia eta erabilera sustatzea dute helburu. Iaz abiatutako bidetik jarraitu nahi dute aurten ere,... [+]
Antton Kurutxarri, Euskararen Erakunde Publikoko presidente ordearen hitzetan, Jean Marc Huart Bordeleko Akademiako errektore berriak euskararen gaia "ondo menderatzen du"