2016an, Nafarroan Aldaketaren Gobernua deitutakoa iritsi eta urtebetera, Ion Orzaiz eta Joxerra Senar kazetariek “Nafarroa. Orain ala inoiz ez” izeneko liburua argitaratu zuten. Izenburu apokaliptiko bezain profetikoa gero. Bertan, gobernu berriaren lehenengo urtearen balantzea egin eta legealdia amaitu bitarteko erronkak bildu zituzten. Agintaldiaren lehenengo urtea soilik igarota zegoen arren, jada bertan irakur daitezke neurrien moteltasuna eta ausardia falta leporatzeak gobernuari, edo euskaltzaleen etsipen adierazpenak.
Egun badakigu nola igaro ziren ondorengo hiru urteak ere. UPNren gobernuaren hamarkada ilunarekiko aurrerapenak gertatu baziren ere (ez zen zaila ere), euskararen berreskurapen-prozesuan eta zonifikazioa gainditzeko bidean ez zen jauzi estruktural esanguratsurik egin. Aldaketaren gobernuak ez zuen ia aldaketarik ekarri euskararen eta euskaldunon hizkuntza-eskubideen egoeran.
"Aurreko legegintzaldiaren hasieran orokorrean euskalgintza eta euskaltzaleongan piztutako ilusioak kontrako eztarritik joan izana oraindik ere liseritu gabe dago. Ordu hartan ametsa ostu ziguten eta orain amesteko aukera ere ez digute eman nahi"
Iritsi zen 2019 urtea eta hauteskunde berriekin gobernu aldaketa gertatu zen. Aldaketa berri hau ez zen izan inboluzioa ekarriko zuen atzera jauzia, baina bistan da egungo indar korrelazioarekin Nafarroa osoan ofizialtasunaren onarpena lortzea ia ezinezko dirudiela. Ia diogu ez dugulako etsipenean erori nahi. Baina oraingo gobernuko batzuen jarrera euskarafobikoa eta besteen ausardia falta ikusirik itxaropen gutxi dugu.
Aurreko legegintzaldiaren hasieran orokorrean euskalgintza eta euskaltzaleongan piztutako ilusioak kontrako eztarritik joan izana oraindik ere liseritu gabe dago. Ordu hartan ametsa ostu ziguten eta orain amesteko aukera ere ez digute eman nahi. Baina ezin gara galdutako balizko aukerei begira atzerantz begira geratu. Igarotako urek ez dute errotarik mugitzen.
Ezin gara konformismoan erori ere. Ea oraingo egoeran ze ogi-apur lor dezakegun, egoerak ez omen duelako amesteko aukerarik ematen. Euskaldunok ez gara aseko ogi apurrekin, ogi osoa nahi eta behar dugu. Hizkuntza-eskubideen ezagutza eta berme osoa behar dugu. Eta hori lortzeko lehenengo urratsa ametsa berreskuratzea da. Egungo errealitatea kontuan izango duen ametsa baina, era berean, ofizialtasunaren aldeko dinamika zabal eta indartsua egituratzeko ilusioa emango diguna euskaltzaleoi. Aurkako faktoreak nagusi dira une honetan, baina ez dira betierekoak. 2015ean Erregimenaren erortzea eragin zuen indar-metaketa alez alekoa, nekaezin eta pazientziaz betetakoa, berreraiki beharko dugu hurrengo urteetan. Konplizitateak berreskuratu eta berriak sortu, sektore berriak zonifikazioa gainditzearen aldarrira gehituz. Horretarako herriz herri, elkartez elkarte, eremuz eremu, zonifikazioa injustizia bidegabea dela berriz ere zabaltzeari ekin behar diogu euskaltzaleok.
Une honetan ez dirudi auzi honetan posizioak irauliko dituen aldaketarik egongo denik epe erdian; baina gauza bera zirudien Barcina gobernutik kendua izan bezperan. Erregimenak euskararen zonifikazioan ezarria du iraun ahal izateko lubaki garrantzitsuenetako bat. Baina ziur gaude lubaki hori ez dela gaindiezina. 2015ean herritarren ekimenez eta kale mobilizazioekin erregimenaren gobernua amiltzea lortu genuen bezala, zonifikazioa ere herritarren ekimenez eta kale mobilizazioekin gainditzea lortuko dugu!
Helburu horrekin Euskal Herrian Euskarazetik gure aletxo xumea gehitzeko prest gaude. Horrela, hurrengo alea datorren abenduaren 15ean ezarriko dugu, Vascuencearen Legearen 34. urteurrena izanik, euskaltzaleei dei egiten dizuegu Parlamentuaren aurrean elkartu eta euskararen ofizialtasuna Nafarroa osoan aldarrikatzera. Orain ezinezko dirudiena noizbait, ahalik eta azkarren, gerta dadin.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Oraingoan ere barrenak mugituta natorkizue, beldurretik eta izutik, uzkurtuta eta larrituta. Ze herri geratzen ari zaigun, zer datorkigun epe motzean, zer utziko diegun gure ondorengoei. Saiatzen naiz pentsatzen posible dela datorrenari aurre egiteko egiturak sortzea,... [+]
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Madalenetan murgilduta gaudela irakurriko duzue askok artikulu hau, bestela ere pentsatu gure etorkizuneko egunerokoan, jai giro herrikoiak aurrez irudikatzen duen herria baita urte osorako desio dugun herri eredua, deskantsu pixka bat gehiagorekin, noski. Badira urte batzuk... [+]
Behin batean, esku bakoitzean sei hatz zituen ume bat ikusi zuen Kelly doktoreak. Gurasoek ebakuntza egiteko erabaki irmoa hartua zuten, baina umeak ez zuen nahi. Mutikoak sei edo zazpi urte izango zituen, eta ederra zen.
– Ez! Nahi ditut denak. Nireak dira eta nahi... [+]