Euskara salbatzeko jarraibideak


2022ko abenduaren 15ean - 10:30
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Lehendabizikoa eta garrantzitsuena: egin bilera bat. Bilera da bide bakarra. Jaio, bilerak, hil. Oso "anitzak" gara bileragintzan, gainera: izan daiteke bilera formala, informala, bertaratzeko deialdi irekia... lasai, elkarretaratzea bada ez pentsa eskuz egindako pankartarik egonen denik, ezta korrikaldirik egin beharko duzunik, ezta biharamunean ahots urratuak salatuko zaituenik ere. Euskara salbatu bai, baina de lasai.

Bigarrena: ez pentsatu gehiegi non egin bilera, burura etorri zaizun lehendabiziko tokian egin. Segur aski zuretzat eta, kasualitatez, gehienentzat toki aproposena hori dela adostuko duzue.

Hirugarrena: bilera eginen duzun tokian parking handia dagoela ziurtatu. Bilerari buruz zalantza izpirik gabe dakizun bakarra da bakoitza bere autoan joanen dela. Ezin da kontrakorik negoziatu. Garraio publikoaren alde gaude, topera, baina garraio publikoa egotearen alde, ez guk erabiltzearen alde.

Laugarrena: orduarena ez da auzi erraza, horri bai "eman buelta pare bat". Goizez egiten baduzu lan orduak izanen dira bilerari emandakoak eta horrek publikoa bermatuko dizu. Aldiz, iluntzean bada bilerakideekin poteoa edo afaria egiteko aukera izanen duzu. Halako erabakiak, euskal gatazka iragangaitzak.

Bosgarrena: ez duzula gaia zehaztu? Hori gutxienekoa da! Hitz jokoren bat pentsatu izenbururako eta aire, gai ordena eta akta bekadunak edo bekadunaren soldata duen teknikariak eginen du.

Seigarrena: bilerarako gonbidapenekin zorrotz jokatu, euskara salbatzeko bileran ezin du edozeinek parte hartu. Saiatu denek ez bada, gehienek baldintza hauek bete ditzaten: izen-abizenez eta, ahal bada, leinuz elkar ezagutzea, burusoilak edo burusoiltzen hasitakoak izatea eta gipuzkoarrak edo bizkaitarrak izatea. Meritu gisa baloratuko da liburuak idaztea, hedabideetan kolaborazioak egitea edo hitzaldiak ematea. Berdinketa kasuetan zaletasunen atalean puntu gehien pilatzen dituenak lortuko du bilerarako gonbidapen zuzena: baratza duenak 10 puntu, bertsozalea edo mendizalea denak 8 puntu eta pilotan edo musean aritzen denak 5 puntu.

Zazpigarrena: susmagarri izanen dira, automatikoki, seigarren puntuari iskin egitea lortu duten partaideak, bereziki alokairuan bizi badira, makillatuta badaude, euskara batua natural badarabilte edo ahoskatzeko zaila iruditzen zaizun izen-abizenik badute. Komeni da horiek kate motzean lotzea. Beraz, bota, noizbehinka, ulertuko ez duten erreferentzia edo zeharkako gutxiespenen bat, harrapatu dezaten frogaldian daudela euskararen salbatzaileen mahaian.

Zortzigarrena: has dadila bilera! Debekatuta dago diruaz hitz egitea, nahiz eta gai zentrala hori izan. Solasgai ez den arren, zerbaitetan ados gaude: sosak euskararentzat izanen dira beti, ez euskaldunentzat. Bileran hartzen diren erabakiak exekutatzen arituko diren euskaldunek, alegia euskara salbatzeko ongi aukeratutako euskaldun pribilegiatuek, diru-laguntzen paper festan emanen dituzte gauak eta egunak, esperantzara kondenatzen dituzten baldintzen eta ordainezina den zirrararen truke. Aldiz, zerbitzu berezituetarako hobe erdaldunengana jo, beraien punta-puntako esperientzia eta jakituria merkeak ez badira ere.

Bederatzigarrena: bilera luzatuko da. Are, eternizatuko da. Inork ez du presarik, egia erran. Mahaiaren bueltan lapikobizi gutxi eta janariprest ausarki. Hitzartzeetan denetarik adituko duzu: mitinak, galdera erretorikoak, errepikapenak, elkarri gorazarre egitea edo ñabarduren puntaren puntaz aritzea, ikuspegi geroz eta estrategikoagorantz jotzea... baina ez duzu jasoko ez erabaki, ez epe, ez arduradunik; ez, bederen, bilerako ustezko elkarrizketa horietatik eratorritakorik. Hori bai, gero, eraginkortasunaren izenean, norbaitek, noizbait egin eginen du aproposa deritzona, bileran hala "komentatu" baitzen.

Hamargarrena eta azkena: egin balorazio dinamika kolore fosforitodun Post-itekin, argazkiak Twitterren eta dozena erdi erakunderen webguneetan zintzilikatu eta zorionak eman elkarri, bileran egon zaretenon artean euskara salbatzeko "zuen aletxoa" jarri duzuela zabaltzeko. Zorionak!

Kito. Eta aldatzeagatik, sikiera, saiatuko bagina euskara (edo, gutxienez, euskaldunak) halako bilerez salbatzen? Indarrak batu behar dira, noski, bihotza bera ere uzkurtzen da, baina gu bizirik mantentzeko proportzio berberean hedatzen da, etengabe. Gehiegi hedatzearen beldur uzkurtu, baina gogoan ote dugu berdin-berdin dela hilgarria gehiegi uzkurtzea? Euskararen arritmiak ez du denborarik galtzeko, hementxe du desfibriladorea.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskalgintza
2025-08-25 | ARGIA
Dani Larrea euskaltzalea hil da, Emun kooperatibaren sortzailea

Gaixoaldi baten ondorioz, 65 urterekin hil da Daniel Larrea Mendizabal. 


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Desobedientzia praktikatzen

Hankak lurrean dituzte gure solaskideek. Euskalgintzaren eta herri mugimenduen joko-zelaian dabiltza etengabe eta eskarmentu horretatik hitz egiten dute euskarari eusteaz, hizkuntza zapalkuntza ez normalizatzeaz eta erdaldunengandik espero beharko genukeenaz. Gorka Torrek ez du... [+]


2025-07-21 | ARGIA
Euskararentzat eta euskaldunentzat justizia aldarrikatu dute milaka herritarrek udaletxeen aurrean

UEMAk antolatuta egin dituzte kontzentrazioak larunbat eguerdian, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboaren aurka eta euskararen alde. Euskara “benetan” babesteko “adostasun sendoak” eskatu ditu UEMAk, “euskarak eta euskaldunok... [+]


Epai euskarafoboen gainetik, euskaraz jarraituko dutela jakinarazi eta protestara deitu du UEMAk

​UEMAren zuzendaritza batzordeko kideek hedabideen aurrean agerraldia egin dute ostegun eguerdian Zarautzen, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboa salatzeko. Epaia "larria" dela adierazi dute, eta batez ere udalerri euskaldunei eta euskaraz aritzen... [+]


Udaletan euskara normalizatzeko dekretuaren zati handi bat baliogabe utzi du Espainiako Justiziak

Vox alderdi ultraeskuindarraren eskariz EAEko Auzitegi Nagusiak 2023ko irailean baliogabetu zituen EAEKo Udal Legearen hainbat artikulu, euskararen normalizazioaren ingurukoak. Erabaki hura berretsi du orain Espainiako Auzitegi Gorenak, eta ez dago helegiterako aukerarik... [+]


‘Geldi euskara zapaltzea!’ lelopean iganderako elkarretaratzeak antolatu ditu Euskal Herrian Euskarazek

Euskal Herrian euskara "hainbatetan ukatua edo bigarren hizkuntza bezala tratatua" dela salatu du EHEk, eta egoera hobetzeko hizkuntza politiketan jauziak egitea ezinbestekoa dela adierazi du. Hori dela eta, elkarretaratzeak egingo ditu Maulen, Donapaleun eta Baionan,... [+]


Hamar urte barru euskararen arnasgunerik ez dela egonen ondorioztatu dute

UEMA Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearen eskariz, 2036an Hego Euskal Herrian euskararen egoera zein izanen den aztertu du Siadeco ikerketa etxeak. Hipotesi batzuk beteko balira, hemendik hamar urtera ukanen genukeen errealitate soziolinguistikoari begiratuta, "egoera... [+]


Joxe Azurmendi idazle eta pentsalaria hil da

Joxe Azurmendi (Zegama, Gipuzkoa, 1941-2025) idazle, filosofo eta saiakeragilea zendu da. Literatura eta pentsamenduaren arloan lan itzela egindakoa, intelektual gisa ez ezik, euskararen eta kulturgintzaren aldeko mugimenduetan engaiaturik eman zuen bizitza osoa. Besteak... [+]


Kantua gidari

Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]


UEMAra beste bost herri batu dira eta plan estrategikoa adostu dute

Azkoitian egindako aurtengo lehenengo batzar nagusian batu dira UEMAra ondoko bost herri hauek: Donamaria, Ibarrangelu, Mundaka, Mutiloa eta Ormaiztegi.


2025-06-11 | Roser Espelt Alba
Euskaraldia eta merkatua

Aurten, berriz ere, Euskaraldia izan dugu. Bi astez, gure hizkuntza-ohiturei erreparatu diegu, geure buruari galdetuta zenbat eta nola egiten dugun euskaraz. Baina ariketa horretatik harago, galdera handiago bat ere pizten da: zeren araberakoa da hizkuntza baten biziraupena?... [+]


2025-05-30 | Sustatu
Euskaraldiak Artazu herritik dakarkigun harribitxia

Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]


Eguneraketa berriak daude