Euskara Ipar Euskal Herrian: azken datuak “itxaropentsuak” dira Euskal Konfederazioaren ustez
VI. inkesta soziolinguistikoaren emaitzak argitaratu berri dituzte Ipar Euskal Herrian, eta Euskal Konfederazioak "itxaropentsutzat" jo ditu datuak, Enbatak adierazi duenez.
Txosteneko lehen datu nagusia da 2016an Iparraldean 16 urtetik gorako biztanleetatik 51.200 direla euskaldunak, 23.300 elebidun hartzaileak eta 174.900 erdaldun elebakarrak; alegia, %20,5 dira euskaldunak, %9,3 euskaldun hartzaileak, eta %70,1 erdaldun elebakarrak. Proportzionalki Nafarroa Beherea eta Zuberoa dira euskaldun gehien biltzen dituzten lurraldeak (biztanleen %49,5, 16.000 euskaldun), baina kopuruetan Lapurdi da (BAM euskaldea sartu gabe) euskal hiztun kopururik altuena duena, 26.000.
Azken hogei urteetan 5,9 puntuko jaitsiera izan du euskaldun kopuruak hiru lurraldeetan. 1996an biztanleen %26,4 elebiduna, eta 2016an %20,5. Beherakadak, ordea, azken garaietan mantsotzeko joera adierazten duela azaldu dute.
Zergatik emaitza "itxaropentsuak"?
Adinen arteko alderaketa eginda, gazteen euskalduntze maila da gora egin duena. 2011ko inkestak azpimarratu zuen joera hori, eta 2016ko datuek berretsi egin dute. Oraindik 65 urtetik gorakoak dira euskaldun kopuru altuena ematen dutenak (%28,1), baina adin-tarte horretako datuek behera egiten dute. 35 eta 49 urte bitarteko tartea da mailarik baxuena ematen duena (%14,6). 25-34 adin-tartean %15,7ko datuak ematen dituzte, eta 16-24 urte bitartean %18,9.
Duela hogei urte 16-24 adin-tartean %11,3 zen euskalduna, eta orain ia zortzi puntuko aldea dago, %18,9. 25-34 urte bitartean gorakada apalagoa bada ere, 1996tik hona 2,1 puntuko gorakada izan du.
"Euskaraz bizi nahi dugu" mezua tindatu zuten larunbatean, eta 48 oren inguru eman dituzte atxiloaldian ekintzaileek. Gorka Torre kontrol judizialpean askatu du prokuradoreak, epaiketaren zain; bertze hirurak komisariara deituak izanen dira.
Buruilaren 27an ebiakoitz huntan Euskal Herrian Euskaraz-ek Baionan salatu du Euskara bigarren mailako hizkuntza bezala kontsideratua dela. "Euskaraz bizi nahi dugu" mezua margotu dute departamenduaren egoitzaren gainean.
Ttitto Betbeder Euskararen Erakunde Publikoko zuzendari berriaren ustez kontzertazioa sustatu behar da euskalgintzarekin eta aholku batzordea biziarazi berriro.
Eztabaida gutirekin baina herriaren indarrarekin egin du bere administrazio kontseilua Euskal Kultur Erakundeak irailaren 13 honetan. 70 eta 80 elkarteen ordezkaritza hurbildu zen mobilizaziora, baina suprefeta eta DRACa gabe egin behar izan dute.
Euskal Kultur Erakundeak (EKE), Ipar Euskal Herriko euskarazko kulturaren eragile garrantzitsuenak, arriskuan dauka bere burua, eta elkarretaratze deitu du larunbaterako Uztaritzen. Frantziako Estatuaren laguntzetan 30.000 euroko murrizketa jasan dute 2025ean (udan jakinarazia),... [+]
Orain Baionako merkatuko saltzaileek afitxa bidez jakinarazten dute euskaraz eta gaskoiz aritzeko prest direla. Baionako Herriko Etxeak duela bi urte abiatutako euskara plangintzaren ildotik ekintza abiatu du.
IFOP institutuak eginiko ikerketa ezaguratarazi du Eskualde eta Herri Solidarioen Federazioak Korsikan, eta ondorioztatu dute Frantziako Estatuan biztanleen erdiak nahiko lukeela bere eskualdeak autonomia handiagoa izatea.
Igande goizean elkarretaratzeak egin dituzte Euskal Herrian Euskarazek deituta, Geldi euskara zapaltzea! lelopean.
Euskal Herrian euskara "hainbatetan ukatua edo bigarren hizkuntza bezala tratatua" dela salatu du EHEk, eta egoera hobetzeko hizkuntza politiketan jauziak egitea ezinbestekoa dela adierazi du. Hori dela eta, elkarretaratzeak egingo ditu Maulen, Donapaleun eta Baionan,... [+]
Egoerak bere horretan segituz gero, Euskal Hirigune Elkargoak ez du izenpetuko EEP Euskararen Erakunde Publikoa osatzeko hitzarmen berria. Orain artekoa urte hondarrean bukatuko denez, baliteke 2026an ofizialtasunik gabe izateaz gain, hizkuntza politika bideratzeko egitura... [+]
Euskalgintzako hainbat eragile Baionako karriketara atera dira EEPren finantzaketaren inguruko kezkak agertzeko. 2017tik izozturik den aurrekontuaren aurrean, Frantziako Estatuak iragarritako 100.000 euroko igoera "trufa" gisa salatu dute.
Dozenaka lagunek agerraldia egin dute astelehen arratsaldean Baionan, Pirinio Atlantikoetako Departamenduaren egoitzaren aurrean. Frantziak EEPn 100.000 euro gehiago inbertituko dituela iragarrita, euskararen etorkizuna bermatzeko hizkuntza politikak "ausardia eta... [+]
"Egungo baldintzetan" EEP Euskararen Erakunde Publikoak berritzeko hitzarmena sinatuko ez duela mehatxu eginda, Euskal Hirigunearen Elkargoak sei hilabete eman die erakunde publikoa osatzen duten partaideei Parisekin negoziatzen jarraitzeko. Astelehenean agerraldia egin... [+]
Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]