Euskara erabiltzea bezala, jaten duguna ere hautu politikoa da
Elikadura burujabetza eta jasangarritasuna bultzatzeko dinamika da Elikaldia, eta Euskaraldia bezala, ariketa sozial bat izan nahi du”. Urtzi Ugalde Elikaldia egitasmoko kidearen hitzak dira. Urriaren 16tik 21era egingo da ekimena lehen aldiz, Bilboko Alde Zaharrean. Asmoa, herritarrak euren kontsumo ohituren inguruan hausnartzera bultzatzea eta horiek eraldatzea da. Lehen esperientzia pilotua izanen da aurtengoa, antolatzaileak dioen bezala, txikitik eta pixkanaka eragin nahi baitute. Aurrera begira, baina, egitasmoa zabaltzeko aukerarik egonen dela dio.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
“Euskarak eta elikadurak badituzte antzekotasunak: denona da, baina aldi berean, ez da inorena”, dio Ugaldek. Horregatik, Euskaraldiaren erreferentzia aski ezaguna hartu eta elikadurara ekarri dituzte bertako rol desberdinak: Elikalagunak, Elikaguneak eta Elikaproduktuak izanen dira aukerak, kasu honetan. “Egun batzuetan zehar haien kontsumo ohiturak aldatzeko eta eraldatzeko modu aktiboan jokatuko dutenak dira Elikalagunak; pertsona horiek erosketak egin ahal izango dituzten tokiak, Elikaguneak; eta horietan topatuko dituzten produktuak, Elikaproduktuak”.
Baina, nondik sortu da ekimen berezi hau? Horrela azaldu digu kideak: “Elikaduraren nazioareko egunaren harira, zerbait egiteko lanean hasi ginen lehenagotik elikadura burujabetzaren eta jasangarritasunaren bueltan genbiltzan hainbat talde”. Horrela sortu zen ideia, eta horrela eraman dute aurrera. Ekimen hau antolatzeko Bizkaiko ekoizle agroekologikoekin daude harremanetan.
Zubiak sortzen
Bilbon modu jasangarrian elikatzeko dauden aukerei begira, nahiko plaza zaila dela azaldu du Ugaldek: “Alde batetik, oso espazio txikian komertzio asko dagoen tokiak dira Alde Zaharra eta Bilbo Zaharra, baina, aldi berean, azken hamarkadetan bilakaera oso bortitza izan du, elikadura kate handi asko sartu dira eta komertzio txiki askok itxi egin dute”. Orokorrean, kontsumo inkontzientea eta pasiboa bultzatu eta zabaldu den eremu bezala identifikatzen du zonaldea, eta dauden alternatibak aurkeztea eta ezagutaraztea ere bada ekimenaren helburua: “Denda eta taberna txikiak zerrendatzen ari gara, zer dagoen jakiteko, eta gerora diagnostiko moduko bat egiteko”.
Iraileko lehen hamabostaldian Elikaguneen zerrenda itxita izatea espero dute, eta orduan zabalduko dute Elikalagunek izena emateko aukera. Elikaldiak iraungo dituen egunetarako, gainera, bestelako ekimenak antolatzeko asmoa ere badute: eskolakoekin ekimenak, auzo merkatutxoa, sukaldaritza tailerrak, topaketak… Herritar ahalik eta gehienengana iristea eta horiei baliabideak ematea izanen da helburua: “Honezkero eraldaketa prozesuan dagoenari gehiago sakontzeko balioko dio, eta bestelako ereduak ezagutzen ez zituenari, berriz, horiek ezagutzeko”.
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]