Ereileak versus suhiltzaileak
Optimistak bagina, pentsatu beharko genuke Henry Kissingerri bere ehungarrenerako egin nahi izan dioten opari-keinu moduko zerbait dela. 1971an hark Txinara egin zituen –eta geroztik hamaika aldiz hizketa-gai izan diren– isilpeko ereintza-bisitaldien antzeko zerbait. Ondorio galantak (eta, itxuraz, onuragarriak) erakartzen dituzten urrats nimiño horietako bat.
Hartara, CIAko zuzendari Bill Burns-ek pasa den hilean Beijingera isilpean egin eta orain ezagutu den bisitaldia bi handien arteko harremanen desizoztearen lehen pausoa izango litzateke, "espioitza globoaren intzidenteak" sorrarazitako tentsioaren ondotik. Barne kontsumorako esne-saltzailearen istorio estatubatuar horrek iradokiko luke, jarraian, Blinkenek Beijingera egin behar zuen bisitaldia ere abian jarriko litzatekeela, eta abar.
Baina benetan optimista izateko oso aukera gutxi ikusten denez –eta Txinaren iraganean zernahiren aurrekaria ez, baizik aurrekari "zuzena" aurkitzea izan ohi denez benetako buruhaustea–, zentzuzkoagoa dirudi Burnsen bisitaldiak duela 34 urteko beste batekin duen kidetasuna gogora ekartzea. Protagonistak antzekoak izanik, mamia oso bestelakoa zuelako. Eta, agian horrexegatik, historian zokoratuta bezala geratu ohi da. Baina ondo dokumentatuta dago, ez pentsa, protagonistak xehe kontatuta utzi zuelako.
1989ko uztailean, Tiananmen plazako hilketak apenas hilabete zuenean, Brent Scowcroft-ek, GHW Bush presidentearen Segurtasun Nazionaleko Aholkulariak, ezin isilago, Beijing bisitatu zuen eta, besteak beste, Deng Xioaping-ekin elkarrizketatu zen. Etxe Zuriaren mezu bat helarazteko: "Tiananmenen gertatu denaren harira jendaurrean zalaparta ateratzen badugu ere, zuek ez arduratu: ez dugu urrutiago joan nahi, eta lankidetzan jarraituko dugu". Ez da aparteko asmamena behar Scowcroft suhiltzailez mozorrotuta imajinatzeko. Ezta ere agintari txinatarrek pentsatuko zutena imajinatzeko.
Ez dakigu zer mezu eraman duen oraingoan Burnsek, ezta norekin hitz egin duen ere. Baina ondorengo egunetan beste aldetik ikus-entzun ditugunak erantzun-tenorean interpretatu beharko dira; eta oso argigarriak dira. Batetik, XX. Kongresuaren ondorengo Segurtasun Nazionaleko Batzordea bildu da lehen aldiz Beijingen; eta Xiren mezua ezin gogorragoa izan da: "Okerrenerako prestatu behar dugu atal guztietan". Bestetik, Singapurreko Shangri La bilkuran, Defentsa ministroak muzin egin dio Austin idazkariarekin biltzeari... itxurak gorde eta eskua luzatuta, baina aldi berean ezten diplomatikoa sartuz (Japonia eta Australiako ministroekin biltzeko ez du eragozpenik eduki).
Eta, bizkitartean, bi potentzien hegazkinak eta gerraontziak metrotara hurbiltzen...
153 orrialdeko txosten bat kaleratu du parlamentuak. AEBak ez ditu apenas zuzenean aipatu, baina horretarako "ikuspegi atlantista" terminoa erabili du: "Europak darabilen ikuspegi horrek gerra-komertziala ekarri du Europaren eta Txinaren artean, ageriko kalte eta... [+]
Guangzhou (Txina) 1925eko ekainaren 23a. 100.000 herritar inguru bildu ziren atzerriko potentzia inperialisten aurkako martxan. Maiatzaren 30ean britainiarrek hainbat manifestari hil zituzten Shangaiko protestaldi batean. Hildakoekiko elkartasunez Guangzhouko langileek greba... [+]
Ekainaren 13an, ezohiko ekitaldi baten lekuko izan zen Pekineko Herriaren Areto Handia: Txinako Alderdi Komunistaren aginte goren osoak (baimenduta leudekeen absentziak salbu; nola jakin horietakoa ote zen He Weidong jeneralarena? Izan ere, ez zen ageri mahai nagusian,... [+]
Ezer geratu bada argi pasa den astean Londresen Txinako eta AEBetako merkataritza-arduradunen artean adostu zuten “esparru-akordioan” (batek daki zer esan nahi duen zehazki esamoldeak; “Genevako akordioari buruzko akordioa” dela diote batzuek), hauxe izan... [+]
Akordioa asteazkenean sartuko da indarrean. Haren ondorioz, AEBek %30eraino jaitsiko die ordaindu beharreko muga zerga produktu txinatarrei, eta Txinak %10eraino estatubatuarrei.
Txinako Shanxi probintzian, Tang dinastiako hilobi batean, hildakoen eguneroko bizitzako eszenak irudikatzen dituzten pinturak topatu dituzte. Eszena horietako batean gizonezko ilehori bat agertzen da. Ilearen koloreari eta aurpegierari erreparatuta, hilobia aztertu duten... [+]
Yanis Varoufakis-ek DiEM25 mugimenduaren Youtubeko kanalean elkarrizketatu du Columbiako Unibertsitateko Jeffrey Sachs irakaslea. Horrek azaldu du nazioarteko politikan Amerikako Estatu Batuek pokerrean jokatzen dutela, Errusiak xakean eta txinatarrek Go jokoan. Azken hori... [+]
Iradokitzailea delakoan edo, muga-zergen gatazkaren harira norbaitek berriro zirkulazioan jarri duen Maoren 1953ko bideoaren garai hartakoa da milioi bat igerilariren txantxa. Alegia, orain harekin bat egiten omen duen Xi Jinping jaio zen urtekoa.
2021etik 2025era isuriak %15ean murriztu behar zituen industriak. Ursula Von Der Leyenek automobilgintzaren sektorearen eskutik ekintza plan bat aurkeztuko du martxoaren 5ean. Oraindik erabakia hartua ez badago ere, Europar Batasunak sektorearen eskaerak onartuko dituela diote... [+]
Silicon Valley-ko oligarkia AEBetako gobernura iritsi berritan lehertu da adimen artifizialaren (AA) burbuila. Txip aurreratuen erraldoia den Nvidia-k urtarrilaren amaieran izandako %16,8ko balio galera, egun bakar batean inoiz izan den burtsa balio galerarik handiena da... [+]
Otsailaren 17an Txinako Alderdi Komunistaren arduradun gorenak bildu ziren bertako enpresa pribatu handienen zuzendari nagusiekin. Ez da ohikoa aldi eta areto berberean Huawei, BYD, New Hope, Tencent, SWSC, Yushu, Xiaomi edo DeepSeek bezalako konpainien nagusi gorenak bilduta... [+]
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
Iazko azken hatsean Txinako gobernuak Yarlung Zangbo ibaiaren behe-arroan proiektu hidroelektriko handia abian jarriko duela iragarri izanak, urak harrotu ez, sutan jarri dituela dirudi gure artean. Esan dezakegu alarmaren eskala osoa kurritu dutela iruzkinek: munduko handiena... [+]
Donald Trumpek agindutako muga-zergak indarrean sartu dira: Kanadak eta Mexikok %25ekoak izango dituzte eta Txinak %10ekoa. Kanadak zifra bereko arantzelekin erantzungo du. Mexikok arbuiatu du AEBko Gobernuak esan izana organizazio kriminalekin loturak dituela herrialde horrek... [+]