EAJ eta PPk frankismoaren biktimek ordain juridikoa izatearen aurka bozkatu dute Eusko Legebiltzarrean
Elkarrekin Podemosek frankismo garaiko epaiak indargabetzeko legea aurkeztu zuen atzo Eusko Legebiltzarrean. EAJ eta PPren ezezko botoengatik proposamena ez da aurrera atera.
“EAJk PPrekin bat egin du, eta frankismoaren biktimak iraindu eta umiliatu ditu.” Horrela laburbildu zuen EH Bilduko Julen Arzuagak atzo Eusko Legebiltzarreko osoko bilkuran gertaturikoa, EH Bildu eta Elkarrekin Podemosek egin zuten prentsaurrekoan.
1936 eta 1978 urteen artean erregimen frankistako gerra kontseiluek onartutako sententziak indargabetzea eskatzen zuen lege proposamena aurkeztu zuen atzo Elkarrekin Podemosek osoko bilkuran. Jon Hernandez Elkarrekin Podemoseko eledunaren arabera “lege honekin, Gogora institutuak frankismo garaiko epaiketak zehaztu ahalko ditu, eta ordain juridikoa eman ahalko die biktimei”.
EH Bilduk lege proposamenaren alde bozkatu zuen. PSE abstenitu egin zen, arrazoi teknikoak argudiatuta, EAJk eta PPk aurka bozkatu zuten. Denera, 27 baiezko, 36 ezezko eta hamar abstentzio jaso zituen lege proposamenak.
EAJk, “argudioekin erabat ados” egon arren, forma kontuak direla eta aurka bozkatzea erabaki zuen, jeltzaleen ustetan Jaurlaritzak ez baitu eskumenik epaileen lanean sartzeko. EAJko Iñaki Agirre ordea abstenitu egin zen, Jose Antonio Agirre Eusko Jaurlaritzako aurreneko lehendakariaren iloba. Alderdi Popularrak berriz, lege proposamena “alferrikakoa” zelakoan bozkatu zuen aurka.
Ekainean Kataluniako parlamentuak aho batez onartu zuen frankismoko biktimei erreparazio juridikoa eskaintzeko legea. Elkarrekin Podemosek onartu zuen Legebiltzarrean aurkeztutako lege proposamena Kataluniakoan oinarrituta osatu dutela. Arzuagak gogorarazi zuen, Espainiako Auzitegi Konstituzionalak ez diola Kataluniako legeari errekurtsoa jarri.
50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]
Zinemagile iruindarrak, ibilbide labur baina baliotsua egin zuen zinemagintzan 1970eko eta 1980ko hamarkadetan, zuzendari lanetan emakumerik apenas zebilenean. Irrintzi lanarekin garai hartako errepresioa islatu nahi izan zuen, eta Ikuska proiektuan euskal emakumeak erretratatu... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Bide parlamentarioa egin beharko du orain. Lege testu honen arabera, 30 urteko epea ezarriko dute sekretuak desklasifikatzeko, eta 45 urtekoa "goi mailako" sekretuendako. Bakoitza hamabost urtez luza daiteke.
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Espainiako sei pertsonaren gorpuak identifikatu dituzte. Urduñako desobiratze lanak 2024ko abenduak amaitu ziren eta guztira 93 pertsonaren gorputzak berreskuratu zituzten. Aurkikuntza berriekin, hamazazpi pertsona dira jada identifikatu dituztenak.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
Maki gerrillari antifrankistek Euskal Herrian ez zuten presentzia bereziki nabarmena izan, baina batzuk pasatu ziren, baita erregimenaren errepresio bortitza pairatu ere. Guardia Zibilak hiru hil zituen Ibaetan 1947an eta bat Zubietan 1948an, ahaztuta badaude ere.
Bilbo, 1954. Hiriko Alfer eta Gaizkileen Auzitegia homosexualen aurka jazartzen hasi zen, erregimen frankistak izen bereko legea (Ley de Vagos y Maleantes, 1933) espresuki horretarako egokitu ondoren. Frankismoak homosexualen aurka egiten zuen lehenago ere, eta 1970ean legea... [+]
Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]