Frantziako Gobernuak xede duen erretreta sistemaren erreformaren kontrako mugimenduak luze irauten du. Abenduaren 5ean egin zuten lehen greba eta mobilizazioa eguna, orotara 1,5 milioi lagun batuz. Orduz geroztik dabiltza mobilizaturik. Intersindikalak deiturik, bederatzigarren greba eguna dute gaurkoa eta sektore batzuetakoak greba mugagabean dabiltza edo izan dira (trengidariak, erizainak, abokatuak, zabor biltzaileak, petrolio iraztegietakoak, ...).

Macronen gobernuak denboraren parioa egin du: amore ez ematea eta denborarekin mugimendua ahulduz joango dela aurreikusiz. Alta, mugimendu sozialak irauten du, sekulan baino irudimentsuago, gainera. Adibidez, argazkian ikusi daitekeenez, maratoia antolatu zuten Hendaiatik Baionara, urtarrilaren 29an. Greba mugimenduari kolore pixka bat ematen diete usaiaz kanpoko ekintza horiek:

Macron, sekulan baino hurbilago

Behin gertatu da eta seguruenik ez da bi aldiz gertatuko. Jomugaz sekulan baino hurbilago egon ziren erreformaren aurkakoak urtarrilaren 17ko gauean.

Urtarrilaren 17an, diskrezio handiz, antzerki ikusgarri bat lasaiki gozatzeko asmoa zuen Macronek, baina beste norabide bat hartu zuen gaualdiak laster. Bouffes du Nord antzokian zegoen ikusle batek presidentearen presentziaren berri eman zuen sare sozialen bitartez. Laster bildu ziren hamarnaka lagun antzoki aitzinean, erreformaren kontrako mezuak eta "Macron, demisioa" oihuak oihukatuz. Antzerkiaren bukaera aitzin, bertatik atera behar izan zuen Macronek, poliziaz inguraturik.

Gauetan mobilizaturik

Tortxekilako erretreta-ren ekimenak, hots, gauetako manifestazioak biderkatzen dabiltza azken asteetan. Tortxak eskuan, gauez ateratzen dira karrikara. Greba egiteko ahalik ez dutenentzako mobilizatzeko aukera da lan orduetarik kanpo egiten den hitzordu hau.

Baionan ere egin zuten urtarrilaren 23an:

Korronte mozketa hautatuak

Erreformari desadostasuna adierazteko asmoz, korronte mozketak ere egiten dituzte, toki eta une zehatz batzuez. Parisko Orly aireportuan, erreformaren aldeko hitzaldietan zein zentro komertzialetan, hamaika motakoak dira hautaturiko une eta guneak. Energia arloko CGT sindikatua dabil batez ere hauek bere gain hartzen. Argi utzia du sindikatuak: “Ekonomia eta eraikuntza publikoak ditugu jomugan, pertsona pribatuak ez”. Adibidez, Frantziako Auzapezen Elkarteko presidenteak urte hastapenean egindako agiantzetan:

Ekintza horiei dagokionez, ondokoa adierazi zuen Edouard Philippe lehen ministroak parlamentarien aurrean: “Korronte mozketa salbai horiek demokraziaren errespetu-eza eta legearen ezezagutza dira, zigortu beharrekoak dira".

Sinboloak, botaz

Sinbolikoki, sinboloak botatzen dabiltza langileak. Hain zuzen, lanerako ezinbesteko duten tresna botatzen dabiltza hainbat sektoretako langile, irudi ikusgarriak utziz hor ere. Erizainek mantala xuria, abokatuek mantala beltza, finantza publikoetako langileek Zergen Kodigoa edota irakasleek liburuak... ekintza hau errepikatzen dabiltza lanbide ezberdinetan.

Ekintza ikusgarria burutu zuten Caeneko abokatuek urtarrilaren 8an. Hain zuzen, haien mantalak bota zituzten bisita egitera etorritako Nicole Belloubet justizia ministroaren aitzinean. “Keinu azkar eta sinbolikoa da, pentsioen erreformak abokatuak hilko dituela adierazteko moldea da”. Baionako abokatuek ere egin izan dute ekintza hau:

Irakurketa feminista eta koreografia

Pentsioen erreformak emakumeei ekarriko dizkien kalteak azaltzeko kantua eta dantza ere ikusgai da hainbat elkarretaratzeetan. Attac elkarteak bultzaturik, feministak batzuk sortu dute A cause de Macron izeneko koregrafia, A cause des garçons kantuaren tonua berriz hartuz.

https://twitter.com/attac_fr/status/1220641504059953153?sp/twitter.com/attac_fr/status/1220

Kantua eta dantza, mezua pasarazteko

Mezu politikoa kantuaren eta dantzaren bidez ere plazaratzen dabiltza beste hainbat sektoretan ere. Besteak beste, irakasleak, abokatuak zein erizainak, asko dabiltza erreformaren kontrako mezu politikoa doinu ala koregrafia ezagun bati gehitzen:

Opera barnetik kanpora

Greba mugimendua azkarki sendi da operaren munduan. Otsailaren 1ean eman diote bukaera grebari, baina ordura arte azkarki mobilizatu dira. Kantua zein dantza, artea opera barnetik kanpora atera izan dute behin baino gehiagotan grebalariek. Irudi eta momentu arraro bezain ederrak utzi dituzte grebalariek:

Ekintzak kalean eramaten diren momentuan, pentsio sistemaren erreforma Legebiltzarrean dute. Otsailaren 3an hasi eta luze iraunen du eztabaidak, orotara 22.000 legegai zuzenketa dituztelako aurkezturik, –Macron presidentearen kargualdian izandako legegai zuzenketa kopuru handiena–. Gutxiago ala gehiago, karrikan sentiarazten dabiltzan desadostasunaren bozeramaile izanen dira Alderdi Sozialista, Alderdi Komunista eta LFI Frantzia Intsumitua.

Zundaketei segi, Frantziako Estatuko biztanleriaren %55 da erreformaren kontra. Erreforma Frantziako Legebiltzarrean izan arren, borrokan segitu nahi dute aurkakoek. CFDT, CFTC eta Unsa sindikatuek haatik atea irekirik atxikiz segitzen dute. Hain zuzen, erretreta sistema erreformatzeko beharra ikusten dute eta erreforma ez badute osoki onartzen ere, lege-proposamena hobetzeko esperantza dute. Frantziako Gobernuarekin adostasun batera heldu nahian, 2027rako erretreta kutxen oreka finantzarioa lortzeko aterabideak proposatzeko konpromisoa hartu dute, gobernuak hori eskaturik. Apirila bukaera arte daukate proposamenen egiteko.

Haatik, erreforma kenaraztea dute helburu beste langile sindikatuek. Belaunaldien arteko elkartasunean oinarrituriko sistemaren bukaera eta kapitalizazio bidezko sistemaren garapena dakar erreformak.