Urte luzez darama Nafarroako Ospitale Gunean lanean Elena Gorostitzak. Erizain laguntzailea da, eta paziente kronikoak artatzen ditu. Ez ditu bere benetako izen-abizenak eman nahi badaezpada ere. Osasunbideako lan baldintzak hobetu behar direla azpimarratu du: “Gure lanak zuzenean eragiten du pazientearenganako arretan”.
Astelehenetik ostiralera, lau erizain, eta bi erizain laguntzaile egoten dira goizetan, eta erizain laguntzaile bakoitzak bederatzi paziente inguru ditu. “Goizean goiz izaten da momentu kritikoena, gauza asko egin behar ditugulako, baina ezin ditugulako oso goiz esnatu lo egin nahi dutelako”. Arratsaldetan, lan gutxiago dutenez, lau erizain, eta hiru erizain laguntzaile daude. “Lehen bi erizain laguntzaile geunden, asko borrokatu dugu hirugarrena lortzeko”. Gauetan bi egoten dira.
Asteburuetan ordea gutxiago daudela salatu du: goizetan hiru, eta arratsaldetan bi: “Asteburuetan lan bolumena berdina da, baina langile gutxiago gaude, eta horrek estres handia eragiten du; asteburuetan lan egiten dudanean beti beldurrez noa”. Azpimarratu du etengabe lanean daudela, eta iritsiko ez direla sentsazioarekin lan egiten dutela: “Saiatzen gara pazienteei zuzenean eragiten dizkieten gauzak lehendabizi egiten arretan ez eragiteko, baina horren ondorioz gauzak pilatzen dira”. Pilatutako lan horiek hurrengo txandan lan egiten duten lankideei eragiten diela dio.
Pazienteak “gehienetan” egoeraz ohartzen direla esan du, eta hortaz, “pazientzia handia” dutela: “Batzuk haserretzen dira, eta gaizki hitz egiten digute min handia dutelako edo premia handia dituzten beharrak dituztelako”. Pazienteenganako arreta “ona” izateko elkarlanean eta koordinatuta lan egin behar dela uste du: “Indibidualismo handia ikusi dut gure artean, asko soilik berain funtzioetara mugatzen dira ondokoa lagundu beharrean”.
Hiru goiz, bi arratsalde, eta gau bat egiten du lan. Txandaka lan egiteak ere “estres handia” eragiten duela esan du: “Esaten dute horrela direla estresa murrizteko, baina niri kontrakoa eragiten dit”. Horrez gain, nabarmendu du kontziliazio familiarrerako “oso txarra” dela: “Egun bakoitzean ordutegia aldatzen denez ezin duzu ikastaroetan izena eman, ikastaroen erdia galtzen duzulako; haurrak dituzten gehienek murrizketa eskatu dute haurra zaindu ahal izateko, eta beste norbait zaindu behar baduzu ere oso zaila da”. Gaineratu du, ia asteburu guztietan lan egiten duela. “Gogoan dut ama asteburuetan zaintzea oso zaila zela”.
Horrez gain, mailaz igotzea ere aldarrikatzen dute; C maila eskuratu nahi dute. Horrek suposatuko luke soldata igotzea, eta egiten duten lana aitortzea. “Formakuntzarik ez dutenak gure mailara igo dituzte; ez da zilegi gu ez igotzea, eta gure lana ez aitortzea”.
Gaineratu du, oraindik ere sektorea “oso feminizatua” dela: “Amorrua ematen dit, oso gizon gutxi daudelako, baina jendeak izugarri eskertzen dielako. Ematen du emakumeok egin behar dugula guri dakigulako, eta gizonek egiten badute txalotu beharra dagoela”. Horrez gain, geroz, eta gazte gutxiago daudela esan du: “Zaharrak gara gehienak, eta gainera, behin behineko kontratua dugu gehienek”.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]
GIBarekiko esposizio aurreko profilaxia da Prep botika. Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariaren arabera, farmazietan eskuratzeak itxaron-zerrendak gutxitu ditzake. Alabaina, arriskuez ere ohartarazi du.
Bihotzak eztanda egin arte biziko da Aloña Erauskin (Berrobi, 1999), beste guztiok bezala. Besteon aldean, ordea, presente dauka aukera hori.
Kargua hartu eta urtebetera, Alberto Martínez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak lantaldean aldaketa batzuk egin dituela iragarri du, "etorkizuneko osasun sistema publikoaren eraldaketari" ekiteko: besteak beste, Gontzal Tamayo Medel sailburuorde berria... [+]
Demagun zure laneko giroa kaxkarra dela. Lan gehiegi dago, baina ez da kontratazio berririk egiten edo, egiten bada, eskasa. Lankideen arteko harremanak ez dira batere osasuntsuak, eta mobbing horizontala eta bertikala edozein momentuan hedatu daiteke. Oso estres maila handia... [+]
Osakidetza lanean ari da Asisa aseguru-etxe pribatuaren filial baten Quantus Skin sistema osasun-zentroetan ezartzeko, 1,6 milioi euroko inbertsioa eginda. Adituek kritikatu egin dute adimen artifizialeko sistema hori, emaitza "eskasak" eta "arriskutsuak"... [+]
Euskal dantzak, pilates, bilobekin egon, gurutzegramak egin eta beste zaletasun asko ditu Grego Idiakez Kortak (Ezkio-Itsaso, Gipuzkoa, 1950). 62 urterekin iktus bat izan zuen, eta ordutik, ezin ditu nahi beste gauza egin. Iktusaren ondorioz, begi baten ikusmena galdu du, eta... [+]
Langileak amiantoak eragiten duen minbizi mota bat dauka eta 376.305 euroko kalte ordaina eman beharko diote, EAEko Auzitegi Gorenak zigorra berretsi baitu.
Gero eta sarriagotan ikusten ditut nerabeak sufritzen. Irakasle naizenetik Bigarren Hezkuntzan, azken urteotan gero eta kasu bortitzagoen aurrean ikusi dut neure burua, eta hortxe batez ere hasten zaigu irakasleoi korapiloa. Nola lagundu nerabeari? Ikastetxean ordu asko... [+]
Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.
Azkenaldian osasun publikoaren egoera kaxkarra justifikatzeko erakunde publikoek gero eta sarriago aipatzen dute mediku eta espezialisten premia dagoela. Ez omen dago eskaria asetzeko nahikoa langilerik. Eusko Jaurlaritzak ardura osoa Espainiako Osasun Ministerioari egozten dio,... [+]
Suizidioagatiko dolua humanizatzen lagun dezaketen elementuak aztertu eta prebentziorako neurriak azaldu dituzte Suizidioaren humanizazioa ikastaroan, Biziraun elkarteak antolatuta. Osasun arloko profesionalek, suizidioak eragindako heriotza baten bizirauleek eta suizidio... [+]